Hoornzuil

Let op: Neem het voorbehoud bij medische informatie in acht. Raadpleeg bij twijfel over de gezondheid van je paard altijd een dierenarts!

Een hoornzuil

Een hoornzuil is een hoornwoekering aan de binnenkant van de hoornschoen. De zuil groeit vanuit de kroonlederhuid naar beneden langs de hoornplaatjes.

Een hoornzuil kan op verschillende plaatsen in de hoef voorkomen en er zijn verschillende oorzaken voor het ontstaan van een hoornzuil. Ondanks dat een hoornzuil veel last kan veroorzaken, is de aandoening soms moeilijk te herkennen. Hoornzuilen kunnen ernstige kreupelheid veroorzaken maar er zijn ook hoornzuilen die geen pijn veroorzaken.

Soorten

Afhankelijk van de plek waar de hoornzuil ontstaat, spreken we van een zijwandhoornzuil, een teenhoornzuil of een waaierhoornzuil. Alle soorten hebben een verschillende oorzaak en dus ook een verschillende behandeling.

De teenhoornzuil

Zoals de naam aangeeft, bevindt deze hoornzuil zich in de teen van de hoef.

De hoofdoorzaken van dit soort hoornzuilen zijn meestal een hoefzweer of een trauma van buitenaf waardoor de kroonrand is beschadigd. De kroonlederhuid die de hoorn aanmaakt, krijgt door deze beschadiging een prikkel waardoor een abnormale aangroei van hoorn gevormd wordt aan de binnenzijde van de hoornschoen.

Doordat de hoornschoen en de onderliggende weefsels vast met elkaar verbonden zijn, creeert de hoornzuil extra druk op de onderliggende lederhuid en zal hierdoor ook pijn ontstaan. In ernstige gevallen kan een hoornzuil zoveel druk uitoefenen op de onderliggende weefsels dat er een sleuf in het hoefbeen ontstaat.

Niet altijd ontstaat een hoornzuil vanuit de kroonrand. In sommige gevallen begint de hoornzuil halfweg de hoefwand. Men vermoedt dat de oorzaak hiervan ligt in een trauma van buitenaf, waardoor de hoornplaatjes in de hoefwand een prikkel krijgen en extra hoorn produceren in de vorm van een hoornzuil.

De zijwandhoornzuil

Een zijwandhoornzuil is bijna altijd het gevolg van een verkeerde stand van de hoef. Vooral bij lage of ondergeschoven verzenen ontstaan er grote tegenstrijdige krachten op de hoefwand waardoor deze aan de bovenkant kan scheuren. De verzenen drukken dan richting de bodem waardoor er grote druk op de kroonrand komt te staan terwijl de delen halverwege de hoef samengedrukt worden.

Door deze druk zal een hoornzuil ontstaan die over de gehele hoefwand naar beneden groeit, beginnend vanuit de kroonrandscheur.

De waaierhoornzuil

De waaierhoornzuil is de minste ernstige omdat deze platter en breder van vorm is en hierdoor minder snel kreupelheid zal veroorzaken. Deze hoornzuil wordt daarom meestal door de hoefsmid ontdekt tijdens het bekappen.

Oorzaken zijn diverse maar meestal zijn langdurige irritaties, ontstekingen of trauma van buitenaf de hoofdoorzaken.

Behandeling

Het verwijderen van de hoornzuil

Wanneer de hoornzuil geconstateerd wordt maar het paard niet kreupel is, wordt de hoornzuil niet verwijderd.

Waneer het paard als gevolg van een hoornzuil kreupel is, moet de hoornzuil verwijderd worden. Het verwijderen van een hoornzuil is pijnlijk en moet daarom in samenwerking met een veearts uitgevoerd worden. Na verdoving, plaatselijk of algeheel naargelang de situatie, wordt de ondervoet bloedarm gemaakt met behulp van een tourniquet of slang die strak om het been gewikkeld wordt.

De hoefsmid neemt het nu van de veearts over en maakt aan beide zijden van de hoornzuil een sleuf tot op de wandlederhuid. Doordat de hoornzuil tussen de verschillende lagen groeit, is deze los te maken met een tang. Aan de bovenkant waar hij vanuit de kroonrand aangroeit, kan de hoornzuil met een scapel losgesneden worden.

Na verwijdering van de hoornzuil wordt het ontstane gat afgedekt met een drukverband dat voorkomt dat de onderliggende lederhuid niet uitpuilt. Al snel vormt zich een dun beschermend laagje hoorn vanuit de wandlederhuid. Hierna is het drukverband niet meer nodig. Vanuit de kroonrand zal nieuw hoorn gevormd worden en na ongeveer een half jaar zal het nieuwe hoorn de onderkant van de hoef bereikt hebben.

Afhankelijk waar de hoornzuil verwijderd is, kan het noodzakelijk zijn om een hoefijzer aan te brengen om de wand te helpen bij het dragen. Een goed beslag kan een balkijzer zijn dat de krachten mee opvangt. Belangrijk is ook dat de takken ruim en lang genoeg zijn om steun te geven aan de verzwakte hoefwand.

Bronnen, referenties en/of voetnoten

• Hoefverzorging en Hoefbeslag - W.A. Hermans
• http://www.hoofcare.nl