Antidiuretisch hormoon

Het antidiuretisch hormoon (ADH) is een hormoon dat een belangrijke rol speelt in de vochtbalans van het paard. Dit gebeurt door het terugwinnen van water uit de nieren en het vernauwen van bloedvaten voor een hogere bloeddruk. Het hormoon is beter bekend onder de naam vasopressine en wordt geproduceerd in de hypothalamus, een onderdeel van de hersenen. Na de productie wordt het hormoon opgeslagen in de neurohypofyse, daar wacht het op signalen om afgegeven te worden aan het bloed.

Afgifte

Er zijn twee typen signalen die ervoor zorgen dat ADH wordt afgegeven aan het bloed.

Het eerste is de intracellulaire dehydratie van cerebrale osmoreceptoren. Osmoreceptoren zijn receptoren die gevoelig zijn voor de osmotische waarde in de cel, en een signaal afgeven wanneer de cel dreigt uit te gaan drogen (intracellulaire dehydratie). Cerebrale osmoreceptoren wil zeggen dat deze receptoren zich in hersencellen bevinden. Hoewel alle cellen in het lichaam iets krimpen wanneer er water tekort dreigt, zullen alleen de receptoren in de hersencellen een signaal afgeven. Afhankelijk van de mate van uitdroging kunnen de cerebrale osmoreceptoren twee soorten signalen afgeven. Bij een lichte uitdroging van de cellen zullen ze een signaal afgeven dat de hypofyse stimuleert om ADH af te geven aan het bloed. Dit zorgt ervoor dat de nieren hard aan de slag gaan om water terug te winnen. Wanneer er nog steeds een vochttekort is terwijl de nieren maximaal vocht terugwinnen wordt er een tweede signaal afgegeven, dat een dorst gevoel opwekt en het paard stimuleert om te gaan drinken. Door deze dubbele werking hoeft het paard niet continu te gaan drinken.

Een tweede signaal dat de ADH afgifte regelt is een afname van de hoeveelheid bloedplasma. Wanneer de hoeveelheid bloed afneemt wordt dat geregistreerd door stretchreceptoren, ook wel baroreceptoren genoemd, in de wanden van bepaalde bloedvaten. Deze stretchreceptoren zorgen voor een signaal richting de hersenen wat ervoor zorgt dat ADH vrijgelaten wordt.

Functies

ADH heeft op verschillende manieren een invloed op de vochtbalans van het paard.

Allereerst werkt het bij een lage bloeddruk als een vasoconstrictor, wat betekent dat het ervoor zorgt dat de bloedvaten nauwer worden zodat de bloeddruk wat hoger komt te liggen. Bij deze functie wordt het hormoon vaak vasopressine genoemd.

Daarnaast heeft het een functie in de nieren, waarbij het hormoon vaker wordt aangeduid met de naam antidiuretisch hormoon (ADH). In de nieren bindt het hormoon aan ADH membraan receptoren in de afvoerbuis van de nier. Dit veroorzaakt de afgifte van een bepaald eiwit (aquaporine) wat waterkanalen kan vormen in het membraan (celwand) van het afvoerbuis. Hierdoor kan er veel water teruggewonnen worden ervoor zorgt dat de vochtbalans van het paard weer aangevuld kan worden.

Tekort aan ADH

Paarden met een genetisch defect kunnen een tekort aan ADH hebben. Dit uit zich dan in een vorm van diabetes, namelijk diabetes insipidus. Een paard moet dan enorme hoeveelheden water drinken en ook bijna continu plassen omdat het geen vocht kan vast houden in het lichaam. Alcohol heeft ook een remmende werking op de afgifte van ADH.

Bronnen, referenties en/of voetnoten

R.J. Nelson, An introduction to behavioural endocrinology, Massachusetts (U.S.A.): Sinauer Associates, Inc Publishers, 2011, p. 463-464,470

Bij dit artikel ontbreken afbeeldingen. We zijn specifiek op zoek naar: afbeelding van het hormoon Als je dit artikel aan wilt vullen kun je op bewerk klikken om je kennis aan dit artikel toe te voegen.