Schildklier

De schildklier, ook wel thyroïd genoemd, is een kleine endocriene klier, oftewel klier waarin hormonen worden geproduceerd die aan het bloed worden afgegeven. De schildklier bestaat uit twee lobben, die bij jonge paarden nog verbonden zijn door klierweefsel, bij oudere paarden bestaat deze verbinding enkel uit een dunne strook bindweefsel. De schildklier van een paard ligt in het halsgebied achter de larynx (= strottenhoofd) aan weerszijden van de luchtpijp. Bovenop de schildklier ligt nog de bijschildklier of parathyroïd. De grootte van de schildklier kan erg verschillen, dit is namelijk afhankelijk van het ras, het geslacht en de leeftijd van het paard. Over het algemeen varieert de grootte tussen het formaat van een mandarijn en het formaat van een sinaasappel.

Ontstaan

De schildklier ontstaat bij een embryo uit een instulping tussen de eerste en de tweede kieuwboog in de primitieve voordarm. Dat wil zeggen dat de schildklier vlak achter de mondholte ontstaat en oorspronkelijk via een buis in verbinding staat met de mond- en keelholte. De buis gaat regresseren en de schildklier gaat in de hals steeds verder afdalen. Uit de vijfde kieuwboog ontstaat het ultimobranchiaal lichaam. Hieruit ontwikkelen de C-cellen die migreren naar de schildklier en daar zorgen voor de productie van calcitonine

Functie

De schildklier vindt zijn functie in onder andere het reguleren van de stofwisseling, de bloeddruk, het hartritme, de spijsvertering en de reproductie. Dit doet hij door middel van het uitscheiden van hormonen, zogenaamde schildklierhormonen. De schildklier produceert twee hormonen , triiodothyronine (T3), welke drie jodide atomen bevat, en thyroxine (T4), welke vier jodide atomen bevat. Beide hormonen zijn opgebouwd uit het aminozuur tyrosine. De schildklier scheidt voornamelijk T4 uit, terwijl T3 de actieve vorm van het hormoon is. De doelcellen voor het hormoon zetten T4 dan ook om in T3 door middel van het verwijderen van een jodide atoom. De aanmaak van de schildklierhormonen wordt gestuurd door de hypofyse, een klein orgaantje in de hersenen. De hypofyse geeft het Thyroïd Stimulerend Hormoon af, dit hormoon stimuleert de schildklier om meer schildklierhormoon af te geven.

Het calcitonine geproduceerd in de C-cellen in de schildklier heeft een rol in de botafbraak en remodellering.

Schildklier problemen

Problemen met de schildklier komen vrij zelden voor en ze worden vaak niet opgemerkt. Om de schildklier goed te laten functioneren, is het belangrijk dat het paard genoeg jodium binnen krijgt via zijn eten en drinken. Als een paard te weinig jodium binnen krijgt, kan hij niet genoeg schildklierhormoon maken, wat kan leiden tot hypothyroïdisme. Symptomen hiervan zijn onder andere een lage bloeddruk, dikker worden, haarverlies, weinig activiteit en intolerantie voor kou. Ook gaat de schildklier steeds harder werken in een poging genoeg hormoon te produceren, hierdoor wordt hij steeds groter en vormt een zogenaamde krop. Het kan ook voorkomen dat er te veel schildklierhormoon geproduceerd wordt, ook wel bekend als hyperthyroïdisme. De symptomen hiervan zijn onder andere hoge bloeddruk, verhoging van de lichaamstemperatuur en het verliezen van gewicht.

Referenties

• http://www.horses.nl/gezondheid/artikelen/5595/de-schildklier
• http://en.wikipedia.org/wiki/Thyroid
• Campbell and Reece, BIOLOGY, Pearson International Edition, 8th edition (2008)