Patella luxatie

Let op: Neem het voorbehoud bij medische informatie in acht. Raadpleeg bij twijfel over de gezondheid van je paard altijd een dierenarts!

Een patella luxatie is een aandoening waarbij de patella zich niet meer op zijn normale plaats in de trochlea groeve bevindt. Bij paarden is deze aandoening zeer zeldzaam.

Oorzaak of etiologie

Patella luxatie kan op verschillende manieren ontstaan:

• Aangeboren patella luxatie

Dit is de meest voorkomende vorm die vooral gezien wordt bij jonge veulens van Shetlanders. De dieren worden geboren met een geluxeerde patella meestal aan beide achterbenen. De patella ligt in dat geval lateraal van de trochleagroeve waar hij normaal in hoort te liggen. De mediale en laterale trochlea kam zijn meestal slecht ontwikkeld en de trochlea groeve is erg ondiep doordat de patella niet op die plaats aanwezig was tijdens de ontwikkeling.

• Verworven patella luxatie

Deze vorm wordt vooral gezien bij jonge paarden tot ongeveer 3 jarige leeftijd. De laterale trochlea kam is erg zwak ontwikkeld waardoor de patella gemakkelijk uit de trochleagroeve kan schieten naar die zijde. Het kan ook voorkomen bij sterke opzetting van het gewricht waardoor de banden die de patella op zijn plaats moeten houden uitrekken.

• Traumatisch patella luxatie

Dit kan voorkomen bij dieren van elke leeftijd. Door een ongeluk of verkeerde beweging scheurt de mediale of de laterale patella band af en kan de patella naar de tegenovergestelde kant luxeren. Dit leidt tot erge kreupelheid en het paard zal door zijn knie zakken, maar gelukkig komt het maar heel zelden voor.

Ziekteverloop of pathogenese

De patella of knieschijf ligt normaal in trochleagroeve waar ze van boven naar beneden kan glijden. Aan beide zijden van deze groeve zit een hoge trochlea kam zodat de patella niet uit de groeve kan. De patella banden zorgen dat de patella vast zit aan de andere botten in de omgeving en zorgen dus ook dat er geen luxatie op kan treden. Bij een patella luxatie bevindt de knieschijf zich niet meer in de groeve maar ernaast. Dit kan gebeuren door problemen met de patella banden of de trochlea kammen.

Patella luxaties kunnen onderverdeeld worden in verschillende graden: Bij een graad 1 patella luxatie kan de patella met de hand uit de trochleagroeve geduwd worden, maar hij schiet daarna snel weer op zijn plaats. Bij een graad 2 patella luxatie bevindt de patella zich meestal in de trochleagroeve, maar tijdens het lopen kan hij er af en toe uit schieten. Dit wordt ook wel klapmouw genoemd. Bij een klapmouw verplaatst de knieschijf zich bij beweging van het achterbeen af en toe naar buiten en wanneer het been weer neergezet wordt schiet de knieschijf weer op zijn plaats. Deze beweging van de knieschijf geeft een knappend of klappend geluid. Bij een graad 3 patella luxatie is de patella meestal geluxeerd maar hij kan nog met de hand terug op zijn plaats geduwd worden en blijft dan ook even zitten. Bij een graad 4 patella luxatie is het niet meer mogelijk om de patella terug op zijn plaats te duwen, of hij schiet meteen weer terug naar zijn geluxeerde positie.

Symptomen

In de meeste gevallen zal het paard in een zeer typische houding staan. Hij kan zijn knie niet meer goed strekken, dus het kniegewricht zal sterk gebogen zijn. Dit wordt gecompenseerd door een sterk gestrekt spronggewricht. Daarnaast speelt de patella bij het paard een belangrijke rol in het passief sta-apparaat van het achterbeen. Het paard kan daardoor met weinig spierkracht recht blijven staan. Als patella luxatie optreedt zal dit passieve sta-apparaat niet meer goed functioneren.

Diagnose

De patella is meestal eenvoudig te voelen als hij zich naast de trochlea groeve bevindt. In geval van trauma kan de regio erg gezwollen zijn en dan kan de diagnose gesteld worden door een röntgenfoto of door echografie.

Behandeling

In de meeste gevallen is het mogelijk om dit probleem operatief te corrigeren. Soms is het voldoende om de patella eenvoudig manueel terug op zijn plaats te brengen.

Preventie

Beschrijf hier wat de eigenaar kan doen om te voorkomen dat zijn of haar paard deze aandoening krijgt.

Bronnen, referenties en/of voetnoten

http://lib.ugent.be/fulltxt/RUG01/001/459/928/RUG01-001459928_2011_0001_AC.pdf

Dit artikel is een beginnetje. We zijn specifiek op zoek naar: algemene informatie Als je dit artikel aan wilt vullen kun je op bewerk klikken om je kennis aan dit artikel toe te voegen.

Bij dit artikel ontbreken afbeeldingen. We zijn specifiek op zoek naar: foto van de typische houding van een aangetast paard, bijvoorbeeld een jong Shetlanderveulen of een paard na trauma Als je dit artikel aan wilt vullen kun je op bewerk klikken om je kennis aan dit artikel toe te voegen.