Idee voor een Wiki artikel? Lees in dit artikel hoe je kunt helpen!
Romeinse wedrennen
Romeinse wedrennen behoorden tot de meest populaire sporten in Oud Griekeland en onder de Romeinen. Het was een gevaarlijke sport voor zowel mens als paard en serieuze verwondingen waren geen uitzondering. Het is eigenlijk wel een beetje te vergelijken met de crossmotoren van vandaag de dag. In het Romeinse tijdperk waren de wedrennen maatschappelijk zeer van belang, de teams vertegenwoordigden verschillende lagen van de bevolking. Er ontstond concurrentie wie de beste rijders had en welke wagen het snelst was. De races trokken veel publiek dat hun team aanmoedigde door spandoeken te tonen in de kleuren van hun team. Soms kwam er zelfs politiek bij kijken. De races waren dus veel meer dan alleen maar races, ze waren echt een onderdeel van de maatschappij. Dit verklaart ook waarom meerdere regeringen controle namen over bepaalde teams. De populariteit van de sport nam af met de val van het Romeinse rijk. Vandaag de dag is de drafsport de hippische sport die nog het meest op de Romeinse wedrennen lijkt.
Geschiedenis
Het is onduidelijk wanneer wedrennen voor het eerst werden gehouden, maar het is mogelijk dat de races al zo oud zijn als de strijdwagens zelf. Op potten zijn meerdere afbeeldingen gevonden van racende strijdwagens. Deze potten stamden uit de bronstijd en het is dus aannemelijk dat er toen al races werden gehouden met strijdwagens. Een van de oudst bekende geschreven bronnen waarin races met strijdwagens vermeld staan, zou van de hand van de Griekse schrijver en filosoof Homeros zijn. Hij schreef over een race tussen vijf goden; Diomedes, Eumelus, Antilochus, Menelaus, en Meriones. Ze moesten een recht stuk racen, om een boom heen en weer terug. Diomedes wist deze race te winnen, als prijs kreeg hij een slavin en een ketel.
De Grieken waren de eersten die begonnen met het racen met strijdwagens en later werd dit ook door de Etrusken gedaan. Pas daarna begonnen de Romeinen met de races. Waarschijnlijk hebben ze het overgenomen van de Etrusken maar gezien de Romeinse beschaving veel Griekse invloeden kent, kan het ook zijn dat ze het direct van de Grieken hebben overgenomen.
Volgens een Romeinse legende gebruikte Romulus de strijdwagenrace om de Sabijnen af te leiden. Dit lukte want terwijl de Sabijnen werden bezig gehouden door de wedrennen, werden hun vrouwen door de Romeinen ontvoerd en verkracht.
Olympische spelen
Er wordt gezegd dat de wedrennen het begin zijn geweest van de klassieke Olympische Spelen. Koning Oenomaus zou de minnaar van zijn dochter Hippodamia hebben uitgedaagd om tegen hem te racen, maar ene Pelops (een Griekse god) wist de race te winnen. Als eerbewijs aan zijn overwinning werden de Olympische Spelen gehouden.
De wedrennen waren een vast onderdeel van de Olympische Spelen. De races waren zeer agressief en in een aantal gevallen dodelijk. De wagens moesten zo licht mogelijk zijn en boden daardoor weinig bescherming aan de rijder. De renbaan voor de Olympische Spelen was ongeveer 550 meter lang en 270 meter breed. Ongeveer 60 wagens konden tegelijk van start gaan maar over het algemeen was het aantal deelnemers lager. Er was plek voor 10.000 bezoekers die de races konden bezichtigen.
Het racen met strijdwagens genoot in die tijd een veel grotere populariteit dan het racen onder de man.
Amfitheaters
De races werden voornamelijk verreden in Amfitheaters en speciaal voor de wedrennen gebouwde hippodrooms. Het centrum van al het racen was in het Circus Maximus, in de vallei tussen Palatijn en de Aventijn in Rome. Daar konden maar liefst 250.000 mensen genieten van de races. De racebaan zelf was 600 meter lang en 225 meter breed. Aan het begin van de renbaan is de baan breder want daar moesten alle wagens opstellen en dus naast elkaar kunnen staan. De baan was langwerpig en er werden over het algemeen zeven rondes verreden. Later zou dit teruggebracht worden tot vijf rondes zodat er meer races verreden konden worden in een kortere tijd. Dit is korter dan bij de Grieken, waar een race over het algemeen twaalf rondes duurde.
De paarden
Over het algemeen werd er geraced met tweespannen (bigae) of vierspannen (quadrigae), waarbij alle paarden naast elkaar werden ingespannen. De races met quadrigae waren populairder dan die met bigae. In sommige gevallen werd er echter met grotere spannen gereden. Zo zijn er races geweest waar wel tien paarden voor de wagen gespannen stonden, maar dit was vanwege de beperkte bestuurbaarheid zeer gevaarlijk. Paarden die veel races wisten te winnen werden al snel beroemd, maar volgens sommige bronnen zou hun levensduur was niet lang zijn geweest. Door de aggresieve manier van racen kwamen blessures en ongelukken relatief veel voor. Hun afstamming, overwinningen en eigenaren werden netjes bijgehouden.
De rijders
Een verschil tussen de Griekse en Romeinse rijders is dat de Grieken de teugels gewoon in hun hand hadden, mocht er dus een ongeluk gebeuren dan kon de Griek gewoon de teugels los laten. De Romein knoopte echt de teugels om zijn polsen, hij kon zo de teugels nooit loslaten. Zo gebeurde er vaak dat er een ongeluk gebeurde en de rijder tot de dood werd meegesleept door zijn paarden. Daarom droegen Romeinse rijders altijd een scherp mes op zak, zodat ze in geval van nood de teugels door konden snijden. De rijders waren meestal slaven, wel kregen ze een klein beetje geld voor het winnen van een race en ze werden gehuldigd met een krans. Door het winnen van races kregen ze hoog aanzien bij de bevolking en werden ze soms ware helden. Als ze genoeg races wisten te winnen konden ze zo veel geld bij elkaar winnen dat ze zich af en toe vrij konden kopen. Maar een rijder werd over het algemeen niet oud, het was een zeer gevaarlijke sport en voor de meesten was het een kwestie van tijd voordat ze het loodje legden. Een van de bekendste rijders was Scorpus, hij wist meer dan 2000 races te winnen maar stierf uiteindelijk bij een botsing tussen twee strijdwagens.
Foto's
- 'Romeinse wedrennen'
Romeinse strijdwagen met vierspan schimmels
Romeinse strijdwagen met vierspan bruine paarden
Romeinse strijdwagen met vierspan engelse aanspanning
Romeinse strijdwagen met vierspan overwinningstocht
