Idee voor een Wiki artikel? Lees in dit artikel hoe je kunt helpen!

Stapmolen

Uit Bokt
Detailfoto stapmolen

Een stapmolen is een manier om paarden zonder ruiter beweging te geven. Een stapmolen ziet er uit als een draaimolen: een paal in het midden van een cirkel met daar aan verschillende armen die elektrisch worden aangedreven. De armen bakenen compartimenten af waar de paarden in kunnen worden gezet.

In een stapmolen is er, afhankelijk van het model, plaats voor twee tot soms wel acht paarden. Hoe meer paarden er in een stapmolen kunnen, hoe groter de diameter van de molen. Een stapmolen is er in vele varianten: overdekt, met spijlen om de compartimenten te verdelen, of met traliewerk. Vaak is het ook mogelijk om stroom op het hekwerk van de compartimenten te zetten zodat de paarden niet door de spijlen heen lopen en bij elkaar in een vak belanden. Ook is de ombouw in verschillende stijlen te verkrijgen: open of juist meer gesloten. Welke afwerking er gekozen wordt is afhankelijk van het doel en het gebruik van de molen.

Naast stapmolens die bedoeld zijn om paarden stapwerk te laten doen, zijn er ook trainingsmolens te koop. Deze werken volgens hetzelfde principe, maar kennen vaak meerdere programma's zoals draf, galop, intervaltraining enzovoort.

Hoe werkt een stapmolen?

Een stapmolen is een elektrisch draaiende molen en kent meestal verschillende standen. Hierdoor is het mogelijk om het tempo aan te passen aan de bewegingsbehoefte van het paard. Er kan bijvoorbeeld in stap gekozen worden voor een rustig tempo, of een wat sneller tempo. Een paard in stap legt binnen een uur al snel zes kilometer af. Ook draaien de meeste stapmolens automatisch zodat de paarden zowel linksom als rechtsom beweging krijgen. Het is vaak ook mogelijk om de molen maar een kant op te laten draaien, dit is handig als een paard bijvoorbeeld een blessure heeft en lastig kan draaien in een kleine ruimte.

De meeste molens hebben een ronde vorm. Er bestaan echter ook molens met een afwijkende vorm, omdat sommige mensen geloven dat een ronde vorm zorgt voor eenzijdige belasting. Maar een afwijkende vorm zorgt er vaak voor dat het paard niet in een gelijkmatig tempo kan blijven lopen.

Voor een molen met een afmeting van 25 meter doorsnede is een aandrijving met 220 volt voldoende. Wanneer de molen groter is heeft hij ook meer stroom nodig. De meeste stapmolens hebben een aandrijving naar links en naar rechts. En in de meeste stapmolens is zowel stap als draf mogelijk. In de kast voor besturing is het dan ook mogelijk een compleet programma in te voeren bijvoorbeeld voor het uitstappen of voor revalidatie.

Doel en gebruik

Een stapmolen wordt vooral gebruikt, zoals de naam al aangeeft, om paarden stapwerk te laten verrichten. Dit kan als extra beweging naast de training of om een paard warm te laten stappen voor een training, of uit te laten stappen na een training. Wanneer een paard buiten de gewone training in de molen wordt gezet geeft dit een verbetering op zijn basisconditie. Dit vermindert de kans op eventuele blessures.

Het uitstappen in de stapmolen voorkomt dat er verzuring in de spieren van het paard optreedt. Het kost namelijk tweemaal de tijd van een training om een paard goed te laten uitstappen.

Bodembedekking

Afhankelijk van het doel van de stapmolen kan een bodembedekking gekozen worden. Er zijn vele typen bodembedekking te koop, ieder met voor- en nadelen. Indien het doel is alleen te voorzien in stapwerk dan is een harde ondergrond zoals bestrating of beton geschikt. Als de trainingsmolen voor training wordt gebruikt dan is het ook mogelijk om een zandbodem in de molen aan te laten leggen al dan niet in combinatie met rubber matten. Soms worden er ook kunstgrasmatten gebruikt als bodembedekking en ook is er speciaal stapmolengrind te koop voor in de stapmolen.

Voor een open stapmolen is het belangrijk dat de bodem goed draineert vandaar dat snippers een goede optie zijn. Dit moet eens in de drie tot vijf jaar vervangen worden.

Een eb- en vloedbodem zorgt ervoor dat de bodem altijd goed is. Het is een bodem van zand, die goed het water kan reguleren. Dit zorgt ervoor dat de bodem nooit te stoffig of te nat is. Andere opties zijn een Equigrass bodem (kuntsgras), rubberbodem (variërend van rubbermatten tot tegels en klinkers) en Belebro, een gelvloer bestaande uit kleine en grote rubberkorrels verdeeld over twee lagen.

Er zijn stapmolens op de markt waarbij er gebruikt gemaakt wordt van zeewater in plaats van bodembedekking. Het zeewater zorgt ervoor dat afvalstoffen worden afgevoerd. Door het lopen door het water worden de benen op juiste temperatuur gehouden, het heeft een verkoelende werking. Het trainen in de stapmolen in water zorgt dat de buikspieren van het paard worden getraind. De buikspieren van een paard zorgen voor de draagkracht van een ruiter.

Bij alle soorten bodembedekking is het van belang dat de bodem niet te glad is, zodat het paard niet kan uitglijden.

Omheining en overkapping

Vanwege het klimaat in Nederland kan het handig zijn om de een overkapping op een stapmolen aan te brengen. De overkapping kan dienen ter bescherming tegen de regen maar ook tegen de zon. Deze overkapping kan gemaakt zijn van verschillende materialen zoals golfplaten, riet of hout. Het is belangrijk dat geluiden van buitenaf worden gedempt door het materiaal zodat het paard niet wordt afgeleid.

De veiligheid van paarden is van groot belang, zeker in een stapmolen. Het is belangrijk dat de paarden geen verwondingen kunnen oplopen en dat het materiaal duurzaam is. Kunststof omheining is duurzaam maar in ons klimaat kan dit afbreken en voor verwondingen zorgen. Een stenen muur is erg duurzaam, maar is ook heel kostbaar om aan te leggen. Kostenbesparend is beoband, dit is gemaakt van PVC. Wanneer er een paard tegen aanslaat gaat het niet kapot. Hout is ook een goede optie, echter moet de ruimte tussen het hout zodanig zijn, dat een paard zijn hoef er tegen aan kan slaan en weer moeiteloos kan terughalen. Een houten omheining heeft wel als risico dat het kan versplinteren.

Het is belangrijk dat een paard oriëntatiepunten heeft in de molen, zodat het niet in paniek kan raken en weet waar hij/zij is. Ook is het belangrijk dat ze genoeg zicht naar buiten hebben zodat zij minder snel in paniek raken.

Drijfhekken

De drijfhekken tussen de paarden in kunnen uit verschillende materialen bestaan. Er zijn varianten beschikbaar waaraan paarden worden vastgebonden en varianten waarin paarden loslopen. Wanneer paarden worden vastgebonden, geeft dit meer risico doordat zij niet kunnen vluchten en hierdoor nog meer in paniek kunnen raken.

Er zijn verschillende constructies voor drijfhekken, zoals Safeguard. Deze is gemaakt van buigzame staven (met of zonder stroomgeleiding). Wanneer hier tegenaan geschopt wordt slaat het niet terug, zodat de kans op blessures wordt verminderd. Gegalvaniseerde buizen zorgen voor goede stroomgeleiding en kunnen gemaakt zijn van aluminium of staal. Wanneer ze zijn voorzien van gaas of rubberen flappen, zorgt dit ervoor dat het paard alles kan zien, maar wanneer het slaat zich niet ernstig kan verwonden. Een andere optie is om de molen te voorzien van rubbermatten met kijkgaten, de buizen zorgen voor de stroomgeleiding, en het rubber zorgt ervoor dat het paard zich niet kan verwonden.

Foto's

Bronnen, referenties en/of voetnoten