Veulen

een veulentje

Een paard of pony wordt een veulen genoemd vanaf de geboorte tot de leeftijd van één jaar. Daarna wordt het een jaarling genoemd.

Geboorte

Zie geboorte voor het hoofdartikel over dit onderwerp.

Eerste uren

Vlak na de geboorte is het van groot belang dat het veulen de eerste moedermelk, biest, binnenkrijgt. Hierin zitten anti-lichamen tegen diverse ziekten. De eerste 24 uur na de geboorte kunnen die anti-lichamen nog opgenomen door de wand van de darm. Later is dat niet meer mogelijk, onder andere doordat het veulen maagzuur gaat produceren waardoor de anti-lichamen kapot gemaakt kunnen worden. De cellen in de wand van de darm zullen ook een barrière gaan vormen waar de grote anti-lichamen niet meer doorheen kunnen. De moedermelk die het veulen later drinkt zal dus nog wel steeds anti-lichamen bevatten, maar in een minder hoge concentratie dan de biest. Ook kunnen de anti-lichamen niet meer door het veulen in het bloed opgenomen worden, dus zullen ze alleen kunnen werken tegen ziektekiemen die zich in het spijsverteringsstelsel bevinden. Het afweersysteem van het veulen zelf is bij de geboorte nog niet werkzaam, dus de eerste weken is het veulen volledig afhankelijk van de anti-lichamen die het opgenomen heeft met de biest. Dat wordt passieve afweer genoemd. Na enkele weken moeten de anti-lichamen uit de biest vervangen worden door de eigen anti-lichamen van het veulen. Het afweersysteem van het veulen begint dan geleidelijk met de productie van anti-lichamen.

Vroeger kreeg een veulen direct na de geboorte een veulenprik maar veel dierenartsen zijn hiervan afgestapt.

Het is erg belangrijk om merrie en veulen in deze periode zoveel mogelijk met rust te laten omdat er een band opgebouwd moet worden tussen beide. Bij te veel tussenkomst van mensen kan deze band verstoord worden waardoor de merrie haar veulen niet accepteert.

Verzorging

Zeven tot tien dagen na de geboorte is het noodzakelijk het veulen te ontwormen. Gebruik hiervoor een wormenkuur die geschikt is voor veulens, je kunt dit navragen bij de dierenarts. Een voorbeeld van een geschikte wormenkuur is Eraquel, de 'zwaardere' wormenkuren zoals Equimax zijn niet geschikt. Het is belangrijk om het de hoeveelheid wormenkuur die je geeft goed aan te passen aan de grootte van het veulen. Een overdosis is voor een veulen erg schadelijk. Een veulen van een gemiddeld paardenras heeft voldoende aan een wormenkuur afgesteld op 100 kg. Mocht je per ongeluk overdoseren neem dan zo snel mogelijk contact op met je veearts. De eerste enting krijgt een veulen op de leeftijd van 5 á 6 maanden, deze enting moet binnen 6 weken herhaald worden.

Gedrag

Veulens zullen in het begin van hun leven heel erg aan hun moeder hangen. Ze zullen in het begin niet van haar zijde wijken, later durven ze een paar meter bij haar vandaan en uiteindelijk rennen ze alleen de hele wei door. Om op de juiste manier tot een evenwichtig paard uit te groeien is het erg belangrijk dat een veulen zoveel mogelijk contact heeft met soortgenoten. Liefst staan moeder en veulen in kuddeverband in de wei met nog enkele andere veulens in de kudde. De volwassen paarden zullen het veulen leren hoe hij zich moet gedragen in de kudde en als het speelgedrag te ver gaat zal het veulen terecht gewezen worden. De andere veulens dienen als speelmaatjes en samen zullen ze allerlei dingen kunnen ontdekken waardoor ze veel minder aan de moeder hangen en het spenen later ook makkelijker zal zijn.

Veulens zullen in de rangorde van de kudde onderaan staan. Om te laten zien aan de andere paarden dat ze onderdanig zijn maken ze kauwende bewegingen, vaak in de richting van de mond van het paard dat hoger in rang staat. Oudere dieren doen dit ook, maar veulens doen dit vaak heel overdreven, waarbij de tandjes vaak ook zichtbaar zijn.

Ondanks dat veulens onderaan in rang staan, zul je ze soms toch tussen de dominante dieren door zien lopen, of bijvoorbeeld aan hetzelfde bergje hooi knabbelen. Dit is omdat de volwassen dieren weten dat zij niets hebben te vrezen van het veulen. Wordt het veulen ouder en wat opdringeriger (dit is vooral bij hengsten het geval ), dan zal hij langzaamaan behandeld gaan worden als een volwassen dier.