Bokt.nl

**Geplaatst door de TopicStarter** : 09-03-09 21:51

Inteelt verzwakt het Friese paardenras

Geplaatst door de TopicStarter : 09-03-09 21:51

www.nhd.nl

Het Friese paardenras dreigt te verzwakken. Door inteelt komen er steeds meer paarden met erfelijke gebreken. Dierenarts Sybren Boerma uit Garyp maakt zich daar ernstig zorgen over. "Eigenlijk zou er geen enkele dekking meer mogen."

Boerma behandelt veel Friese paarden. Hij constateert een toename van dwerggroei, problemen aan de gewrichten, verwijde slokdarmen (eten vloeit terug en belandt in de longen), verlamming aan de stembanden en staart- en manen-eczeem. Ook blijft 50% van de Friese paarden aan de nageboorte staan. Bij Friese paarden zijn er bovendien jaarlijks 50 tot 80 veulentjes met een waterhoofd. Fokkers praten er niet over, De waterhoofden worden "weggewerkt", zegt de veearts. Ook hengstenhouders zwijgen. Zij zeggen liever niet dat hun hengst waterhoofden vererft. Dan zouden fokkers weg kunnen blijven.

"Jammer, want er is bijna een DNA-test klaar, die het gen eruit kan halen. "
Voor de gesloten fokkerij zou vreemd bloed het ras weer sterk kunnen maken. Maar voor de leden van het Friesch Paarden Stamboek is het al 130 jaar onbespreekbaar het paard te kruisen met andere rassen.
Het zal moeilijk zijn in de Friezenfokkerij tot een acceptabel compromis te komen, verwacht de veearts. "Want natuurlijk kun je de fokkerij van Friese paarden niet stopzetten". Maar alleen al registratie van paarden en de erfelijke gebreken die zij doorgeven, zou goed zijn.

Deel op Facebook Tweet Foutje gespot? Tip de redactie

**Geplaatst**: 09-03-09 21:54

Re: Inteelt verzwakt Fries paard

Geplaatst: 09-03-09 21:54

Tja, het inteeltpercentage is altijd al aan de hoge kant geweest. En de basis is erg smal. Nieuw bloed inkruisen zou mooi zijn voor de genetische diversiteit, maar ik denk niet dat de fokkers er mee accoord willen gaan...

**Geplaatst door de TopicStarter** : 09-03-09 22:22

Re: Inteelt verzwakt het Friese paardenras

Geplaatst door de TopicStarter : 09-03-09 22:22

Ieder veulen met een probleem door de hogere inteelt cijfers is er een teveel. Maar als dit stuk is bedoeld om daar iets tegen te doen, dan vind ik het heel jammer dat de voorgestelde oplossing zo slecht doordacht is. Om het probleem aan te pakken, moeten die problemen eerst eens goed geregistreerd worden. Maar zolang het merendeel van de fokkers en hengstenhouders hun mond houden over de geboorte van veulens met deze erfelijke afwijkingen denk ik dat dat nog heel lang kan duren. Daar ligt in mijn ogen echt een grote gemiste kans.

**Geplaatst**: 09-03-09 22:31

Geplaatst: 09-03-09 22:31

Zonde van het ras.
Want laten we eerlijk zijn, beetje trots mag men toch wel zijn op die prachtige Friese paarden.
Jammer dat het voor de welwillende fokkers niet echt gemakkelijk wordt gemaakt.
(wij hebben jaren terug namelijk alle hulp gehad van aantal fokkers en eigenaren)

Heb toevallig aantal jaren geleden iets uitgezocht over dit ras, samen met nog iemand.
Vervolgens keurig stamboek op de hoogte gebracht, die waren niet echt geintresseerd.
(aan de hand van de beginpost krijg ik niet het idee, dat er veel veranderd is, maar kan me vergissen)
Uiteindelijk hebben we ze het stuk gewoon opgestuurd, geloof niet dat het indruk heeft gemaakt.

Ging 1 van de in de beginpost genoemde aandoeningen.
Was allicht niet briljant

, vinden wij zelf achteraf ook, maar alle begin is moeilijk.
Het onderzoek was ook slechts bedoeld als klein voorzetje en had vervolgd moeten worden door iemand?

edit:
Wat wel heel handig is, dat er gewoon boeken zijn met alle afstammelingen etc.
Lekker handig! Moeten meer stamboeken doen. (waren er toen althans)
Kende toen ook alle hengsten etc. uit mijn hoofd en vele merrie lijnen nu echt niet meer!

Laatst bijgewerkt door Sjolvir op 09-03-09 22:33, in het totaal 2 keer bewerkt

**Geplaatst**: 09-03-09 22:31

Geplaatst: 09-03-09 22:31

Een andere oplossing is er ook niet zo maar denk ik.. Er is niet echt een ras waar je een uitstapje naar kunt maken, zónder teveel te verliezen aan de juist gewaardeerde karaktereigenschappen.

**Geplaatst**: 09-03-09 22:36

Geplaatst: 09-03-09 22:36

ik heb met mijn Friese merrie ook erg veel meegemaakt. Bleef aan de nageboorte staan, al bij haar eerste veulen, op 4 jarige leeftijd. Ook bij haar volgende veulen.
En op iets later leeftijd zomerexceem, een van de meest ellendige gezondheidsproblemen die je maar voor je paard kunt bedenken.
Al is er maar een kleine kans dat beide problemen door inteelt zouden kunnen komen lijkt het mij toch een goede zaak om daar een grondig onderzoek naar te doen. Gewoonweg om veel dierenellende ,en ook veel verdriet, te voorkomen

**Geplaatst door de TopicStarter** : 09-03-09 22:37

Geplaatst door de TopicStarter : 09-03-09 22:37

Ach, de halve wereld is er al mee bezig, maar zonder medewerking van de eigenaren van paarden waar het voornamelijk om draait, kom je niet ver.. Goed is wel dat de markertest inmiddels in een vergevorderd stadium is. Daardoor kun je ook als merrie eigenaar je merrie testen op de aanwezigheid van een bepaald gen en kun je als je je een beetje in de fokkerij en hengsten verdiept aardig indekken voor deze problemen.. Maar goed, niet iedereen heeft goede contacten in de fokkerij en is handig genoeg met genetica en aanverwante onderwerpen.. Als de hengstenhouders openheid van zaken zouden geven, zou dit probleem binnen perken gehouden kunnen worden in combinatie met deze markertest, maar ja, dan zijn ze een dief van hun eigen portemonnee.. Als bekend is dat een hengst afwijkende genen heeft en deze vaak vererft, zullen ze dekkingen mislopen en dus een hoop geld.

**Geplaatst door de TopicStarter** : 09-03-09 22:41

Geplaatst door de TopicStarter : 09-03-09 22:41

Sammie schreef:
Een andere oplossing is er ook niet zo maar denk ik.. Er is niet echt een ras waar je een uitstapje naar kunt maken, zónder teveel te verliezen aan de juist gewaardeerde karaktereigenschappen.

Mee eens, maar als je eerst een vast gaat leggen welke problemen en waar zijn, kom je denk ik al een heel eind. Zo kun je in ieder geval al risico dekkingen voorkomen!
Ik heb ondertussen ook al heel wat kruisingen met het friese ras gezien.. Maar eerlijk gezegd is er nog niet eentje waarbij ik inderdaad die zo gewaardeerde karakter eigenschappen en uitstraling heb kunnen ontdekken..
Begrijp me niet verkeerd.. Ik heb een aantal zeer goed gelukte kruisingen gezien. Maar o.a. het rustige koele karakter was er bij niet 1 te bekennen.. Ik ken er zelfs een paar met een behoorlijke kronkel.. En dat wil je ook niet..

**Geplaatst**: 09-03-09 22:50

Re: Inteelt verzwakt het Friese paardenras

Geplaatst: 09-03-09 22:50

Ik had dit al in de Leeuwarder Courant gelezen, en ik vind het een eenzijdig verhaal. Iedereen weet dat er af en toe een veulen met een waterhoofd ter wereld komt, maar als je dan de papieren er bij pakt van vader en moeder zul je niets anders kunnen dan een abnormaal hoog inteeltpercentage constateren.
Verder is staart en maneneczeem niet echt rasgebonden maar komt het in de buurt van Boerma veelvuldig voor door de leefomgeving van de paarden, Boerma zit midden in de Friese wouden met al hun boomwallen waar het stikt van de mugjes.
Aan de nageboorte staan is meestal een gevolg van de voedingstoestand van een paard.
Boerma heeft mijn Fries een paar jaar geleden ook op de foto gezet, wegens een dik gewricht. Ik had nog niks gezegd toen hij al toespelingen maakte over de toedracht en dat zou de vader van mijn zwarte parel op het geweten hebben.
`sorry meneer Boerma, mijn paard was op het land stukgeslagen.`
Tja en je kunt er wel vreemd bloed doorheen gooien maar de eerste geslaagde paarden met vreemd bloed moeten nog geboren worden. En dat realiseert Boerma zich kennelijk even niet.

**Geplaatst**: 09-03-09 23:02

Re: Inteelt verzwakt het Friese paardenras

Geplaatst: 09-03-09 23:02

Arabo Fries is misschien een idee. Ik weet dat veel fokkers ervan gruwen maar feit is dat er wel iets moet gebeuren. Je zou bij wijze van experiment toch 10 kruisingen op keuringen kunnen bekijken? Je kunt beter spijt hebben van de dingen die je wel gedaan hebt dan van de dingen die je niet gedaan hebt. En uiteindelijk zit er wel Arabisch bloed in al is het alweer een hele poos terug.

**Geplaatst**: 09-03-09 23:05

Re: Inteelt verzwakt het Friese paardenras

Geplaatst: 09-03-09 23:05

Ik heb zat Arabofriezen gezien in de wedstrijdsport, ook aangespannen en ze moeten maar mooi hun eigen stamboek houden, Janderegelaa. Ze hebben mij en vele anderen niet kunnen overtuigen. Kwa exterieur zien ze er wel Fries uit maar in de bewegingen laten ze het teveel zitten.

**Geplaatst**: 09-03-09 23:08

Geplaatst: 09-03-09 23:08

suleilitha schreef:
Tja en je kunt er wel vreemd bloed doorheen gooien maar de eerste geslaagde paarden met vreemd bloed moeten nog geboren worden. En dat realiseert Boerma zich kennelijk even niet.

Maar dat is toch geen reden om de zoektocht naar een meer gezonder ras op te geven?

Als friezenleek gesproken: is er eigenlijk een bepaalde reden dat er zo'n hoge inteelt is binnen het ras?

**Geplaatst door de TopicStarter** : 09-03-09 23:09

Geplaatst door de TopicStarter : 09-03-09 23:09

Ik ben het helemaal met je eens suleilitha, na de laatste publicatie die ik heb gelezen van het arabo-friezen stamboek, mogen ze van mij lekker binnen hun eigen 4 muurtjes blijven. Het verhaal is inderdaad erg eenzijdig en ik vraag me dan ook af waar hij de cijfers op baseert..

**Geplaatst**: 09-03-09 23:10

Geplaatst: 09-03-09 23:10

Zijn verschillende afwijkingen ook niet te wijten aan het feit dat veel fokkers de fries steeds luxer aan het fokken zijn?
En van wat ik van verschillende kanten heb gehoord is dat áls er dan een goede dekhengst met nieuw of goed bloed is, deze wordt verkocht naar het buitenland........
In alle gevallen gaat het om geld, er zijn niet zo super veel fokkers die de fries fokken om het ras en om deze écht te verbeteren.
Mocht een ander ras nodig zijn om het ras er bovenop te helpen, neem dan iig een ras wat er al in is verwerkt zoals de arabier.....

**Geplaatst door de TopicStarter** : 09-03-09 23:11

Geplaatst door de TopicStarter : 09-03-09 23:11

BraveSpots schreef:
suleilitha schreef:
Tja en je kunt er wel vreemd bloed doorheen gooien maar de eerste geslaagde paarden met vreemd bloed moeten nog geboren worden. En dat realiseert Boerma zich kennelijk even niet.

Maar dat is toch geen reden om de zoektocht naar een meer gezonder ras op te geven?

Als friezenleek gesproken: is er eigenlijk een bepaalde reden dat er zo'n hoge inteelt is binnen het ras?

Simpel gezegd omdat alle friezen in den beginselen afstammen van maar een paar hengsten.
Het is zeker geen reden om de zoektocht op te geven, maar vind op deze aardkloot maar eens een ras wat dezelfde eigenschappen van het friese paard heeft (zowel karakter en uiterlijk) en weet dat dan te behouden of te verbeteren..

**Geplaatst**: 09-03-09 23:13

Geplaatst: 09-03-09 23:13

die boerma mag wel bijna een bodyguard als hij echt gaat zeggen dat hij de fries wil laten kruisen, of dat dat beter is... Ja natuurlijk zou dat beter zijn denk ik, maar dan is het toch niet de echte fries meer, zoals eerder verteld, er is nog geen 1 kruising echt gelukt zeg maar.
en wat suleilitha vertelt ben ik het mee eens, hij zit in de wouden ja. Aan de nageboorte blijven staan, tsja dat kun je indd verhelpen door voeding, vitamines. We hadden vorige week een merrie die zichzelf heeft gered, nageboorte en alles klaar, en ze krijgt gewoon wat pulp grasbrok, wat gerst tarwe en haver, beetje weidegang nog en kwalitatief zeer goeie kuil!

**Geplaatst door de TopicStarter** : 09-03-09 23:14

Geplaatst door de TopicStarter : 09-03-09 23:14

_Saida_ schreef:
Zijn verschillende afwijkingen ook niet te wijten aan het feit dat veel fokkers de fries steeds luxer aan het fokken zijn?
En van wat ik van verschillende kanten heb gehoord is dat áls er dan een goede dekhengst met nieuw of goed bloed is, deze wordt verkocht naar het buitenland........
In alle gevallen gaat het om geld, er zijn niet zo super veel fokkers die de fries fokken om het ras en om deze écht te verbeteren.
Mocht een ander ras nodig zijn om het ras er bovenop te helpen, neem dan iig een ras wat er al in is verwerkt zoals de arabier.....

Luxer fokken is ook wel een verbetering, want ze worden inmiddels voor meerdere en andere doeleinde gebruikt dan vroeger.
Maar het probleem ligt voornamelijk bij de risicodekkingen, waarvan veel mensen niet op de hoogte zijn, simpelweg door het feit dat de gegevens niet openbaar zijn.

**Geplaatst**: 09-03-09 23:16

Geplaatst: 09-03-09 23:16

SuuZzel schreef:
Simpel gezegd omdat alle friezen in den beginselen afstammen van maar een paar hengsten.
Het is zeker geen reden om de zoektocht op te geven, maar vind op deze aardkloot maar eens een ras wat dezelfde eigenschappen van het friese paard heeft (zowel karakter en uiterlijk) en weet dat dan te behouden of te verbeteren..

Is het geen idee om dan het stamboek open te stellen voor bepaalde stamboekloze friezen (die uiteraard voldoen aan de normen) aan te keuren? Of gaan ook zij terug naar diezelfde hengsten?

**Geplaatst door de TopicStarter** : 09-03-09 23:19

Geplaatst door de TopicStarter : 09-03-09 23:19

BraveSpots schreef:
SuuZzel schreef:
Simpel gezegd omdat alle friezen in den beginselen afstammen van maar een paar hengsten.
Het is zeker geen reden om de zoektocht op te geven, maar vind op deze aardkloot maar eens een ras wat dezelfde eigenschappen van het friese paard heeft (zowel karakter en uiterlijk) en weet dat dan te behouden of te verbeteren..

Is het geen idee om dan het stamboek open te stellen voor bepaalde stamboekloze friezen (die uiteraard voldoen aan de normen) aan te keuren? Of gaan ook zij terug naar diezelfde hengsten?

In feite wel. Deze paarden hebben een niet goed-gekeurde vader, die weer afstamt van een dekhengst en je hangt weer aan de lijn vast.

**Geplaatst**: 09-03-09 23:21

Geplaatst: 09-03-09 23:21

suleilitha schreef:
Ik had dit al in de Leeuwarder Courant gelezen, en ik vind het een eenzijdig verhaal. Iedereen weet dat er af en toe een veulen met een waterhoofd ter wereld komt, maar als je dan de papieren er bij pakt van vader en moeder zul je niets anders kunnen dan een abnormaal hoog inteeltpercentage constateren.
Verder is staart en maneneczeem niet echt rasgebonden maar komt het in de buurt van Boerma veelvuldig voor door de leefomgeving van de paarden, Boerma zit midden in de Friese wouden met al hun boomwallen waar het stikt van de mugjes.
Aan de nageboorte staan is meestal een gevolg van de voedingstoestand van een paard.
Boerma heeft mijn Fries een paar jaar geleden ook op de foto gezet, wegens een dik gewricht. Ik had nog niks gezegd toen hij al toespelingen maakte over de toedracht en dat zou de vader van mijn zwarte parel op het geweten hebben.
`sorry meneer Boerma, mijn paard was op het land stukgeslagen.`
Tja en je kunt er wel vreemd bloed doorheen gooien maar de eerste geslaagde paarden met vreemd bloed moeten nog geboren worden. En dat realiseert Boerma zich kennelijk even niet.

ik ben het niet eens met de formulering dat het aan de nageboorte blijven staan een voedingsprobleem is. Wij fokken al 20 jaar haflingers en nooit problemen met aan de nageboorte blijven staan.

**Geplaatst**: 09-03-09 23:21

Geplaatst: 09-03-09 23:21

De reden van inteeltcoèfficienten die aan de hoge kant zijn, is dat er op een gegeven moment nog maar drie dekhengsten over waren gebleven, waar het hele hedendaagse Friese paard van af stamt.
Leuk detail is, dat de afwijkingen die Boerma noemt, zoals het slokdarmprobleem en de waterhoofden, een jaar of 25 geleden vele malen hoger waren.
Verder is de oorzaak van de ZE de omgeving, in het geval van Boerma het Friese woudenlandschap met de talrijke boomwallen. Plus de opkomst van een bepaalde vliegensoort die een voorkeur hebben voor zwarte dieren en deze vliegen leven vooral in een boomrijke omgeving.
Het komt hierop neer, het Friese ras is veel ongezonder geweest dan het nu is.

Saida, het heeft niks te maken met het fokken van de luxere paarden want als je de stambomen erbij pakt zijn dat juist diegenen met de laagste inteeltscores, de meer ouderwetse types lopen doorgaans hoger in de percentages.
Verder worden er inderdaad hengsten verkocht naar het buitenland maar dat betekent niet dat je er als Nederlander geen sperma meer van kan krijgen want dat wordt wereldwijd verzonden.
Goed bloed is er genoeg, nieuw bloed is er niet, dat is een misvatting.
Verder denk ik dat het toevoegen van Spaans bloed nog een meer voor de hand liggende keuze zou zijn dan het toevoegen van Arabisch bloed, de Fries heeft immers al een spatje Spaans bloed, er zijn wel publicaties waarin staat dat er in de 80 jarige oorlog Arabisch bloed in zou zijn gekruist maar die zijn speculatief en niet gebaseerd op feiten, wel weet men dat er in die periode wat bloed van Spaanse paarden doorheen is gekomen. Zelfs op de site van het KFPS staat dat er MOGELIJK arabisch bloed in het Friese ras is ingebracht in de tijd van de 80/jarige oorlog. Wat we wel zeker weten dat toen het Spaanse ras al bestond en die paarden waren hier wel aanwezig, in handen van de Spaanse bezetter.
Verder is het stamboek pas opgericht in 1879 en wat er voor die tijd in is gekruist is niet allemaal met zekerheid te zeggen, omdat er simpelweg geen stamboek was.

Verder is het niet zo dat het puur om geld gaat, de echte fokker wil voortdurend streven naar verbetering van het ras en niet van zijn bankrekening.

**Geplaatst**: 09-03-09 23:22

Re: Inteelt verzwakt het Friese paardenras

Geplaatst: 09-03-09 23:22

Floortje, er zijn ook KWPNers die aan de nageboorte blijven staan.
Groot nadeel van een groot aantal Friezen van de klanten van Boerma is dat de dieren alleen maar worden gebruikt voor de fok, moddervet zijn en een conditie hebben van nul komma nul. Ik weet in heel veel gevallen om welke categorie paarden het gaat, ik zit redelijk dicht bij het vuur namelijk.

**Geplaatst**: 09-03-09 23:24

Geplaatst: 09-03-09 23:24

SuuZzel schreef:
In feite wel. Deze paarden hebben een niet goed-gekeurde vader, die weer afstamt van een dekhengst en je hangt weer aan de lijn vast.

Daar heb je een punt

.

Maare, uiteindelijk, als dat zo doorgaat, maak je je ras dan toch kapot met zoveel inteelt? En dan heb ik het even niet over wat die meneer precies vertelt maar meer algemeen. Het is toch bekend dat inteelt problemen geeft?
Is het dan geen optie om een beetje trots aan de kant te zetten en toch een beetje vreemd bloed in te kruisen (wat dat bloed dan zou moeten zijn laat ik aan de specialisten over

). Als dat geen gigantische hoeveelheden zijn kan dat toch niet zorgen dat het karakter en de bewegingen van de fries zo drastisch veranderen?

Of praat ik onzin nu?

**Geplaatst**: 09-03-09 23:25

Geplaatst: 09-03-09 23:25

wat ik niet zo goed begrijp in bepaalde reacties is of nu het ras of het welzijn van de paarden op de eerste plaats komt.
Het laten onderzoeken of een gezondheids probleem voortkomt uit de inteelt in een ras kan toch geen kwaad .

**Geplaatst**: 09-03-09 23:28

Geplaatst: 09-03-09 23:28

Het is misschien een domme vraag, maar kan iemand mij vertellen wat het betekent als een paard 'aan de nageboorte blijft staan'?
Gewoon omdat ik er nog nooit van gehoord heb.