Idee voor een Wiki artikel? Lees in dit artikel hoe je kunt helpen!
X-factor
De term X-factor is bekend geworden dankzij programma’s zoals Idols en natuurlijk 'de X-factor' Een persoon die de X-factor heeft, heeft net dat ene extraatje wat hem of haar speciaal maakt. Maar de term X-factor bestaat ook in de paardensport. En om nog preciezer te zijn; de rensport.
Sommige paarden rennen namelijk harder dan anderen, onafhankelijk van de jockey. Ook al hadden ze dezelfde trainer, hetzelfde voedsel etc. Dat ene paard had dus net wat extra’s. Maar wat dat precies was, was lange tijd niet duidelijk. In de jaren '50 van de vorige eeuw ontdekte een Australische onderzoeker dat veel toppaarden een extra groot hart hadden. Op veel toppaarden werd na hun dood autopsie gepleegd om hen te onderzoeken, en deze onderzoeken werden al vroeg goed gedocumenteerd. Zo had Secretariat, één van de grootste racepaarden ooit bijvoorbeeld een hart van bijna 10 kilo, terwijl een normaal hart zo rond de 4 kilo weegt. Ook van Sham, Eclipse en Phar Lap is bekend dat ze een groot hart hadden. [1] [2]
Omdat een goed racepaard veel geld waard is, werd er veel onderzoek gedaan naar waar het sterk vergrootte hart vandaan zou kunnen komen. Al snel vonden de onderzoekers bewijs voor een sexe-afhankelijke overerving: hetgeen dat er voor zorgde dat het hart van een paard vergroot werd, leek zich te bevinden op het X-chromosoom. Een merrie heeft net als elk vrouwelijk zoogdier twee X-chromosomen, een hengst één X- en één Y-chromosoom. Bij een merrie maakt het niet uit of zij een dochter of een zoon krijgt: elk krijgt een X-chromosoom. Voor een hengst maakt het wel uit: zijn dochters krijgen zijn X-chromosoom, zijn zonen het Y-chromosoom. Om die reden kan een hengst zijn grote hart dus niet doorgeven aan zijn zonen, wel aan zijn dochters. [3]
Om die reden kan het voorkomen dat de zonen van een hengst minder presteren dan de zonen van zijn dochters. Die laatste groep heeft immers wél de X-factor van hun moeder mee kunnen krijgen.
Bronnen, referenties en/of voetnoten
- The X Factor: What It Is & How to Find It: The Relationship Between Inherited Heart Size and Racing Performance, Marianna Haun. Russell Meerdink Company, 1997.
