Schedel

De schedel is een geheel van verschillende botstructuren, die samen vorm geven aan het hoofd van het paard. De voornaamste functie van de schedel is bescherming van de hersenen.

Botten van de schedel

De schedel bestaat uit 34 botten. De platte botfragmenten zijn bij de geboorte door kraakbeen met elkaar verbonden, tijdens het opgroeien tot een leeftijd van ongeveer 8 jaar verandert het kraakbeen in bot. De schedel wordt verder in 2 delen beschreven: het cranium en het aangezicht

Het cranium

Met het cranium wordt bedoeld het gedeelte van de schedel waar de hersenen zich bevinden, van de aanhechting in de hals tot net boven de ogen. Het cranium bestaat uit meerdere paren craniale botten die de hersenen te beschermen en de holtes voor de ogen en neus vormen.

De maantop wordt gevormd door een benig uitsteeksel van het achterhoofdsbeen. Door een opening in het achterhoofdsbeen komt het ruggenmerg de schedel binnen.

De bovenkant van het cranium wordt gevormd door de parietale botten die het schedeldak vormen, het voorhoofd wordt gevormd door de frontale botten of voorhoofdsbotten. De voorhoofdsbotten vormen de uitstekende oogkassen boven de oogholtes. Beide oogkassen lopen weg van het oog richting de aanzet van de oren en vormen daar samen met de craniale botten de zygomatische boog of te wel het jukbeen. Boven de ogen wordt een holte gevormd, de slaapgroeve of fossa temporalis die dieper wordt naarmate het paard ouder wordt.

Het temporale bot of slaapbot heeft een opening die leidt naar het midden- en binnenoor, de fossa glenoidus. Ook bevat het de opening voor het kaakgewricht.

Het aangezicht

Het aangezicht wordt gevormd door de frontale botten, nl de neusbotten en de kaakbotten. Het neusbeen geeft de vorm aan de neus en eindigt in een uitstekende punt.

De kaakbotten vormen de bovenkaak en de onderkaak. De boven- en onderkaak bevatten de kiezen en snijtanden en de bovenkaak vormt het harde en zachte gehemelte.

De onderkaak is het grootste bot van het hoofd, het bestaat uit 2 delen die met elkaar versmolten zijn. Dit gebied vormt een brede, vlakke zijkant die vooraan de snijtanden bevat en in het middendeel de kiezen. De takken van de onderkaak vormen in de fossa glenoidus net onder en achter het jukbeen een verbinding met de schedel, dit is het kaakgewricht. De beweging van dit kaakgewricht is te zien in de slaapgroeve wanneer het paard kauwt.

De neusbotten bevatten de nasale kanalen en neusholte. Door deze kanalen wordt de lucht naar de hals geleid. Via deze kanalen wordt de lucht verwarmd, bevochtigd en gefilterd. De opening wordt gevormd door de neusgaten en neusvleugels. De neusvleugels worden gevormd door halvemaanvormig kraakbeen, het kraakbeen zorgt ervoor dat de neusvleugels kunnen uitzetten om meer lucht op te kunnen nemen tijdens inspanning.

Elk neusgat bevat 3 heel fijne botjes, de neusschelpen. Deze zijn bedekt met een dik, zacht slijmvlies. De bovenste en onderste botplaten zijn lang en hebben heel kleine gaatjes. De gaatjes zorgen voor een groter reukoppervlak waardoor het reukvermogen van het paard toeneemt. Het 3e botje bevindt zich helemaal achteraan in de neusholte tegen de hersenen en is bedekt met slijmvlies met daarin reukgerelateerd zenuwen die de waargenomen geuren in signalen omzetten en doorgeven aan de hersenen.

De sinussen

Aan elke kant van het hoofd is de neusholte direct of indirect verbonden met 4 luchtholtes of sinussen. Deze holtes liggen vlak onder de aangezichtsbotten rond de ogen en hebben geen primaire functie.

Het tongbeen

Het tongbeen ligt tussen de kaaktakken en ondersteunt de tongaanzet, de keelholte en strottenhoofd. Het bovenste deel is verbonden met het slaapbot en het onderste deel is verbonden met kraakbeen rond het strottenhoofd. Vanuit de onderkant steekt een klein botje naar voren wat de aanzet van de tong ondersteunt.

De keelholte

De keelholte is een gespierde doorgang van kraakbeen die de verbinding tussen mond en slokdarm vormt. Ook loopt hier de binnenkomende lucht richting het strottenhoofd. Vanaf de zijkant heeft de keelholte de vorm van een trechter met de opening richting de neusholte en het smallere uiteinde richting het strottenhoofd.

Het strottenhoofd

Het strottenhoofd ligt achter in de keelholte en vormt de verbinding tussen keelholte, slokdarm en luchtwegen. Het strottenhoofd is essentieel voor de ademhaling en bestaat uit ringen van kraakbeen. Het hecht aan het tongbeen en is bedekt met een dik slijmvlies.

Vanuit het strottenhoofd loopt een klein flapje kraakbeen richting de keelholte. Het merendeel van de tijd sluit dit flapje de slokdarm af en kan de lucht onbelemmerd richting de longen stromen. Tijdens het kauwen en slikken klapt dit flapje over het strottenhoofd en opent zo de slokdarm en sluit tegelijkertijd de doorgang naar de longen.

Over de opening van het strottenhoofd lopen 2 sterkte ligamenten, de stembanden.

De hersenen

De hersenen worden omgeven door het cranium. Het voorste deel wordt cerebrum genoemd en is het grootste deel van de hersenen. Hier worden intelligentie, geheugen, emotie en zintuigen gecontroleerd. Achter en onder het cerebrum ligt het cerebellum, dit is verantwoordelijk voor spiercoördinatie en balans.

Bronnen, referenties en/of voetnoten

• Horse conformation, structure, soundness en performance, door Juliet Hedge en Don Wagoner

Bij dit artikel ontbreken afbeeldingen. We zijn specifiek op zoek naar: Foto's van een paardenschedel Als je dit artikel aan wilt vullen kun je op bewerk klikken om je kennis aan dit artikel toe te voegen.