Idee voor een Wiki artikel? Lees in dit artikel hoe je kunt helpen!
Strao
Het straôrieen, dat strandrijden betekent, is ontstaan halverwege de negentiende eeuw als lentevoorfeest. Op acht dorpen op Schouwen (het oostelijke gedeelte van het eiland Schouwen-Duiveland) werden de paarden in aanloop naar pasen van stal gehaald om de voeten te wassen in het zoute water op het strand. De gedachte hier achter was dat de dagen weer langer werden, de paarden konden dus weer van stal om het land te bewerken en daarom werd met het genezende zoute water de 'kwade geesten' (mok, rasp en andere beenaandoeningen) verjaagd en er werd tevens om een goed zaaiseizoen verzocht.
Traditiegetrouw is Renesse het eerste dorp waar het straôfeest wordt gehouden. Burgh-Haamstede is altijd precies zeven weken voor pasen. Gevolgd door Noordwelle, Ellemeet, Scharendijke en als hekkensluiter Serooskerke. Een enkele keer wil het nog wel eens voorkomen dat er twee straôfeesten op dezelfde zaterdag zijn.
Het straôfeest van toen
Voorheen waren het voornamelijk de boerenjonkers die met de Zeeuwse trekpaarden op klompen naar het strand gingen. Hiervoor werden de paarden gevlochten en versiert met een vroege lentebloem. Vanaf de jaren dertig van de twintigste eeuw droegen de mannen een witte broek, hoge zwarte schoenen, een zwarte jas en een zwarte pet of hoed. Vrouwen mochten in het begin nog niet meedoen en er werd zonder zadel gereden. Voorop reden de ervaren mannen en achteraan de nieuwelingen. Oorspronkelijk werd het straôfeest in alle dorpen gehouden op de maandag voor het vasten, vrijwel het hele dorp had op deze dag vrij. Voorheen hadden ook de dorpen Elkerzee, Brouwershaven, Dreischor en Moriaanshoofd een straôfeest. Toen de tractoren in opmars kwamen, werden de werkpaarden verruild en stierf het folklorefeest haast uit. Op haar diepste punt waren er slecht vijf paarden die meededen. Enkele liefhebbers hebben er toen alles aangedaan om het feest weer op de kaart te krijgen. Zo is onder andere het feest van een maandag naar een zaterdag verschoven. Ver buiten Schouwen is het feest nu bekend en doen er vanuit alle omstreken paarden mee. Jaarlijks lopen er tot wel 150 paarden per stoet mee. Renesse, Burgh-Haamstede en Noordwelle hebben de grootste groepen. In Scharendijke, Ellemeet en Serooskerke zijn de groepen een stuk kleiner. De werkpaarden zijn inmiddels vervangen door een mengelmoes van koudbloedpaarden en -pony's en warmbloeden. Wie een glimp op wil vangen van hoe het vroeger was, komt in Noordwelle het meest aan zijn trekken. Dit kleine dorp heeft zich de afgelopen jaren ontwikkeld als dorp waaraan de meeste koudbloeden meedoen, waarbij ook de tradionele kleding nog wordt gewaardeerd.
Het straôfeest van nu
De laatste jaren ontwikkelen zich per dorp verschillende 'nieuwe' tradities. Renesse heeft sinds 2008 twee routes, een korte en een langere strandroute. Alweer enkele jaren gaat de dominee te voet de stoet voorop het water in om zijn eigen voeten wassen. De rit van Burgh-Haamstede gaat door het bos De Domeinen, via het strand en hij eindigt bij de ring. In tegenstelling tot bij de andere straô's mag er op het strand, vanwege de grote groep paarden, niet gegaloppeerd worden. Aan het eind van de ruim drie uur durende rit kunnen diegenen die willen op het terrein van Slot Haamstede om het hardst galopperen.
Wat in bijna elk dorp wel hetzelfde is zijn de stroosels (een soort kruidenkoek) die gekocht kunnen worden en de warme chocomel die aan de ruiters wordt verstrekt. Vrijwel elke stoet wordt binnengehaald met de lokale muziekvereniging, die de stoet begeleidt naar de ring.
Na het straôrieen is er in de meeste dorpen, behalve in Burgh-Haamstede, ook het tradiotionele ringsteken.
Na dit alles is het feest nog niet voorbij. Nadat de paarden goed verzorgd weer op stal staan, is er veelal live muziek in één van de lokale café's en wordt bekend gemaakt wiens paard het mooist versierd was en wie de beste ringsteker was.
