Artrose

Let op: Neem het voorbehoud bij medische informatie in acht. Raadpleeg bij twijfel over de gezondheid van je paard altijd een dierenarts!

Artrose is een gewrichtsprobleem bij paarden. Door overmatige slijtage van het gewrichtskraakbeen ontstaat pijn bij het bewegen.

Oorzaak of etiologie

Een gewricht bestaat meestal uit twee kanten van een bot, met op die twee kanten een laagje glad kraakbeen en ertussen gewrichtsvloeistof om het gewricht te smeren. Er omheen zitten stevige banden om het gewricht te stabiliseren. Gezonde gewrichten zijn belangrijk om soepel en pijnvrij te kunnen bewegen. Artrose komt veel voor bij oudere paarden, maar kan ook al eerder ontstaan door bijvoorbeeld overbelasting (slijtage), standafwijkingen aan de benen als gevolg van trauma of door een erfelijke oorzaak, of door de aanwezigheid van een chip in het gewricht. Ook een langdurige verkeerde, ongezonde hoefstand kan artrose veroorzaken.

Ziekteverloop of pathogenese

De vorm en de structuur van het bot en het kraakbeen worden aangetast en het vermogen van de gewrichtsvloeistof om goed te smeren wordt minder. De eens zo gladde uiteinden van de botjes worden onregelmatig en bobbelig.

Symptomen

Het gewricht kan niet meer soepel bewegen, het schuurt als het ware. Dit is pijnlijk voor het paard wat zich uit in stijf en/of kreupel lopen (bij artrose in de benen) of moeilijk eten of scheef kauwen (bij artrose in een kaakgewricht). Artrose in een halswervelgewricht bezorgt het paard pijn bij het buigen of strekken van de hals.

Artrose kan zich in principe overal in het lichaam voordoen, zoals in de hals, de kaak en de benen. In het paardenbeen zitten verschillende gewrichten die last van artrose kunnen hebben. De meest bekende zijn:

• het hoefgewricht: lage overhoef
• het kroongewricht: hoge overhoef
• de kogel: heeft geen specifieke naam, gewoon kogelartrose
• het spronggewricht: spat

Diagnose

Artrose kan vastgesteld worden op een röntgenfoto. Normaal is het kraakbeen op de foto zichtbaar als een zwarte ruimte tussen 2 botten. Als er sprake is van ernstige artrose is deze zwarte ruimte duidelijk kleiner dan bij een gezond paard. Dit is geen erg gevoelige methode om artrose op te sporen, want men zal lichtere schade aan het kraakbeen niet op een röntgenfoto kunnen zien.

Bij een vermoeden van kreupelheid door artrose kan de dierenarts een pijnstiller inspuiten in het aangetaste gewricht. Als de pijn inderdaad uit het gewricht afkomstig was zal het paard beter gaan lopen met de pijnstiller. Dan kan het betreffende gewricht verder onderzocht worden door middel van röngtenfoto's of eventueel arthroscopie.

Behandeling

Schade aan het kraakbeen bij paarden is heel moeilijk te genezen. Kraakbeencellen zullen na de geboorte van het dier niet meer vermenigvuldigen, dus de schade zal niet uit zichzelf herstellen. Er worden wel proeven gedaan met het inspuiten van stamcellen in de gewrichten, maar door de constante beweging in het gewricht zijn deze moeilijk op hun plaats te houden. Op dit moment is het dus niet mogelijk om artrose te genezen.

Artrose is beslist niet het einde voor je paard. Topsport en artrose gaan meestal niet samen, maar voor recreatief rijden of basisniveau in de sport hoeft artrose geen bezwaar te zijn. Met aangepaste beweging, eventueel ander beslag of voedingssupplementen is het goed mogelijk om het paard weer pijnvrij te krijgen.

Als het paard er erg veel last van heeft, dan is rust, maar wel met lichte beweging, nodig. Bijvoorbeeld een periode van weidegang zonder werken. Vaak komt het proces dan tot rust en verdwijnen de problemen voor een tijd.

Preventie

Artrose is niet altijd te voorkomen, maar veel beweging (maar niet overbelasten), goede voeding, een goede hoefverzorging en een goede warming-up voor het werk en cooling-down na het werk verkleinen het risico wel.

Bronnen, referenties en/of voetnoten

• Artrose, door Henk van Enckevort, Hoefslag nr. 3, 2006
• Cursus Heelkunde van de huisdieren, 1e master Diergeneeskunde, geschreven door Prof. A. Martens 2011-2012, Universiteit Gent

Bij dit artikel ontbreken afbeeldingen. We zijn specifiek op zoek naar: röntgenfoto's, opnames via endoscoop of foto's van beschadigde gewrichten Als je dit artikel aan wilt vullen kun je op bewerk klikken om je kennis aan dit artikel toe te voegen.