Idee voor een Wiki artikel? Lees in dit artikel hoe je kunt helpen!
Freiberger
| Freiberger | |
|---|---|
| |
| |
| Stokmaat: | 1,50-1,60 meter |
| Kleur: | hoofdzakelijk voskleurig |
| Land van herkomst: | Zwitserland |
| Link naar stamboek: | http://www.naionalgestuet.ch |
De Freiberger of Franches Montagnes dankt zijn naam aan de streek waar het ras ontstond in het noordwesten van Zwitserland. Deze streek staat ook bekend als de les Franches Montages en ligt in het kanton Jura, een gebied met uitgestrekte weides en grote bossen.
De Freiberger is het enige Zwitserse paardenras dat nog als oorspronkelijk Zwitsers beschouwd kan worden. Naast de Freiberger bestonden er tot zo’n 30 jaar geleden nog de Erlenbacher en de Einsiedler, beide warmbloeden. Ook de Burgdorfer en de Entlebucher, beide lichte koudbloeden, hebben de omschakeling van werkpaard naar rijpaard niet overleefd.
Geschiedenis
Zo’n 500 jaar werd de basis van het ras gelegd door landbouwers. In deze streek werden vele veldslagen tussen Bourgondische families uitgevochten en na de veldslagen bleven de paarden van de gesneuvelden achter. Plaatselijke boeren vingen de paarden en gebruikten ze voor het werk op het land. Vele cavaleriepaarden in die tijd waren zware trekpaarden zoals de Ardenner en de Comtois Deze cavaleriepaarden stonden aan de basis van diverse lokale paardenrassen die overal in Zwitserland ontstonden: de Seelånder, de Pråtigauer, de Entlebucher, Oberlånder en Einsiedler.
In de jaren 1600-1700 waren deze paarden zeer geliefd in binnen- en buitenland en werd er een fokprogramma opgezet om de fokkerij te vergroten. De hoofdafnemer van de Zwitserse paarden was Frankrijk: in 1714 kocht Frankrijk 10.000 3-jarigen voor het leger van Lodewijk de XIV.
De eerste tegenslag voor de fokkerij kwam tijdens de beide door Napoleon gevoerde oorlogen. Napoleon roofde in 1798 de stoeterij Einsiedeln helemaal leeg en nam alle fokdieren mee naar Frankrijk.
Door de betrekkelijke rust in Europa, volgend op de jaren van oorlog, was er weinig behoefte aan strijdpaarden en zakte de vraag naar cavaleriepaarden in. Als gevolg hiervan, werden er vanaf 1825 steeds minder paarden gefokt in Zwitserland.
Om de Zwitserse fokkerij te behouden, werd in 1864 een commissie samengesteld die de fokkerij moest redden. Deze commissie importeerde Hackneys, volbloeden en Anglo-Normandische paarden om een cavaleriepaard te fokken dat voldeed aan de eisen van die tijd. De boeren hadden geen baat bij deze geïmporteerde paarden, ze stonden te hoog in het bloed en waren te licht om het werk op de glooiende heuvels van de Jurastreek te kunnen doen. Daarom werden Ardenners, Bretonners, Comtois, Percherons en Shires geïmporteerd.
Vanaf de eeuwwisseling herleefde de fokkerij door de aankoop van enkele belangrijke hengsten. Vaillant, een hengst van 1891 die terugging op Engels en Franse bloed en Imprévu, een Anglo-Normandier uit 1886 gelden als stamvaders van de hedendaagse Freiberger. Ze werden gestald op het dekstation in Arenches en vele moderne Freibergers hebben Vaillant-bloed in de aderen.
De opkomst van de tractor na de 2e Wereldoorlog zorgde ervoor dat de fokkerij van de Freibergers inzakte en verschillende rassen zoals de Seelånder, de Pråtigauer, de Entlebucher, Oberlånder uitstierven.
De beperkte fokkerij die stand hield, maakte gebruik van buitenlandse hengsten zoals Anglo-Normandiërs, Arabieren en Trakehners om het type en gebruik te verbeteren.
Een andere belangrijke hengst in de Freiberger-fokkerij is Alsacien, geboren uit een Freibergermerrie en de Zweedse hengst Aladin. Deze hengst is de grondlegger van de moderne en elegante Freiberger die nog steeds op beperkte schaal en hoofdzakelijk in Zwitserland gefokt wordt.
Exterieur
De Freiberger is een licht gebouwde koudbloed. Zijn hals is goed gebouwd met een correcte halsaanzet, een goed gemodelleerde schoft en een lange, schuine schouder. De benen zijn correct gesteld en de hoeven zijn hard en goedgevormd. De goede bespiering van hals en croupe en de goede lichaamsverhoudingen maken het de Freiberger makkelijk om grote lasten te dragen en te trekken.
De gangen van de Freiberger zijn lichtvoetig, tactmatig, ruimgrijpend en tredzeker. De elasticiteit, balans en oprichting zijn opvallend voor een koudbloed.
Karakter
De Freiberger heeft een goed en rustig karakter. Hij is werkwillig, koel in het hoofd en intelligent. De Freiberger is vroegrijp.
Gebruik
De voorouders van de Freiberger werden als cavaleriepaard en lastdier gebruikt tijdens oorlogen. In vredestijd werkten vele paarden op het land. Tot op de dag van vandaag is het een geliefd dier op kleinschalige boerenbedrijfjes.
Ook in de bosbouw hebben ze de kracht en behendigheid van de Freiberger ontdekt en wordt het paard steeds meer ingezet om boomstammen te slepen en omringende bossen te beschermen.
De moderne Freibergers worden tegenwoordig niet alleen als landbouwdier gebruikt maar steeds meer als recreatie- en sportpaard. De paarden worden in alle takken van sport gebruikt, zelfs bij het Western-rijden doet de Freiberger niet onder voor de andere rassen.
Door het rustige en betrouwbare karakter zijn de paarden geschikt als recreatiepaard en ze worden zelfs als rijdier voor gehandicapten ingezet.
De brede bouw en goede gangen maken het tot een geliefd voltigepaard dat hoog scoort in de wedstrijden.
Zelfs het Zwitserse leger gebruikt nog steeds Freibergers als trekdieren in parades.
Foto's
Een Freiberger fokmerrie
Een tweespan
Bronnen, referenties en/of voetnoten
- De nieuwe encyclopedie van het paard – Elwyn Harltley Edwards – Uitgeverij Libre
