Idee voor een Wiki artikel? Lees in dit artikel hoe je kunt helpen!

Przewalskipaard

Uit Bokt


Przewalskipaard
Przehoofd.jpg
Przelijf.jpg
Stokmaat: 1,22 tot 1,44 meter
Kleur: wildkleur bruin
Land van herkomst: Mongolië
Link naar stamboek:

Het Przewalskipaard (Equus ferus przewalskii of Equus caballus przewalskii[1]) is een wilde ondersoort van paarden [2] [3]. Het Przewalskipaard werd vroeger gezien als een van de drie ‘stampaarden’ waaruit de hedendaagse rassen zijn ontstaan. Tegenwoordig is uit onderzoek gebleken dat de huidige paardenrassen ontstaan zijn uit zeker 7 verschillende typen oerpaarden en dat de Przewalski daar niet toe behoort. De Przewalski is samen met de Exmoor de enige paardachtige die nog in zijn oervorm bestaat, en vormt daarmee de verbinding tussen de paarden van nu en de oerpaarden. Zijn naam dankt het paard aan zijn ontdekker, kolonel N.M. Przewalski[1][4].

In 1967 werd het laatste wilde paard in Mongolië gezien. Het Przewalskipaard werd sindsdien voornamelijk nog gehouden in dierentuinen. Ook in Nederland lopen deze oerpaarden rond. Maar er is een uitzetprogramma opgericht om de paarden weer terug in het wild te krijgen[5] waardoor deze wilde paarden opnieuw over de steppen van Mongolië trekken.

Geschiedenis

In de prehistorie leefde het Przewalskipaard waarschijnlijk op de steppen van Europa en Centraal-Azië. Onderzoek naar een 70.000 jaar oud voetbotje heeft uitgewezen dat het przewalskipaard zich 38.000 - 72.000 jaar geleden afgesplitst heeft van de moderne paardenrassen en dat er verder geen sprake is van inmenging met het moderne gedomesticeerde paard[6]. In 1878 was N.M. Przewalski de eerste Westerse wetenschapper die het paardenras ontdekte (hoewel het mogelijk ook al in de 15e eeuw is beschreven in de reisverslagen van Johann (Hans) Schiltberger[1][7]) in het westelijke deel van de Gobi woestijn in China. In 1881 werd het Przewalskipaard door hem uitgebreid beschreven en in datzelfde jaar werd het paard door Poliakov erkend als een aparte soort onder de naam Equus przewalskii.

Uitgestorven in het wild

Tegenwoordig wordt het Przewalskipaard beschouwd als een ondersoort van het paard of als de laatste nog levende ondersoort van het wilde paard en staat het bekend onder de naam Equus ferus przewalskii of Equus caballus przewalskii[1]. Het Przewalskipaard is voor zover bekend nooit gedomesticeerd geweest, hoewel het mogelijk gedurende lange tijd door de Mongolen met hun gedomesticeerde paarden is gekruisd.[8] Ondanks het jaagverbod dat in 1930 van kracht werd in Mongolië bleef er op de paarden gejaagd worden. Dit resulteerde rond 1960 in het uitsterven van de Przewalski in de vrije natuur.

Rond 1900 waren een aantal veulens gevangen, waarmee verder gefokt werd. Toen de dieren in de vrije natuur uitstierven, waren er totaal 13 Przewalskipaarden in gevangenschap. Er werd verder mee gefokt en in 1977 waren er wereldwijd weer zo’n 300 dieren. Maar deze dieren waren vaak het resultaat van inteelt. Daarom werd er een stamboek opgericht en werden de verschillende bloedlijnen samengebracht. Hieruit kwamen weer gezonde veulens. In 1997 was het aantal dieren gegroeid tot 1450.

Przewalskipaarden in hun natuurlijke leefgebied

Terugkeer naar de steppen

Er werden plannen gemaakt om de Przewalskipaarden weer terug te krijgen in het wild. Dat resulteerde in het uitzetten van de paarden in het wild. Onder andere in Natuurpark Lelystad. Maar ook worden de dieren sinds 1992 uitgezet in hun herkomstland, Mongolië. Hier worden om de twee jaar een groep van zestien dieren vrijgelaten.

Bedreigde ondersoort

Het Przewalskipaard heeft op de rode lijst gestaan als EX(uitgestorven) en EW (uitgestorven in het wild). Echter door een fokprogramma werd het paard in 2008 als CR(ernstig bedreigd) beschouwd. Er zit tegenwoordig een stijgende lijn in de populatie wat er in 2011 toe resulteerde dat het IUCN(International Union for Conservation of Nature) het Przewalskipaard beschouwd als een bedreigde ondersoort(EN). [9]

Exterieur

Het Przewalskipaard heeft één erg groot verschil met de andere paardenrassen. Deze paardachtige heeft namelijk 66 chromosomen, terwijl alle andere rassen maar 64 chromosomen hebben. Ondanks dit genetische verschil is het wel mogelijk het Przewalskipaard te kruisen met andere paardenrassen.

Het Przewalskipaard heeft veel primitieve kenmerken. Zo hebben de dieren een groot hoofd, een recht profiel, lange oren en een korte hals en benen. Ook heeft het dier een rechte rug en is zijn schoft niet zichtbaar. De kleur van het Przewalskipaard is wildkleur bruin en zijn benen hebben vaak zebrastrepen. Ook is het paard in bezit van een duidelijke aalstreep die doorloopt tot in de staart. De manen worden niet langer dan 20 cm en staan vaak rechtop, ook zijn ze vaak erg borstelig en ontbreekt er een maantop. De staart van het Przewalskipaard heeft aan de bovenkant korte haren, aan de onderkant zijn ze lang en grof. De schofthoogte van de Przewalski ligt tussen de 1,22 en 1,44 meter.

Karakter

In het wild is het Przewalskipaard agressief en onstuimig. Hengsten doen er alles aan om hun kudde te beschermen. Paarden die in gevangenschap leven zijn ook zeer moeilijk tam te maken. Ook hebben de paarden een groot uithoudingsvermogen en zijn ze erg snel. Ze kunnen een snelheid van 60 kilometer per uur halen.

Gebruik

Het Przewalskipaard was een wild paard, en is voor zover bekend nooit gedomesticeerd geweest. Mogelijk is het door de Mongolen wel gekruist met hun gedomesticeerde paarden.

Foto's

Bronnen, referenties en/of voetnoten