Halswervel

Het paard heeft net zoals elke andere diersoort 7 botten in de hals die halswervels of cervicale wervels genoemd worden. De wervels zijn zo met elkaar verbonden dat een paard zijn hals van links naar rechts, naar boven en naar onder en zelfs licht zijwaarts kan bewegen. Vanaf de zijkant gezien maken de wervels een langgerekte S maar de buiging van de hals vormt de wervelkolom daarentegen niet.

De eerste en tweede wervel worden de atlas en axis genoemd. De atlas vormt samen met het achterhoofdsbeen het eerste gewricht van de wervelkolom. Door de vorm van de atlas en het achterhoofdsbeen is dit eerste gewricht veel beweeglijker dan de andere halsgewrichten en kan het paard het hoofd omhoog en omlaag brengen. De verbinding tussen de atlas en de axis wordt gevormd door de dens, een duimvormig uitsteeksel van de axis dat in een holte van de atlas past. Dit gewricht zorgt ervoor dat het paard het hoofd onafhankelijk van de hals opzij kan bewegen en licht kan draaien. De axis is de langste van alle wervels terwijl de atlas breed en kort is.

De 3e, 4e en 5e wervel lijken erg op elkaar in vorm en functie. Alle wervels hebben een opening, foramen genoemd, waardoor het ruggenmerg loopt, een doornuitsteeksel en dwarsuitsteeksels. Deze uitsteeksels zijn aanhechtingspunten voor de halsspieren. De 6e wervel is breder en korter dan de andere en het doornuitsteeksel is langer. De 7e halswervel is nog korter en breder en het doornuitsteeksel is dubbel zolang als dat van de 6e wervel. De 7e wervel vormt een gewricht met de 1e rib.

Halswervels worden vaak aangeduid met een C en dan het nummer van de halswervel. Zo is de atlas dus C1 en de axis C2. Deze C komt van het woord cervicaal dat staat voor hals.

De halswervels lopen niet recht van de achterkant van de schedel in de richting van de schoft zoals veel mensen denken. In werkelijkheid kun je de atlasvleugels voelen vlak achter de schedel aan de bovenzijde van de hals van het paard. Dit zijn de dwarsuitsteeksels van de eerste halswervel. Verder naar achteren liggen de halswervels veel lager in de hals en zijn ze dus niet meer te voelen.

Bronnen, referenties en of voetnoten

• Cursus klinische anatomie van de huisdieren 1, 1e bachelor diergeneeskunde, Universiteit van Antwerpen, door prof. A. Weyns
• Horse conformation, structure, soundness and performance door Juliet Hedge en Don Wagoner