Idee voor een Wiki artikel? Lees in dit artikel hoe je kunt helpen!
Flemen
Als we zeggen dat een paard fleemt, bedoelen we dat hij zijn bovenlip optrekt/omkrult en een bepaalde lucht via de mond inademt (zie foto). Vaak strekt een paard hierbij ook de nek uit en richt het hoofd wat meer omhoog. Het ziet er eigenlijk net uit alsof je paard moet lachen.
Het orgaan van Jacobson
Toch fleemt een paard niet omdat hij iets grappig vindt. Veel paarden flemen als ze iets (vreemds) ruiken. Hoe dat werkt en waarom ze op deze manier ruiken, heeft te maken met het orgaan van Jacobson. In het gehemelte van een paard zit een soort kanaaltje dat leidt naar het orgaan van Jacobson, dat zich onderin de neusholte bevindt. Met dit orgaan kan een paard geurtjes analyseren. Als een paard zijn bovenlip zo optrekt ademt hij de geur als het ware in, zodat het langs het orgaan van Jacobson komt.
Natuurlijk kan een paard door "gewoon" te ruiken ook geurtjes ruiken en analyseren dus vanwaar dan het orgaan van Jacobson? Als een paard een bijzondere of onbekende lucht waarneemt, kan het gewone reukorgaan hem vaak niet zoveel over die geur vertellen. Door te flemen komt de geur langs het orgaan van Jacobson. Hierdoor kan het paard het geurtje wat preciezer bestuderen. Een paard kan dus door te flemen een geurtje wel herkennen, terwijl hij dat door "gewoon" te ruiken in eerste instantie niet kon!
Een andere situatie waarin paarden vaak zullen flemen, is als een hengst wil ruiken of een merrie hengstig is. Het reukorgaan kan de feromonen (een geurstof die hengstige merries aanmaken en afscheiden) zelf niet waarnemen, maar met behulp van het orgaan van Jacobson kan dit wel. Ook kunnen hengsten aan de urine van een merrie ruiken of deze hengstig is, omdat er in de periode waarin een merrie hengstig is veel oestrogeen in haar urine zit. Om oestrogeen te kunnen ruiken heeft een hengst opnieuw de hulp van het orgaan van Jacobson nodig en zal hij dus flemen.
Flemen op commando
De bovenlip / neus van een paard is erg gevoelig. Veel paarden zullen dan ook hun bovenlip optillen als je ze daar wat kietelt. Veel mensen verwarren dit met flemen, maar alleen het optrekken van de bovenlip hoeft dus niet per sé hetzelfde als flemen te zijn!
Dit optrekken van de bovenlip kun je een paard ook aanleren als oefening in de vrijheidsdressuur.
Flemen eerst door op de bovenlip te kriebelen.
Later alleen nog maar een hand opsteken.
Flemende pony
Niet de enige
Wist je dat paarden niet de enige dieren zijn die wel eens flemen? Ook veel andere dieren, zoals katten en schapen, flemen wel eens. Bovendien hebben mensen ook een soort ‘orgaan van Jacobson’.
Bronnen, referenties en/of voetnoten
