Slachten

Let op: dit artikel bevat foto's die als schokkend kunnen worden ervaren!

Het slachten van paarden wil zeggen het doodmaken van het dier om het vervolgens te bewerken voor consumptie. In Nederland worden vooral paarden geslacht die niet meer geschikt zijn voor hun werk door kreupelheid. In bijvoorbeeld Zuid-Europa worden veel paarden gefokt voor de slacht.

Hieronder wordt proces van schieten tot de koelcel beschreven.

Er is een tijd van komen, en een tijd van gaan

Als paardenliefhebber zal u hier ook mee te maken krijgen. Uw dier is kreupel, heeft last van artrose, of ouderdom. Ook uw trouwe viervoeter heeft geen eeuwig leven. Dan zal er een keus gemaakt moeten worden gemaakt tussen het inslapen of het slachten.

Niet alle paarden mogen zomaar geslacht worden. In het paspoort van het betreffende paard moet aangegeven worden dat het paard voor de slacht bestemd is. Zulke paarden mogen bepaalde medicijnen niet toegediend krijgen of mogen na toediening van een bepaald medicijn een bepaalde termijn niet geslacht worden. Deze termijn wordt de wachttijd genoemd. Als het paard volgens het paspoort bestemd is voor de slacht mag de eigenaar beslissen wat er gebeurd bij bijvoorbeeld blijvende kreupelheid. Men kan het paard dan in te laten slapen of laten slachten. Als men besluit tot slachten moet het dier naar een slachthuis vervoerd worden. Afhankelijk van de reistijd die het paard achter de rug heeft zal het paard meteen aankomst op de slachterij geslacht worden of eerst nog een dag mogen bijkomen in een stal, om vervolgens de volgende dag geslacht te worden. Het is raadzaam om met de slager een datum en tijd af te spreken waarop u het paard laat schieten om geen risico te lopen op wachttijden en onnodige stress. Bij het slachthuis is een speciale dierenarts aanwezig die de papieren van het paard controleert.

In dit artikel zal het slachten zo uitgebreid en reëel mogelijk beschreven worden hoe dit gehele proces in zijn werk gaat. Dit is het proces wanneer uw paard voor consumptie gebruikt zal worden. Uiteraard zijn er ook andere mogelijkheden.

Als u de keus heeft gemaakt dat het voor uw paard einde verhaal is, zal u een afspraak bij de slachter moeten maken. In Nijkerk slachten ze bijvoorbeeld alleen op vrijdagochtend. Een telefoontje naar de slachter en uw paard komt dan op de lijst. U kunt ervoor kiezen om het paard direct te brengen, deze zal dan nog een paar dagen op stal of in het weiland bij de slachter komen te staan. Maar u kunt er ook voor kiezen om uw paard pas vrijdagochtend te brengen. Zodra u bij de slachterij gearriveerd bent is het belangrijk om naar kantoor te gaan voor de papierenhandel. Uw paard zal afgekeurd worden en de chip zal gecontroleerd worden door de aanwezige dierenarts. Daarna mag uw paard geslacht worden.

Belangrijk om mee te nemen:

Een geldig paspoort van het paard

Het slachten

Het schieten

Het paard wordt door de slachter meegenomen de schietruimte in, hierna word er achter het paard een schuifdeur gesloten. De slachter laadt het schietmasker en deze wordt geplaatst net boven de kruin van het paard op het voorhoofd. Als de slachter de pen indrukt, schiet er door middel van een patroontje een 10 centimeter lange pin het voorhoofd in tot in de hersenen en daarna komt de pin er direct weer uit. Met dit schietmasker zal elk dier worden geschoten en de pin wordt elke keer gebruikt.

In een fractie van een seconde ligt het paard op de grond en is hersendood. Het halster gaat af. Soms volgen er nog een paar kleine naschokken, dit zijn spiertrekkingen. Indien u dit wilt, kunt u het paard nog zien, anders is het verstandiger om direct te vertrekken bij de schietruimte. U kunt vooraf aan de slachter vragen of u het halster terug mag. Dit krijgt u dan na het schieten terug. Dan krijgt het paard een ketting om een van de achterbenen, waardoor hij omhoog getakeld wordt en op die manier versleept kan worden naar de ruimte waar het slachten allemaal begint.

Na het schieten

Het paard hangt nu en de slagader wordt doorgesneden waardoor het paard leegbloedt. Het doorsnijden van de slagader gebeurt aan de zijkant van de boeg, richting de voorbenen. Dit is de makkelijkste plek om direct de ader door te snijden. Na ongeveer drie minuten is het dier volledig leeggebloed en uitgedruppeld en wordt er ook een ketting om een van de voorbenen vastgemaakt, waardoor ze het paard nu recht kunnen takelen zodat het op de rug hangt. Hierna wordt het hoofd van het paard eraf gesneden en opgehangen aan een haak. Het hoofd zal later nog gebruikt worden.

Het paard wordt op de rug op een soort brancard gelegd, zodat de slachters er makkelijk bij kunnen komen. Een van de slachters hakt met een bijl aan beide achterbenen de pezen in. Met een scherp mes maken de slagers een sneetje in de voorbenen en de achterbenen. Met twee haken (die in de gesneden opening worden vastgemaakt) maken ze de voorbenen aan de achterbenen vast en trekken deze naar elkaar toe, zodat ze vrije ruimte hebben bij de boeg en bij de achterhand en zodat het vel op spanning staat wat het villen weer wat makkelijker maakt. Daarna worden de luchtpijp en slokdarm vrijgemaakt, zodat er een aanzet voor het villen gemaakt kan worden.

Villen voorkant

De aanzet van het villen aan de voorkant. De luchtpijp en slokdarm zijn al vrijgemaakt, hierna begint op deze plek de aanzet voor het villen. Aan beide kanten wordt de huid gescheiden van de rest. Dit is een heel secuur werkje, de huid moet gescheiden worden van een vlies. Vanaf de hals wordt er gewerkt richting de voorbenen en de buik.

Villen achterkant

De aanzet van het villen begint bij het achterbeen, richting de anus van het paard. Dit wordt in één strook gedaan. Daarna zal het villen verder gaan; ook hier wordt er weer richting de buik gewerkt en zal het vel tot halverwege naar beneden worden gevild.

Het hakken van de benen

De voorbenen worden bij de gewrichtsschijven doorgesneden. Daarna worden de pezen doorgesneden. De voorbenen hangen nu alleen nog aan een stuk vel. Dit blijft aan elkaar zitten want dit hebben ze later nog nodig. De achterbenen worden gehakt, waarna daar ook de pezen worden doorgesneden en ook deze benen hangen dan alleen nog maar aan een stuk huid. De haken worden verwijderd en weer netjes teruggehangen.

Na het villen en het hakken van de benen, zal de huid bij de buik gevild moeten worden, dit wordt gedeeltelijk met het mes gedaan en gedeeltelijk met de hand. Er komt veel kracht bij kijken als het vel bij de buik eraf wordt getrokken. Ook worden de uiers/koker worden verwijderd.

De huid eraf

Nadat het grote vilwerk is gedaan en de benen gehakt zijn plaatsen ze bij de halve achterbenen op beide benen een haak, deze haak wordt bevestigd aan een constructie die boven het paard hangt. Deze zal ervoor zorgen dat het paard vanaf de achterkant straks omhoog getakeld kan worden. De overblijfselen van de voorbenen worden vastgemaakt met een ketting aan de grond, waarna het paard omhoog getakeld wordt en dus rechtop hangt. Met een bijl wordt het bekken doorgeslagen.

Nu het paard zo hangt, is het verwijderen van het vel een simpele opgave die niet meer met de hand gedaan hoeft te worden. Danzij de voor- en achterbenen die ze aan het vel hebben laten zitten. De voorbenen worden door middel van een ketting naar de rug getrokken en vastgemaakt. Via een takelsysteem kan de slachter nu zo het vel omhoog trekken. Er komt soms nog wel een beetje snijwerk bij kijken om ervoor te zorgen dat er geen gaten vallen. De achterbenen worden door de slachters handmatig van de huid af getrokken. Het paard is nu volledig ontveld en aan de ketting hangt nu een paardenvel en vier halve benen. Deze benen worden eraf gesneden en gaan in de bak voor de Rendac.

Het verwijderen van de ingewanden

Het paard hangt nu ondersteboven en het bekken is doorgeslagen als voorstuk voor het volledig doorzagen. De ingewanden moeten eruit. De slachter zet een container voor het paard en kan nu beginnen met het openmaken en het verwijderen van de ingewanden. Dit doet de slachter door met een mes de buikwand van binnen naar buiten open te snijden. Hij doet die van binnen naar buiten om te voorkomen dat hij de darmen of de maag kapot snijdt. De ingewanden vallen in de container en de slachter hoeft nu alleen nog de aanzet van de ingewanden door te snijden, waarna alles in de container valt. Het hart, de lever, de longen en dergelijke zullen eerst in het paard blijven hangen. Deze moet hij appart lossnijden. Deze worden daarna aan een haak opgehangen bij het hoofd. Deze zullen gekeurd worden.

Het doorzagen van het paard

Voorheen moesten de slachters het paard met een bijl doorhakken. Het doorhakken gebeurt vanaf het bekken via de ruggengraat, naar de schoft, tot de nek. Momenteel wordt dit met een electrische zaag gedaan, wat heel veel werk wegneemt. Wel is dit een zware klus want je moet precies weten waar je moet zagen, de zaag is zwaar; bot is stevig en je hoeft maar verkeerd te zagen en je zaagblad breekt af.

Als het paard doorgesneden is, worden de laatste resten weefsel, de bloedaders, verwijderd. De twee helften paard worden schoongespoten en zijn klaar om te vertrekken naar de koelcel.

Het hoofd

Het hoofd zal ook gevild worden, waarna de wangspier overblijft. Dit schijnt het lekkerste stuk vlees van het paard te zijn.

Het hoofd hangt aan een haak. De aanzet van het villen wordt bij de neus gemaakt, deze wordt recht naar beneden gevild tot de voorpluk. Hierna worden er aan beide kanten vanaf de mondhoeken, via de wangspier, en de oogkas naar de onderkaak gewerkt. Als laatste gaat de tong eruit. Vanaf de onderkaak wordt de verbinding van de tong losgemaakt aan beide kanten, waarna de tong eruit gesneden kan worden. De tong zal bewaard blijven.

Wat gebeurt er met de restanten?

Het hoofd: Het hoofd wordt na het villen bewaard, waarna het gebruikt wordt voor vleesconsumptie voor mens en dier. De wangspier is een geliefd stuk vlees. Ook wordt dit vlees gebruikt als hondenvoer. Regelmatig zijn er hondeneigenaren die kilo's paardenvlees komen halen. Dit vlees is goed voor honden die bijvoorbeeld op dieet zijn, of voor honden die een voedselallergie hebben.

De benen: Normaliter gaan de benen na het hakken in de bak voor de Rendac. Soms komt het voor dat een paard een bepaald soort blessure heeft die onderzocht kan worden, dan worden de benen bewaard. Het komt regelmatig voor dat de universiteiten of AOC's de benen komen ophalen. Studenten maken gebruik van paardenbenen om te ontleden, zodat zij meer leren over bepaalde beenproblemen, en om te oefenen in het bekappen. Ook hoefsmeden halen soms paardenbenen op, dit als studiemateriaal voor de opleiding.

De organen: Het hart en de tong van de paarden worden bewaard. Deze worden verwerkt tot hondenvoer. Dit vlees wordt in stukken gesneden en verkocht. Alles wat niet als hondenvoer verkocht wordt in Nijkerk gaat naar de dierentuin in Amersfoort. Zij kopen dit vlees op voor de dieren. De nieren, lever, longen zijn afval; dit gaat uiteindelijk gewoon naar de Rendac.