Idee voor een Wiki artikel? Lees in dit artikel hoe je kunt helpen!

Bitloos

Uit Bokt

Steeds meer mensen laten tegenwoordig het bit in de kast liggen en stappen over naar bitloos. Voor sommigen alleen om een ontspannen buitenritje te maken, terwijl de ander er fanatiek dressuur mee rijdt. Diverse ruiters hebben al bewezen dat alles mogelijk is met een bitloos hoofdstel. Springen, dressuur, crossen, western en endurance, het kan allemaal.

Het onderzoek van Dr. Cook

Een onderzoek dat als het ware het bitloos rijden in een stroom versnelling heeft gebracht is het onderzoek van Dr. Cook. Dr. Cook, een Amerikaanse chirurgisch gespecialiseerde paardenarts, vond het opvallend dat veel paarden gevoelig waren in hun gezicht en rond hun mond. Hij is daar uiteindelijk onderzoek naar gaan doen. Uit dat onderzoek bleek dat het bit zowel acute als chronische pijn veroorzaakt. Zo bleek dat veel paarden gezichtszenuwpijn hadden die veroorzaakt zou worden door het bit.

De symptomen die ontstaan bij gezichtszenuwpijn zijn: hoofdschudden, proesten, mond wrijven, briesen, snurken, tong over het bit gooien, mond open houden, kwijlen, op het bit leunen, algemene overgevoeligheid, en schuwheid rond het hoofd, met name bij de mond.

Ook heeft Dr. Cook onderzoek verricht op paardenschedels, en daarbij trof hij veel botvergroeiing aan op de plek waar het bit normaal gesproken zou moeten hebben gelegen. De botvergroeiingen waren vergelijkbaar met een schiefel op een paardenbeen.

Na dit onderzoek heeft Dr. Cook een bitloos hoofdstel ontwikkeld, hij kwam met een volledig nieuw systeem op de markt.

Voor meer informatie over het onderzoek van Dr. Cook en zijn hoofdstellen: Bitloos rijden

Bitloos en wedstrijden

Dressuur

Het starten met een bitloos hoofdstel was lange tijd niet toegestaan op een officiële KNHS dressuur wedstrijden. Pas vanaf 1 april 2010 mag er gestart worden met een bitloos hoofdstel in speciaal daarvoor uitgeschreven rubrieken tot en met de klasse L2. In de hogere klassen is het alleen mogelijk om hors concours (= buiten mededinging) te starten in de reguliere rubrieken. Over de toegestane bitloze hoofdstellen in een speciale bitloze rubriek zegt het wedstrijdregelement het volgende:

De volgende bitloze optomingen zijn toegestaan:
– De Sidepull,
– Het kingekruiste bitloos hoofdstel,
– Het kaakgekruiste bitloos hoofdstel,
– Regulier toegestaan hoofdstel zonder bit waarbij de teugels direct aan de neusriem worden bevestigd.

Het hoofdstel moet van leer zijn waarbij de neusriem een minimale breedte van 2 cm heeft. Er mag zich geen metalen kern in de
neusriem bevinden. Bij het gebruik van een kin- of kaakgekruist hoofdstel moet wanneer er gebruik gemaakt wordt van koorden,
deze een minimale diameter van 6 mm hebben.<ref>http://www.knhs.nl//objects/00017561.pdf</ref>

In de reguliere dressuurrubrieken dient men dus met een hoofdstel met bit te rijden. Het wedstrijdreglement voor die rubrieken luidt als volgt:

''Uit Artikel 144 - Harnachement:''
Het paard/de pony dient te zijn opgetoomd met een deugdelijke, goed passend en in behoorlijke staat van onderhoud verkerend
Engels, of hierop lijkend, (dressuur)zadel, hoofdstel en bit. Het rijden met een westernzadel is niet toegestaan. 

Er is een mogelijkheid tot de aanvraag van dispensatie:

''Artikel 21 – Het verlenen van dispensatie op grond van een medische verklaring''
1. Een door het Federatiebestuur daartoe benoemde commissie kan dispensatie verlenen van de bepalingen in het desbetreffende
disciplinereglement aan deelnemers met een lichamelijke handicap voor een andere wijze van optoming, kleding of overige 
voorzieningen, voortvloeiend uit de aard van de handicap. De uitspraak is bindend en wordt aan een termijn gebonden. 
2. Op grond van lichamelijke beperkingen van het paard wordt geen dispensatie verleend.

Springen

Het is toegestaan om met een bitloos hoofdstel te starten in een springparcours, zolang de teugels bevestigd zijn aan de neusriem. Vanaf het Z mag je met een hackamore starten.

Endurance

Bij endurance is bitloos ten alle tijde toegestaan, het enige verplichte onderdeel van de uitrusting is een veiligheidshelm (cap).

Western

Bij western is het bij de junior paarden toegestaan een bosal te gebruiken.

Zit mijn hoofdstel goed?

Bij een bitloos hoofdstel is het van belang dat de neusriem op de goede hoogte hangt. Te vaak zie je helaas bitloze hoofdstellen die incorrect zijn ingesteld en daardoor het paard extra hinderen. De schedel van een paard heeft een zwevend neusbot. Dit is het breekbaarste stuk bot in de schedel van een paard. Dit zwevende bot bevindt zich aan de onderzijde van het hoofd, hoe lager je gaat, hoe dunner het bot wordt (en dus hoe makkelijker het breekt). Het is daarom van groot belang dat je de optoming niet te laag hangt. Bij extreme gevallen heeft dit zelfs tot een gebroken neusbot geleid. En uiteraard is het niet de bedoeling dat het hoofdstel te hoog hangt. De neusriem moet in geen geval de jukbeenderen van het paard aanraken, het is dus de bedoeling dat je de neusriem een paar centimeter onder de jukbeenderen hangt. Controleer goed of de jukbeenderen inderdaad niet aangeraakt worden, bij touwhalsters wil het nog wel eens gebeuren dat als je de teugels aantrekt het halster naar boven verschuift en alsnog de jukbeenderen aanraakt.

Schedel1.jpg

One rein stop

Wat is een one rein stop precies? De one-rein-stop wordt door mensen die bitloos rijden ook wel gebruikt als de noodrem. Het is een aangeleerde reflex waarbij het paard zijn hoofd kantelt richting jouw voet (als je op je paard zit), en omdat hij dit niet lopend kan doen zal hij genoodzaakt zijn om te stoppen.

De one-rein-stop methode is niet alleen voor bitloze ruiters handig, ook voor ruiters die met bit rijden kan dit een zeer handig trucje zijn.

Nuvola actions next.png Zie One rein stop voor het hoofdartikel over dit onderwerp.

Foto's

Bronnen, referenties en/of voetnoten

De neutraliteit van dit artikel is betwist.