Kreupel

Let op: Neem het voorbehoud bij medische informatie in acht. Raadpleeg bij twijfel over de gezondheid van je paard altijd een dierenarts!

Als een paard kreupel is dan is de beenzetting van het paard onregelmatig. Kreupelheid kan variëren van een hele lichte onregelmatigheid die alleen onder bepaalde omstandigheden te merken is, tot een paard dat één van zijn benen in het geheel niet wil belasten.

Oorzaak of etiologie

Er zijn vele oorzaken waardoor het paard kreupel kan worden. Deze kunnen uiteenlopen van een steentje in de hoef, een vernageling tot ernstige artrose of een probleem in de rug. Doordat de oorzaken en zelfs de plaats van de pijn zo uiteenlopen is het onderzoeken en behandelen erg complex.

Veelvoorkomende oorzaken

Een hoefzweer kan veel pijn veroorzaken

• Pijn:
  • Hoefzweer
  • Trauma
• Mechanisch:
  • Patella luxatie
• Innervatie: door een storing in het ruggenmerg, de zenuwen of de overgang van zenuw op spier kunnen er kreupelheden ontstaan.
  • Ataxie
• Hypoxie: door een tekort aan zuurstofaanvoer naar spieren of gewrichten kan er kreupelheid ontstaan.
  • Hoefbevangenheid

• Hoef: ontstekingen in de hoef komen het meeste voor.
  • Hoefkatrolontsteking
  • Hoefbevangenheid
• Botten: hier is een frissuur of fractuur mogelijk. Met name fracturen (botbreuken) zijn zeer ernstig en de prognose is vaak erg somber.
  • Gebroken griffelbeentje
• Gewrichten en peesscheden: zeer veel kreupelheden zijn gelegen in de gewrichten. Peesschedes zijn vaak ook aangetast omdat deze in de gewrichten liggen.
  • Hoefkatrolontsteking
  • Artrose
• Spieren, pezen en ligamenten: meestal worden deze kreupelheden gekenmerkt door een kleine, onopvallende zwelling en eventueel is de plaats warmer dan normaal.
  • peesblessures

Het is in werkelijkheid veel complexer, veel kreupelheden zijn een combinatie van bijvoorbeeld pijn en een mechanische oorzaak.

Oorzaken per locatie

In veel gevallen is de plaats van de kreupelheid erg moeilijk te bepalen, zelfs voor een dierenarts kan het nog erg lastig zijn.

• Rug
  • Kissing spines
  • Ataxie
• Schouder, heup of bil
• Bovenarm of bovenbeen
• Voorknie of achterknie
  • Artrose
• Spronggewricht
  • OC en OCD
  • Spat
• Pijpbeen
  • Peesblessures
• Kogel
  • Artrose
• Kootbeen
  • Mok
• Hoef
  • Hoefbevangenheid
  • Hoefkatrolontsteking

Ziekteverloop of pathogenese

Beschrijf hier hoe de oorzaak leidt tot de uiteindelijke problemen waar het paard last van heeft.

Symptomen

Beschrijf hier hoe je aan het paard kunt zien dat hij of zij ziek is.

Diagnose

Wanneer het paard kreupelt of onregelmatig loopt is het zaak om uit te zoeken aan welk been het paard last heeft. Laat het paard indien mogelijk voorleiden in draf. Bij het bestuderen van het paard let men niet alleen op de benen maar ook op het hoofd en het kruis. Bij kreupelheid aan de voorhand zal het paard het hoofd laten zakken, wanneer het gezonde been wordt neergezet en het hoofd weer omhoog bewegen wanneer het pijnlijke been belast wordt. Bij kreupelheid aan de achterhand zal het paard het kruis laten zakken, wanneer het gezonde been wordt neergezet en het paard zal het zakken van het kruis proberen te ontzien wanneer het pijnlijke been belast wordt.

Behandeling

Mok kan heel pijnlijke wonden geven

De behandeling van kreupelheid hangt af van de onderliggende oorzaak, die moet dus eerst opgespoord worden. Belangrijk is in elk geval om het paard niet verder te belasten en dus niet te rijden. Meer over de behandeling kan gevonden worden op de pagina's van de betreffende aandoeningen.

In het geval van ernstige, herhaalde of langdurige kreupelheid is onderzoek en behandeling door een dierenarts noodzakelijk.

Wanneer het paard niet erg kreupel loopt en nog wel steunt op alle vier de benen, kijk dan eerst het paard goed na. Ga ook voelen, kan je verdikkingen voelen? Voel je ergens warme of juist koude plekken? Let op de volgende aspecten:

• Hoeven: is het paard net bekapt of heeft het paard net nieuwe ijzers gekregen? Een paard kan te kort bekapt zijn of vernageld. In dit soort gevallen kun je het beste even overleggen met de hoefsmid.
• Wondjes kunnen komen door trauma of door bijvoorbeeld mok.
• Pezen: zie je verdikkingen ter hoogte van de pezen of voelen de pezen warm aan? Dan heb je kans op een peesblessure. Wanneer je dit vermoedt, is het belangrijk om de dierenarts te bellen en binnen niet al te lange tijd te starten met een behandeling. Zelf kan je alvast de benen afspuiten met koud water, zo vaak mogelijk en minimaal 10 minuten per keer. Ook kun je koelen met Coldpacks. Als het been erg gevoelig is, kan je het beste een stukje boven de gevoelige plek spuiten, zodat de straal de plek niet raakt en het water iets minder koud is als het op de geblesseerde plek aankomt.
• Gewrichten: voel je hier verdikkingen of warme plekken? Dit kan komen door een simpele verstapping maar ook door ernstigere oorzaken. Ook hier kan je de benen afspuiten met koud water.

Bij een lichte, vage kreupelheid die een aantal keren terugkeert, is het verstandig om met je paard naar de dierenarts te gaan. In veel gevallen zal de dierenarts een buigproef doen en / of röntgenfoto's maken van het paard. Bij een buigproef worden het kniegewricht, het heupgewricht en het spronggewricht enkele seconden sterk gebogen, waarna direct wordt weggedraafd als de dierenarts het been loslaat. Als het paard onregelmatig wegloopt en niet snel herstelt, is de buigproef positief en wordt er verder gekeken. Doordat bij de buigproef ook de andere gewrichten belast worden, is het nodig om door middel van een lokaal verdovingsmiddel het aangetast gewricht te lokaliseren.

Preventie

Beschrijf hier wat de eigenaar kan doen om te voorkomen dat zijn of haar paard deze aandoening krijgt.

Bronnen, referenties en/of voetnoten

Bij dit artikel zijn nog geen bronnen vermeld of is de bronvermelding niet op de juiste manier gebeurd. Als je dit wilt verbeteren kun je op bewerk klikken.

Bij dit artikel ontbreken afbeeldingen. We zijn specifiek op zoek naar: Foto's en filmpjes van kreupelheid en behandeling Als je dit artikel aan wilt vullen kun je op bewerk klikken om je kennis aan dit artikel toe te voegen.