Idee voor een Wiki artikel? Lees in dit artikel hoe je kunt helpen!
Zonnebrand
 |
Zonnebrand kan bij sommige paarden ontstaan als gevolg van de zon. Bij mensen is het heel normaal om je goed in te smeren voordat je de felle zon in gaat. Paarden worden meestal zonder bescherming buiten gezet en normaal gesproken gaat dit prima. In sommige gevallen kunnen de dieren echter ernstig verbranden.
Oorzaak of etiologie
Zonnebrand ontstaan als paarden lange tijd in de volle zon staan. Vooral paarden met een dunne vacht en een lichte kleur zijn erg gevoelig. Paarden met een lichte vachtkleur hebben ook vaak een roze huid in plaats van een donkere huid waardoor ze nog makkelijker verbranden.
Ziekteverloop of pathogenese
Paarden worden normaal tegen de zon beschermd door hun vacht. Door een donkere vacht kunnen de zonnestralen bijna niet doordringen. De huid onder een donkere vacht wordt dus niet of nauwelijks blootgesteld aan zonlicht en zal ook niet verbranden. Anders is het voor witte delen van het paard zoals een bles of witte benen, ook onbehaarde of erg dun behaarde delen zoals de neus worden vaak aangetast door de zon. Schimmels zijn dus ook erg kwetsbaar als de zon fel is.
Als de zon op de huid schijnt worden bepaalde fotosensibele stoffen in de huid van het paard geactiveerd. Door het UV-licht ontstaan dan vrije radicalen die de cellen van de huid beschadigen. Als er veel van die fotosensibele stoffen aanwezig zijn in de huid van het paard dan is het paard dus erg gevoelig voor zonnebrand op de plaatsen waar het zonlicht de huid kan bereiken. Die stoffen kunnen ontstaan als het paard bepaalde antibiotica krijgt (tetracyclines), door het eten van bepaalde soorten klaver of door Jacobskruiskruid.
Symptomen
Met name de bij de neus, lippen, bles en witte voetjes kan zonnebrand voorkomen in verschillende gradaties van ernst. Het kan een enkel korstje zijn, maar het kan ook een groot gebied zijn vol korsten, roodheid en zwelling. Er kunnen blaren ontstaan, de huid wordt droog en het haar kan uitvallen. In zeer ernstige gevallen kan het paard zelfs koliek krijgen en kan de lever aangetast raken. De lever moet namelijk het lichaam weer zuiveren van alle fotosensibele stoffen. Als de radicalen die ontstaan uit de fotosensibele stoffen in de lever terecht komen kan ook die ernstige schade oplopen.
Diagnose
Beschrijf hier hoe de dierenarts kan bepalen of het inderdaad om deze aandoening gaat.
Behandeling
Medicijnen met cortico's werken meestal heel goed om de overgevoeligheidsreactie op het zonlicht te onderdrukken. Daarmee kun je dus voorkomen dat het paard verbrand raakt. Deze medicijnen kunnen toegediend worden door middel van een injectie, of met capsules die door het voer gegeven kunnen worden. Wanneer het paard al verbrand is kunnen de pijn en het ongemak bestreden worden. In een acute fase biedt het verlichting om het paard af te spoelen met koud water. Als het paard over een groot deel van zijn lichaam verbrand is worden pijnstillers en ontstekingsremmers gegeven, een Prednisolon-kuur kan soms uitkomst bieden. Soms wordt er ook antibiotica gegeven om een secundaire infectie door bacteriën te bestrijden. Daarnaast kan insmeren met levertraanzalf ook verlichting geven. De dierenarts kan beoordelen of de huidaandoening inderdaad zonnebrand is en kan een behandeling instellen.
Preventie
Bij de meeste paarden volstaat het om ze niet in de volle zon buiten te zetten. Zorg ook dat er altijd een schuilplaats in de schaduw beschikbaar is. Het kan ook helpen om de paarden onder een deken te zetten die het lichaam zoveel mogelijk bedekt. Gevoelige plekjes kun je in smeren met zonnebrandcrème met een hoge beschermingsfactor. Er zijn speciale crèmes voor paarden op de markt, maar zonnebrandcrème voor mensen werkt ook heel goed. Giftige planten als Jacobskruid moeten uit het weiland verwijderd worden en mogen ook niet in het hooi voorkomen.
Foto's
Bronnen, referenties en/of voetnoten
- Hank van Campen, Help, zonnebrand, in: PaardenSport kwartaaleditie nummer 2, 2009, p, 22-23
