Huisvesting jong paard

Het is eindelijk zo ver: je hebt een veulen gekocht en het is tijd om hem af te spenen en mee te nemen. Of toch niet? Je veulen is nog te jong om te beleren, wat zijn de mogelijkheden om je veulen te stallen na het spenen? Hier vind je een overzicht van de verschillende mogelijkheden om een veulen huisvesting te bieden.

Waarom speciale stalling voor een veulen?

Een veulen is een jong paard, dat het allemaal nog moet leren. Ondanks dat je er nog geen zadel op kunt leggen, is er wel een scala aan dingen die je veulen moet kennen en kunnen voor je goed en wel met het beleren kunt beginnen. Denk hierbij aan voetje geven, aanraken toestaan en dergelijke. Wanneer je veulen van een goede eigenaar komt, zal hij veel van deze zaken al kennen.

Omdat je veulen andere behoeftes heeft dan een volwassen paard (en de eigenaar ook) is het nogal zonde om het op een luxe stal te zetten met veel voorzieningen voor paard en ruiter. Van het meeste zal je namelijk toch (nog) geen gebruik maken; denk hierbij aan een binnenbak, longeercirkel, zadelkamer enzovoorts. Bovendien is het zo dat veulens de omgang met andere paarden nog niet (goed) kennen. Een paard dat later met andere paarden in aanraking komt (wat bij 99,9999% van de paarden het geval is) zal de 'paardentaal' moeten kennen om sociaal met hen om te kunnen gaan, zowel in de kudde als bijvoorbeeld op wedstrijd waar je gepasseerd wordt door andere paarden. Verder is het zeer belangrijk dat een veulen veel kan bewegen: alleen op deze manier kan het dier stevige botten en gezonde spieren ontwikkelen.

Er zijn een aantal alternatieven waar je uit kunt kiezen om je veulen een optimale jeugd te geven en uit te groeien tot een evenwichtig paard, met elk hun eigen voor- en nadelen.

Opfok

Zie opfok voor het hoofdartikel over dit onderwerp.

In de opfok lopen paarden in een kudde op een groot stuk land. Hoe groot dit is, verschilt per opfok: in de Randstad zal de kudde minder ruimte hebben dan in het noordoosten van Nederland. Ook worden de dieren in de winter soms in een paddock of loopstal gehouden, dit verschilt per opfok. Vaak is het niet toegestaan om erbij te komen als eigenaar, zodat de kudde en de communicatie tussen de paarden niet verstoord worden. De kuddes kunnen bestaan uit uitsluitend veulens van dezelfde leeftijd, maar ook uit gemengde groepen. Hierbij staan veulens, jaarlingen, twenters en volwassen paarden (vaak paarden die niet meer geschikt zijn voor rijden of werken) door elkaar. In de opfok kunnen de jonge dieren lekker 'paard zijn'.

Veulenopfok

In de veulenopfok staan jonge dieren samen bij elkaar, zonder oudere dieren. Meestal wordt er elk jaar een nieuwe groep 'gemaakt', alle veulens worden dan op hetzelfde moment samen gezet. Dit is om te voorkomen dat er een veulen buiten wordt gesloten, en om de kudde stabiel te houden.

Voordelen

In de veulenopfok kunnen de veulens naar hartelust met elkaar spelen, zonder terecht gewezen te worden door oudere dieren. Ze leren van elkaar dat bijten zeer doet, hoe ze affectie moeten tonen en hoe ze iemand wegsturen. Dit allemaal op hun eigen manier. Voor jonge hengsten is deze vorm van opfok ongeschikt, indien men van plan is om te fokken met het paard en hem dus hengst te laten. In een gemengde kudde zou de hengst zich waarschijnlijk dominanter gedragen en merries (proberen te) dekken, wat natuurlijk niet de bedoeling is. Men gaat er in deze vorm van opfok vanuit dat de dieren tegen de tijd dat ze uit de kudde gehaald worden mentaal volwassener zijn en daardoor minder speels, juist doordat ze zoveel hebben kunnen spelen.

Nadelen

Door sommigen wordt de veulenopfok gezien als een 'kleuterklas zonder juf'. Doordat de dieren niet terecht worden gewezen, kan het voorkomen dat de dieren erg speels blijven en zich niet weten te gedragen rond oudere paarden. Dit hoeft echter niet altijd zo te zijn. Verder kan het een nare ervaring zijn voor het paard om na zeker 2,5 jaar te hebben mogen spelen in een vertrouwde kudde plotseling in een andere omgeving terecht te komen. Voorzichtigheid is hierbij geboden, om het paard geen trauma mee te geven. Ook is het in een aantal opfokbedrijven niet toegestaan om de kudde (vaak) te storen. Eigenaren kunnen dit als vervelend ervaren, omdat ze tussentijds nauwelijks de tijd hebben om bijvoorbeeld te oefenen met aan het halster te lopen. Ook is er minder toezicht dan wanneer de dieren dichterbij zijn, en bestaat er kans op blessures die niet zo snel opgemerkt worden.

Gemengde opfok

In de gemengde opfok is er een gemengde kudde met jonge dieren in verschillende leeftijden en enkele 'ouderdieren'. Dit zijn vaak paarden die niet meer geschikt zijn om mee te rijden, maar die wel een natuurlijk overwicht hebben en veel kunnen hebben van het kleine grut. De eigenaren kunnen dan besluiten om hun paard te verkopen aan een opfokbedrijf, waar deze dient als ouderdier. Er worden eigenlijk alleen ruinen en merries toegelaten.

Voordelen

Het paard groeit op in een omgeving met verschillende paarden, waardoor het eraan gewend raakt dat je paarden in alle soorten en maten hebt. Ook leert het de verschillende manieren waarop hij met de andere paarden om moet gaan: respectvol naar de dominante dieren, dominant tegenover de onderdanige dieren. Ook is de kudde niet elk jaar nieuw: de samenstelling verandert geleidelijker doordat er slechts af en toe enkele dieren weggaan en weer bij komen. Het paard kan dit al een beetje aanwennen in de opfok, wat ervoor kan zorgen dat ze er later minder moeite mee hebben. De veulens worden opgevoed door de oudere paarden: bij wild spelen of respectloos gedrag zullen ze terecht worden gewezen.

Nadelen

Deze vorm van opfok is niet geschikt voor hengsten die hengst gelaten worden. Zij zullen proberen de merries te dekken, en meestal is dit niet de bedoeling. Ook in deze opfokvorm is niet altijd toegestaan om de kudde (vaak) te storen. Eigenaren kunnen dit als vervelend ervaren, omdat ze tussentijds nauwelijks de tijd hebben om bijvoorbeeld te oefenen met aan het halster te lopen. Ook is er minder toezicht dan wanneer de dieren dichterbij zijn, en bestaat er kans op blessures die niet zo snel opgemerkt worden. Echter is dit een minder groot probleem dan bij een veulenopfok; er wordt minder wild gespeeld in een gemengde kudde omdat de oudere dieren de jonge af en toe terecht zullen wijzen.

Reguliere stal

Ook kun je ervoor kiezen om je paard in een reguliere stal te houden, of bijvoorbeeld aan huis. Je kunt er ook voor kiezen om je paard te houden waar hij is, dus op dezelfde stal als de moeder. Dit kan erg fijn zijn voor zowel het jonge dier als de merrie. Men zegt wel eens dat merries vergeten dat een paard hun kind is, maar dit is alleen zo als ze lange tijd gescheiden worden.

Wanneer je kiest voor een reguliere stal, is het belangrijk dat je jonge dier wel naar buiten kan in een kudde. Veel contact met soortgenoten is essentieel voor paarden, zeker als ze jong zijn. Anders kunnen ze de rest van hun leven asociaal gedrag naar andere paarden gaan vertonen.

Voordelen

Je paard staat dichterbij dan meestal het geval is in een opfok. Ook kan je dan langs wanneer je wilt. Bij een stal die dichterbij is, ben je eerder ter plaatse wanneer er iets is gebeurd. Je hebt meer keuze, omdat er nu eenmaal meer 'normale' stallen zijn dan opfokbedrijven. Omdat je altijd langs mag komen kun je vaak langs en oefenen met zaken als voetjes geven, wat schriktraining, of gewoon een wandeling maken. Als je kiest voor een stal waar je van plan bent te blijven staan als je je paard gaat beleren en rijden, is dit erg prettig voor je paard: hij hoeft niet te verhuizen, en blijft in het (voor veel paarden) spannende proces van het zadelmak maken en beleren in dezelfde vertrouwde kudde als waarin hij is opgegroeid. Tenslotte is er eerder de mogelijkheid om het paard alvast wat te 'trainen' door middel van licht longeerwerk, fietsen, meenemen op buitenrit als handpaard, laten wennen aan het bit, enzovoorts.

Nadelen

In het algemeen hebben opfokbedrijven wat meer ruimte tot hun beschikking dan de reguliere stallen, dit zie je met name in de regionen buiten de randstad. In de randstad zelf zijn die verschillen kleiner. Het is hoe dan ook lastiger om een reguliere stal te vinden die genoeg ruimte heeft om je veulen de beweging te kunnen bieden die het nodig heeft. Sommige mensen zijn van mening dat een paard niet echt 'paard kan zijn' in een reguliere stalling, en geven daarom de voorkeur aan een opfok voor de jonge jaren. Ook kan een reguliere stalling nogal duur zijn, wat een beetje zonde is als je nauwelijks van de faciliteiten gebruik maakt. Het loont soms wel om bij een kennismaking te melden dat het om een jong paard gaat, soms kan je dan korting krijgen omdat je dus nog geen gebruik maakt van de mogelijkheden op stal.

Wanneer je je jonge paard aan huis wilt houden, zul je voor gezelschap moeten zorgen: een paard dat alleen opgroeit zal nooit sociaal om kunnen gaan met andere paarden. Bovendien zal hij erg eenzaam worden. Als je geen andere paarden hebt of wilt aanschaffen, kun je je jonge paard beter niet aan huis houden.

Waarop letten?

Je keuze voor huisvesting voor je jonge paard is voor iedereen verschillend. Hieronder vind je een lijstje met zaken waar je naar kunt vragen of op moet letten in je zoektocht naar het perfecte huisje voor je veulen. Dit is natuurlijk sterk afhankelijk van wat je zelf belangrijk vindt.

• Hoe zien de paarden eruit die er al staan? Ogen ze vrolijk, gezond, of zijn ze ongeïnteresseerd, agressief naar elkaar, en zien ze er slecht uit?
• Hoe is de huisvesting? Gaan de paarden in de winter ook naar buiten? Hoeveel uur per dag is er sociaal contact mogelijk?
• Wie let er op de paarden? Hoe is het toezicht geregeld? Worden de paarden regelmatig gecontroleerd op ziektes, blessures en dergelijke?
• Zien de paarden dagelijks mensen, of vrijwel nooit? Worden ze af en toe in de hand genomen en krijgen ze menselijke aandacht?
• Op wat voor land komen de paarden? Een groot gebied met bos, stroompjes, of een weiland?
• Wat eten de paarden? Kan je paard krachtvoer krijgen, wordt er kuil gevoerd? Zo ja, hoeveel?
• Wanneer ben jij welkom op het terrein? Wanneer je maar wilt, of alleen wanneer de eigenaar aangeeft dat je mag komen kijken? Mag je dan ook je paard uit de kudde halen voor een training, of om ergens heen te gaan?
• Wat maakt de stal uniek volgens de eigenaren? Wat is hun visie op het houden van paarden?
• Wanneer kan je je veulen brengen? Het hele jaar door, of wordt er alleen op vooraf bepaalde momenten een nieuwe kudde gestart?

Tenslotte

Je veulen moet zijn jonge jaren doorbrengen op een plaats die jij kiest. Denk goed na waar jij je het beste bij voelt en waar jij denkt dat je veulen het best kan opgroeien tot een evenwichtig, volwassen paard. Op Bokt kan je ook veel ervaringen lezen met verschillende opfokbedrijven en ervaringen met de verschillende mogelijkheden. Begin ook op tijd met zoeken en twijfel niet te lang, want het is zonde als de stalling of het bedrijf van je keuze geen plek meer heeft.

Bij dit artikel zijn nog geen bronnen vermeld of is de bronvermelding niet op de juiste manier gebeurd. Als je dit wilt verbeteren kun je op bewerk klikken.

Dit artikel is incompleet en moet nog verder inhoudelijk worden ingevuld. We zijn specifiek op zoek naar: algemene informatie Als je dit artikel aan wilt vullen kun je op bewerk klikken om je kennis aan dit artikel toe te voegen.

Bij dit artikel ontbreken afbeeldingen. We zijn specifiek op zoek naar: Foto's van opfokstallen ed Als je dit artikel aan wilt vullen kun je op bewerk klikken om je kennis aan dit artikel toe te voegen.

De neutraliteit van dit artikel is betwist.