Kunststof beslag

Bij kunststof beslag wordt het traditionele hoefijzer vervangen door een exemplaar van kunststof.

Tips & tricks

Beslaan met kunststof is niet helemaal hetzelfde als ijzers eronder slaan. Als je kunststofbeslag gaat gebruiken zit er doorgaans een handleiding bij voor de smid. Er zijn een aantal dingen waar je rekening mee moet houden.

Een paard dat langdurig op ijzers gestaan heeft kun je het beste 2 tot 3 weken op blote voeten zetten voordat je er voor de eerste keer kunststofbeslag onder laat slaan. Dit heeft te maken met het grote verschil in bewegingspatroon tussen kunststofbeslag en ijzers. Door het paard een tijdje op blote voeten te zetten is de overgang minder groot en went het paard sneller aan zijn nieuwe beslag.

Kunststof beslag wordt gepast

Bij het bekappen van de hoef voor het aanbrengen van het kunststofbeslag is het van belang dat de hoef goed vlak gevijld wordt. Bij warm beslag met ijzers worden de oneffenheden in de hoefwand gewoon weggebrand, bij kunststof of koude ijzers is dit niet het geval en moet de hoef dus heel vlak gevijld worden. Bij kunststofbeslag is het erg belangrijk dat de zool van de hoef niet uitgehold wordt bij het bekappen. Het kunststof moet een zo groot mogelijk contact oppervlak hebben met de hoef. Bij een uitgeholde hoef zal het kunststofbeslag na enige tijd naar binnen klappen en in de uitholling terecht komen. De nagels gaan dan los en de hoefwand raakt beschadigd.

Aftekenen waar het beslag uitsteekt

Je kiest natuurlijk ijzers die qua vorm en maat zoveel mogelijk passen bij de hoeven van je paard. Er zijn ook merken, zoals Hippoflex, waarvan je de ijzers kan aanpassen d.m.v. variabele tussenstukjes. Maar bijna altijd zal er ergens nog wel een randje uitsteken. Het is dan het handigste is om eerst het ijzer onder de voet te nagelen, en het daarna af te werken met de vijl of desnoods (als er veel uitsteekt) met de nijptang. Zo loop je niet het risico dat je teveel verwijdert. De opzet (= ronding aan de voorkant van het beslag om afrollen te vergemakkelijken) wordt door het paard zelf in het kunststof gesleten de eerste dagen van het gebruik. Het beslag wordt op die manier aangepast aan dat specifieke paard als gevolg van de stand van de botten en gewrichten. Bij veel paarden zal de voor-/buitenkant het meest afslijten.

Het kunststof is vrij hard, en soms is het voor de smid moeilijk de nagel precies te positioneren en er goed in te slaan. Het kunststof geleidt de nagel ietsje naar buiten, waardoor ze lager in de hoefwand naar buiten komen dan de bedoeling is. In dat geval kun je het gaatje eventueel voorboren met een accuboor en een dun ijzerboortje. Bij beslag dat vantevoren al goed aan te passen is aan de vorm en maat van de hoef, zoals Hippoflex, is dit niet nodig.

Kunststofbeslag moet iets anders genageld worden dan gewone ijzers. Ten eerste ver voorin de hoef, bij de teen. De achterste nagels bevinden zich ongeveer ter hoogte van de voorste punt van de straal. Wordt er te ver naar achteren genageld, dus in het meer beweeglijke deel van de hoef, dan komen er tijdens het neerzetten teveel krachten op de nagels, waardoor nagels en/of hoefwand kunnen gaan breken. Het moet dus meer als een soort slipper bevestigd worden. Ook heel belangrijk is dat er niet teveel nagels gebruikt worden. Bij gewone ijzers is dat meestal 3, 4 of nog meer per kant, maar bij kunststof maximaal 2 of 3 (dus 4 tot 6 per hoef). Dit verschilt een beetje per merk (Trotters adviseert 4 nagels per hoef, Hippoflex 6) en per paard (bij grote hoeven kun je meer nagels gebruiken). Het gebruik van teveel nagels heeft niet alleen weinig zin, het werkt zelfs averechts. Hoe meer ze het uitzetten van de hoef in de weg zitten, hoe sneller ze afbreken.

Het is bij kunststofbeslag belangrijk dat de nagels goed verzonken worden, zodat de kopjes niet uit het beslag steken. Is dit wel het geval, dan gaat het ijzer eerder verdraaien onder de voet. De nagels moeten dus ver genoeg ingetikt worden voor ze omgebogen en afgewerkt worden. Daar zijn speciale hulpmiddelen voor maar het gaat ook goed met een pennetje dat normaal gebruikt wordt om widiapuntjes in het ijzer te slaan. Sommige soorten kunststofbeslag worden aan de hoef gelijmd en worden dus helemaal niet in de hoef genageld.

Met garnituur wordt de ruimte bedoeld die de hoef heeft om over het beslag uit te zetten tijdens het neerzetten. De hoef zet dan namelijk uit (hoefmechanisme), vooral de achterste helft. Bij kunststofbeslag is dit hoefmechanisme nog sterker, omdat het minder belemmerd wordt dan bij ijzerbeslag. Er wordt dan ook aangeraden om vanaf de plek waar de nagels in het beslag zitten een paar milimeters te laten uitsteken. Doe je dit niet, dan zal de hoef al snel over het beslag heen gaan groeien. Maar teveel garnituur, vooral aan de binnenkant van de hoef, verhoogt weer de kans op aftrappen van de ijzers.

Over het algemeen kun je stellen dat kunststofbeslag ongeveer even lang meegaat als gewoon ijzerbeslag. Sommige paarden zijn er echter door hun manier van lopen (sloffen, schaatsen) sneller doorheen. Dit kan ook weer per merk verschillen, aangezien er verschillende materialen gebruikt worden. Na een overstap van (langdurig op) ijzers naar kunststof zal er de eerste beslagperioden waarschijnlijk meer slijtage optreden, omdat paarden hun manier van lopen moeten aanpassen. Op ijzers moeten ze de voet plat neerzetten en een stukje doorschuiven. Met kunststof hoeft dat, net als bij de blote hoef, niet. Maar als een paard het zo al jaren gewend is kan het een tijdje duren voor dat patroon is aangepast. Over het algemeen geldt dat hoe langer een paard op ijzers heeft gelopen, hoe meer het aan kunststof zal moeten wennen. Vooral op harde ondergrond zal de stroefheid misschien raar zijn, en ook zijn kunststof ijzers dikker dan gewone ijzers.

Voordelen

Kunststofbeslag kan een aantal voordelen bieden, maar er zijn ook een aantal nadelen:

Lichter gewicht

Meer grip

Kunststof hoefbeslag geeft ongeveer evenveel grip als de blote hoef. Het materiaal is stroef voor grip op harde oppervlakken en heeft een profiel aan de onderkant voor extra grip op een gladde, zachte ondergrond zoals gras of modder.

Meer hoefmechanisme

Het kunststof is enigsinds flexibel en wordt vastgezet met veel minder nagels dan gewone ijzers. Het natuurlijke hoefmechanisme werkt daardoor beter en dat zorgt voor een betere doorbloeding van de hoef, dus betere hoornkwaliteit van hoefwand, zool, straal en verzenen op de langere termijn.

Betere schokdemping omdat het materiaal flexibel is

Afrollen gaat gemakkelijker

Kunststof geeft mee waardoor het paard zijn natuurlijke bewegingsafloop beter handhaven. Dit betekent onder andere minder belasting van de buigpezen en ruimere gangen.

Koud beslag

Het kunststofbeslag wordt koud aangebracht, zodat het hoorn minder uitdroogt.

Bescherming verzenen en straal

Het kunststof bedekt ook de verzenen en soms de straal zodat die beschermd zijn tegen bijvoorbeeld stenen.

Meer gevoel in de voet

Door de flexibiliteit van het kunststof voelt het paard beter waar en hoe het zijn voeten neerzet.

Minder kans op verwonding bij aantikken of naar elkaar trappen

Minder last van sneeuwklonten

Doordat het kunststofbeslag een groter deel van de zool bedekt, door het materiaal en de beweeglijkheid, treedt er minder klontering op van de sneeuw. Daarnaast heeft het paard veel meer grip, ook op sneeuw en ijs, waardoor weidegang en buitenritjes vaak geen problemen meer opleveren.

Nadelen

Kosten

Kunststofbeslag is ongeveer 5 euro duurder per hoefijzer. Dit variëert per merk en smid.

Niet elke smid heeft ervaring met kunstofbeslag

Door de compleet ronde vorm is hoeven uitkrabben soms lastiger

Niet voor iedere hoef geschikt

Vooral bij paarden met grote, platte hoeven of een erg slechte hoornkwaliteit kan kunststof problemen opleveren, hun hoeven kunnen eerder gaan brokkelen.

Paarden die biljarderen draaien het kunststofbeslag eraf

Biljarderen is het eventjes draaien van de hoef bij het afzetten. Heel veel paarden doen dit, wat te zien is doordat het ijzer aan een kant (meestal de buitenkant) wat meer is afgesleten.

Met de harde kunststoffen van tegenwoordig is dit probleem er nauwelijks nog, maar bij echte 'draaiers' komen er natuurlijk wel meer zijwaartse krachten op de nagels te staan. Als je een paard hebt dat sterk draait, en zeker als het een zwaarder paard betreft, kun je uit voorzorg beter een merk kunststofbeslag kiezen dat meerdere lippen heeft, zoals EasyWalker of Hippoflex. Deze geven ook steun aan de zijkant en behoeden zo de nagels voor al teveel frictie.

Foto's

Kunststof beslag
Pas bekapte hoef, klaar om kunststof beslag te krijgen
Kunststof beslag wordt onder de hoef gehouden om de maat te bepalen
Kunststof beslag, van onder gezien
Het kunststof beslag wordt afgetekend
Kunststof beslag wordt met nagels onder de hoef gezet
De lipjes worden nog bijgewerkt. De nagelgaten van het oude beslag zijn nog zichtbaar
Kunststof beslag onder een voorhoef
Kunststof beslag onder een achterhoef
Kunststof beslag Fusetti trotters
Kunststof beslag Fusetti trotters na 7-8 weken intensief gebruik
Kunststof beslag Fusetti trotters
Kunststof beslag Fusetti trotters 1 week na beslaan
Kunststof beslag Fusetti trotters 1 week na beslaan