Rabiës

Let op: Neem het voorbehoud bij medische informatie in acht. Raadpleeg bij twijfel over de gezondheid van je paard altijd een dierenarts!

Rabiës is beter bekend als hondsdolheid. Hondsdolheid wordt veroorzaakt door een virus, welke tot de familie Rhabdoviridae behoort. Er zijn verschillende types virussen die circuleren. Deze bijna allemaal ook besmettelijk voor mens en paard.

Oorzaak of etiologie

Hondsdolheid wordt veroorzaakt door het rabiës virus.

Ziekteverloop of pathogenese

Het virus wordt oraal overgebracht, door een lik of een beet. Via het speeksel dringt het door de slijmvliezen of wondjes op de huid naar binnen.

Vanaf de plaats van besmetting vermeerdert het virus zich in de spieren en gaat dan via het zenuwstelsel naar de hersenen. Gelijktijdig blijft het geïnfecteerde dier besmettelijk voor andere dieren en mensen.

De meest risicovolle dragers van het virus, met betrekking op overdracht naar mens en paard, zijn:

• Carnivoren (vleeseters, zoals honden, katten of vossen)
• Vleermuizen

Alle zoogdieren kunnen besmet raken met hondsdolheid.

Symptomen

Rabiës heeft een incubatietijd van gemiddeld één à twee maanden, maar varieert van enkele dagen tot een jaar, afhankelijk van de plaats van besmetting. Het kan zich uiten in een furieuze vorm (met krampen en overactief zijn) of een paralytische vorm (paralyse = verlamming).

Symptomen bij mensen

Beginstadium

• Koorts
• Verminderde eetlust
• Misselijk
• Braken
• Hoofdpijn

Verder stadium

• Zenuwverschijnselen (krampen, verlamming, stuipen, hyperactiviteit)

Laatste stadium

• Watervrees bij 50% (door spasmen van de slik- en halsspieren wanneer er geslikt moet worden)
• Schuimbekken
• Coma
• Dood (door ademstilstand en hartproblemen in de coma)

Symptomen bij dieren

De symptomen voor mens en dier zijn nagenoeg gelijk. Honden en katten tonen vaak de furieuze vorm en landbouwhuisdieren juist de paralytische vorm. Het eerste symptoom waarna rekening met rabiës gehouden moet worden is verandering van gedrag. Honden en katten worden vaak agressief, terwijl landbouwhuisdieren zich juist afzonderen.

Diagnose

Meestal kan de diagnose gesteld worden op basis van de anamnese. Het zieke dier is in het buitenland geweest en is daar in contact geweest met zieke dieren en meestal ook gebeten.

Het is belangrijk om heel voorzichtig te zijn bij het onderzoek van dieren die verdacht worden van hondsdolheid. Door het virus kan het gedrag veranderen waardoor het dier erg onvoorspelbaar en gevaarlijk kan worden. Het virus is bovendien ook erg besmettelijk voor mensen.

Behandeling

Wanneer een dier besmet is, kan binnen 24 uur een injectie gegeven worden met het rabiësvaccin om het ziek worden tegen te gaan. Deze injectie moet na een week herhaald worden. Meer dan 24 uur na de besmetting is te laat en dan wordt het dier ziek.

Preventie

In Nederland komt rabiës nauwelijks voor onder huisdieren. Huisdieren die de grens over gaan moeten verplicht tegen rabiës gevaccineerd zijn. Het is bovendien verplicht om een melding te maken wanneer een dier van rabiës verdacht wordt. In Nederland zouden mensen of paarden eventueel besmet kunnen raken als ze gebeten worden door wilde dieren zoals vossen of vleermuizen.

Bronnen, referenties en/of voetnoten

• Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu, afgekort RIVM (http://www.rivm.nl/ziekdoordier/zoon_op_rij/Rabies.jsp)
• KS 2000+ - Hygiene, Rabies, Auteursteam Paraveterinair, Ontwikkelcentrum- Ede
• Aantekeningen van Dhr. A van Nek, dierenarts en docent paraveterinair

Bij dit artikel ontbreken afbeeldingen. We zijn specifiek op zoek naar: Foto's van symptomen Als je dit artikel aan wilt vullen kun je op bewerk klikken om je kennis aan dit artikel toe te voegen.