Cornage

Let op: Neem het voorbehoud bij medische informatie in acht. Raadpleeg bij twijfel over de gezondheid van je paard altijd een dierenarts!

Cornage is een afwijking van de stembanden. Bij het ademhalen wordt een bijgeluid geproduceerd, met name tijdens inspanning. In vrijwel alle gevallen wordt dit geluid geproduceerd door een verlamming van de linker stemband, in een enkel geval is het een verlamming van de rechter stemband.

Oorzaak of etiologie

Cornage is in 95% van de gevallen erfelijk. Andere oorzaken van verlamming van de stembanden kunnen zijn:

• vergiftiging met zware metalen, bijvoorbeeld loodhoudende verf;
• ontstekingen in het keelgebied, bijvoorbeeld droes.

Vooral bij grote sportpaarden komt cornage voor. Het KWPN speelt hier al een aantal jaren op in door paarden met cornage af te keuren en dekhengsten en buitenlandse merries te controleren op cornage voordat zij toegelaten worden tot het stamboek. Deze aanpak tegen cornage lijkt goed te werken, want het aantal gevallen neemt de laatste jaren sterk af.

Ziekteverloop of pathogenese

Door degeneratie van de linker zenuw (N. laryngealis recurrens) raakt de linker stemband verlamd. Virale infecties of trauma kunnen deze zenuw ook beschadigen, hierdoor kan een paard op elke leeftijd cornage ontwikkelen.

Symptomen

Wanneer een stemband is verlamd ontstaat er een obstructie in de luchtweg waardoor turbulenties in de luchtstroom ontstaan, dit veroorzaakt het geluid tijdens de inspiratie (het inademen). Met name tijdens inspanning is dit typische geluid te horen. Wanneer het geluid is te horen is afhankelijk van de ernst van de cornage. Bij sommige springpaarden is het te horen vlak voor de afzet, als het verder nooit wordt gehoord is het geen ernstige cornage. Het kan ook gedurende de hele training worden gehoord of zelfs tijdens rust. Ook het uithoudingsvermogen van het paard zal verminderen, doordat er minder zuurstof bij de longen kan komen.

Opmerking: een paard kan ook abnormaal geluid maken bij inspanning door andere oorzaken, waaronder afwijkingen aan de epiglottis (het strottenklepje). Een dierenarts kan de juiste diagnose stellen.

Diagnose

Door middel van endoscopie kunnen de stembanden van binnenuit bekeken worden. De dierenarts gaat dan met een (meestal) flexibele endoscoop door de neus.

Behandeling

De enige manier om het geluid te stoppen is door middel van een operatie. Wanneer het geen ernstige cornage is, is het niet perse nodig om het paard hiervoor te behandelen. Of een paard wel of niet wordt geopereerd is afhankelijk van de ernst en de prestaties die het paard moet leveren.

Er zijn meerdere soorten operaties:

• Verwijderen van de twee membraneuze zakken net achter de stembanden. Er zal geen geluid meer te horen zijn maar de luchtwegobstructie blijft aanwezig, waardoor het paard nog steeds een verminderde luchtstroom naar de longen zal hebben.
• De verlamde stemband opzij trekken en daar houden. De luchtweg wordt hierbij wel groter, maar er bestaat een gevaar dat voedseldeeltjes via de larynx in de longen komen. Dit kan weer chronisch hoesten opwekken.

Opmerking: een cornage-operatie staat op de lijst van verboden operaties van het Ministerie van Landbouw, tenzij het welzijn van het paard ernstig in gevaar komt.

Preventie

Beschrijf hier wat de eigenaar kan doen om te voorkomen dat zijn of haar paard deze aandoening krijgt.

Bronnen, referenties en/of voetnoten

• http://www.dapmoergestel.nl/artikelen/images/HS29Cornage.pdf

Bij dit artikel ontbreken afbeeldingen. We zijn specifiek op zoek naar: afbeelding opbouw strottenhoofd, foto stembanden, filmpje van de afwijking Als je dit artikel aan wilt vullen kun je op bewerk klikken om je kennis aan dit artikel toe te voegen.