Idee voor een Wiki artikel? Lees in dit artikel hoe je kunt helpen!
Sarcoïd
 |
Sarcoïden zijn lokaal groeiende ‘huidtumoren’ die voorkomen bij paarden. Sommige sarcoïden kunnen zich lokaal zeer agressief gedragen, maar er is geen sprake van uitzaaiing naar de interne organen van paarden. Sarcoïden komen alleen voor op de huid en het direct onderliggende weefsel.
Oorzaak of etiologie
Er zijn aanwijzingen dat een virus verantwoordelijk kan zijn voor het ontstaan van sarcoïden. Er is sprake van het wrattenvirus als boosdoener. Het is niet bekend of er sprake is van besmettingsgevaar. Er zijn ook speculaties dat vliegen bijdragen aan het ontstaan van sarcoïds, maar ook hier is vooralsnog onvoldoende bewijs voor. Wel wordt geadviseerd om bij paarden die gevoelig zijn voor sarcoïden goed op te letten dat vliegen zo min mogelijk kansen krijgen.
Ziekteverloop of pathogenese
Beschrijf hier hoe de oorzaak leidt tot de uiteindelijke problemen waar het paard last van heeft.
Symptomen
Sommige sarcoïden lijken met het blote oog erg op wratten. Wratten gaan vaak vanzelf weg binnen enkele maanden. Sarcoïden niet. De behandeling bij sarcoïden is een stuk ingrijpender.
Sarcoïden bij paarden kunnen over het hele lijf voorkomen, maar ze worden het meest gevonden op plekken waar de huid dun is, relatief weinig haar groeit en het paard regelmatig zweet (dit zijn overigens ook de plekken waar vliegen hun voedsel bij voorkeur vandaan halen). Ze komen zelden voor op de rug, het bovenlijf en de nek. Als ze toch voorkomen op deze plekken zijn ze vaak het gevolg van een beschadiging van de huid (dat kan een schaafplekje zijn, een plek van een injectienaald een vliegenbeet e.d.).
Er zijn 6 verschillende sarcoïd-typen:
- Occult sarcöid
- Verucose sarcoïd
- Nodulaire sarcoïden
- Fibroplastische sarcoïden
- Gemengde sarcoïden
- Kwaadaardige sarcoïden
Occult sarcoïd
Deze verschijnen meestal als grijze, vaak ronde of min of meer ronde, haarloze plekken. Soms is de enige verandering een klein kleurverschil in de haarkleur en dichtheid van de vacht. De meest voorkomende plekken zijn hoofd, oksels, binnenkant dijbeen en de lies.
Verucose sarcoïd
Dit zijn grijze wratachtige of schilferende plekken, met soms een klein vast voelend bultje binnenin. Soms is er sprake van ontstekingsverschijnselen met daaronder rood rauw uitziend weefsel. Ze kunnen relatief klein zijn of grote stukken huid bedekken. Ze komen het meest voor op het hoofd, de lies, de schacht en de oksels.
Nodulaire sarcoïden
Dit zijn kleine vast voelende ‘bultjes’. Ze komen voor onder de huid van de oogleden, de oksels, de binnenkant van de dij en de lies. Ze kunnen alleen voorkomen, maar er zijn ook situaties bekend van meerdere (soms honderden) van dit soort sarcoïden op één paard. Heel vaak kan het bultje heen en weer bewogen worden en is er geen sprake van hechting aan het onderliggende weefsel. Sommige van deze sarcoïds kunnen snel ontsteken en vormen dan een bloederig ogend geheel.
Fibroplastische sarcoïden
Dit zijn vlezige plekken die meestal heel snel bloeden. Soms is sprake van een nat bloedend oppervlak. Ze komen op bijna alle plekken van de huid voor en kunnen heel snel ontwikkelen vanuit een mildere sarcoïde-vorm. Bijvoorbeeld na beschadiging (ook zeer milde beschadiging). Ze komen ook regelmatig voor op plekken waar de huid beschadigd is of bij beenwonden.
Gemengde sarcoïden
Dit zijn sarcoïden die uit een mengvorm van twee of meer andere typen sarcoïden bestaan. Ze kunnen op iedere plek voorkomen, maar komen het meest voor op het hoofd, de oksels en de lies.
Kwaadaardige sarcoïden
Dit is de meest agressieve vorm, waarbij de tumoren heel snel door de huid verspreiden. Het is een zeldzaam voorkomende vorm. Meest voorkomende plekken zijn elleboog en hoofd.
Diagnose
Beschrijf hier hoe de dierenarts kan bepalen of het inderdaad om deze aandoening gaat.
Behandeling
Er wordt bij de behandeling van sarcoïden gebruik gemaakt van verschillende methoden. Mede omdat geen van de gebuikte methoden bij ieder type sarcoïds en ieder behandeld paard altijd werken. Bestraling levert de beste resultaten, maar is erg duur en niet makkelijk toe te passen. Daarom wordt deze methode meestal gebruikt bij heel moeilijke gebieden (zoals vlak bij een oog). Homeopathische en natuurlijke medicijnen leveren tot nu toe een onvoorspelbaar resultaat. In het algemeen wordt afgeraden gebruik te maken van celgroei-stimulerende middelen zoals AloëVera of Tea Tree olie. Het mislukken van de behandeling betekent meestal dat de sarcoïde in een meer agressieve vorm terugkomt. Daarom is het enorm belangrijk om gelijk bij de eerste behandeling de juiste behandeling voor de betreffende sarcoïde-vorm te kiezen. In alle gevallen geldt: snelle behandeling heeft het beste resultaat. Wacht niet tot het vanzelf overgaat!
De meest voorkomende behandelingen zijn:
Chirurgisch verwijderen
Deze methode kan goed werken bij kleine sarcoïden. Er is wel sprake van een relatief hoge kans op terugkeer van de sarcoïde. Met name bij nodulaire sarcoïden die los in de huid zitten, kan deze methode goed werken. Meer succes heeft laser-chirurgie, maar dit is een kostbare methode.
Zie Fotoserie: Sarcoïd voor een fotoserie over het chirurgisch verwijderen van een sarcoïd.
Cryochirurgie (bevriezen)
Bij deze methode wordt de sarcoïde met vloeibare stikstof bevroren (weggebrand). Deze methode werkt alleen bij kleine, niet diep in de huid liggende sarcoïden. Er is een hoog percentage aan recidive.
Sarcoid na cryochirurgie
Genezingsproces na cryochirurgie
Sarcoid komt terug na cryochirurgie
BCG-injecties
Deze methode werkt redelijk goed bij nodulaire en fibroplastische sarcoïden rond de ogen, maar is minder effectief op andere plaatsen. BCG is overigens een middel dat wordt gebruikt als enting tegen tuberculose.
Chemotherapie
Injectie van medicijnen t.b.v. chemotherapie in de sarcoïde werkt goed bij sommige typen sarcoïde. Het is een ingewikkelde methode en het is erg moeilijk om aan deze geneesmiddelen voor gebruik bij dieren te komen.
Plaatselijke cytotoxische therapie
Op dit moment heeft deze behandeling de beste resultaten. Bij deze behandeling wordt een speciaal voor het te behandelen paard samengestelde zalf vervaardigd. Dit is alleen mogelijk via de University of Liverpool onder begeleiding van Prof. D. Knottenbelt. De zalf bestaat uit een mengeling van zwaar metaalzouten en celgroei-remmers en kan/mag alleen worden aangebracht door een dierenarts. Samenwerking tussen Liverpool en de plaatselijke dierenarts is derhalve noodzakelijk. De zalf heet AW-LUDES. Een mildere zalf is 5-fluoro-uracil.
Aldara crème
Aldara crème wordt ook bij mensen gebruikt voor het behandelen van onder andere genitale wratten. Aldara is een middel wat het natuurlijke afweersysteem helpt een ziekte te bestrijden. De zalf helpt het lichaam om een kettingreactie op gang te brengen die er voor zorgt dat de huid zichzelf gaat genezen. De zalf is op recept te verkrijgen en dient iedere dag op het gezwel te worden gesmeerd. Op een bepaald moment zal dat gezwelletje loslaten.
Start met de zalf
2 dagen na start zalf
De tumor gaat in de korst zitten
De laatste dag met korst
De korst is eraf gevallen
6 dagen later
Preventie
Beschrijf hier wat de eigenaar kan doen om te voorkomen dat zijn of haar paard deze aandoening krijgt.
Foto's
Zie Fotoserie: Sarcoïd voor meer foto's van sarcoïden.
Sarcoïd in het beginstadium
1,5 week later
Gezwel werd operatief verwijderd
1,5 week na de operatie
Eindresultaat
Bronnen, referenties en/of voetnoten
We zijn specifiek op zoek naar: algemene informatie Als je dit artikel aan wilt vullen kun je op bewerk klikken om je kennis aan dit artikel toe te voegen. |
