Bokt.nl

**Geplaatst**: 20-08-20 20:54

Re: Herstellen van PTSS, ervaringen?

Geplaatst: 20-08-20 20:54

Ik vond het prettig na zn sessie om veel te knuffelen met mn vriend maar niks te hoeven zeggen, vaak was ik zo moe dat ik met dubbele tong ging praten.

De uren/dagen erna kwam er steeds meer iets los, en mn vriend liet dat een beetje op zn beloop tot ik er zelf mee kwam, dat vond ik wel heel erg prettig toen.

Gelukkig nu geen emdr meer , maar weet nog hoe zwaar die weken voor me waren. T trauma had ik 12 jaar geleden opgelopen en was zelf wel klaar met t verhaal toen de bom gebarsten is dus daardoor denk ik ook redelijk snel kunnen verwerken gelukkig.

Voor iedereen die het nu kan gebruiken :knuffel:

**Geplaatst**: 21-08-20 08:26

Geplaatst: 21-08-20 08:26

loesje4600 schreef:
Ik vond het prettig na zn sessie om veel te knuffelen met mn vriend maar niks te hoeven zeggen, vaak was ik zo moe dat ik met dubbele tong ging praten.

De uren/dagen erna kwam er steeds meer iets los, en mn vriend liet dat een beetje op zn beloop tot ik er zelf mee kwam, dat vond ik wel heel erg prettig toen.

Gelukkig nu geen emdr meer , maar weet nog hoe zwaar die weken voor me waren. T trauma had ik 12 jaar geleden opgelopen en was zelf wel klaar met t verhaal toen de bom gebarsten is dus daardoor denk ik ook redelijk snel kunnen verwerken gelukkig.

Voor iedereen die het nu kan gebruiken

Ik herken dit wel. Gewoon willen dat ie er voor je is, maar je wel je gang laten gaan en niks willen forceren om je te laten praten. Dat zorgde bij er namelijk voor dat ik op slot ging. Ook al vroeg hij het uit oprechte interesse, het voelde voor mij aan als uithoren uit ordinaire nieuwsgierigheid. Hoe meer hij daar mij in vrij liet, hoe meer ik uiteindelijk ging vertellen wanneer ik daar aan toe was.

**Geplaatst door de TopicStarter** : 25-09-20 23:18

Geplaatst door de TopicStarter : 25-09-20 23:18

Hoi allemaal,

Leuk dat er toch een aantal mensen actief meepraten en we elkaar kunnen steunen.

Op dit moment gaat het mij erg slecht. Ik ben net begonnen met een nieuwe opleiding en dat zorgt voor een toename van ptss klachten. Ik had een goede weg gevonden in mijn leven waarbij ik mezelf kon beschermen tegen triggers en enigzins 'normaal' mijn leven kon leiden. Die studie heeft daar wel wat verandering in gebracht: onbekende mensen, grote ruimtes, mannen, zomaar een paar van de triggers.
Qua therapie voer ik een innerlijke 'gevoel vs. verstand' strijd. Ik weet dat ik de allerengste dingen moet aangaan en ik weet dat ik de angst moet opzoeken om het te laten afnemen. Tegelijkertijd voelt de angst zó allesoverheersend en belemmert het me in mijn functioneren. En dan voer ik liever struisvogelpolitiek.
De angst slaat op mijn lichaam: ik heb continue buikpijn en moet op hoogtepunten veel overgeven. Maar het slaat ook op mijn geest: ik heb het idee dat ik gek word. Ik kan ergens zijn en tegelijkertijd er helemaal niet zijn.
Feit is dat ik enorm vast zit in die angst en dat ik de behoefte heb aan destructief gedrag om die angst te dempen en weer helemaal hier te zijn.

Ik spreek mijn therapeut pas over anderhalve week en dat duurt erg lang. Ik moet in de tussentijd een manier vinden om met deze klachten om te gaan, want op deze manier red ik het gewoon niet zo lang.

**Geplaatst**: 25-09-20 23:26

Re: Herstellen van PTSS, ervaringen?

Geplaatst: 25-09-20 23:26

Verstandig om je therapeut te bellen zodat ze met je mee kan denken hoe de tijd in te vullen.

**Geplaatst**: 26-09-20 00:04

Geplaatst: 26-09-20 00:04

Wat rot Independence... Ik zou inderdaad ook je therapeut bellen. Misschien dat je eerder terecht kunt of dat ze via de telefoon met je mee kan denken.

Ik zie dat Psytrec in dit topic ter sprake is gekomen. Mocht jij (of iemand anders natuurlijk) daar iets over willen weten, dan mag je me altijd pb'en. Ik heb het traject daar gevolgd. Het heeft me echt verder gebracht.

**Geplaatst**: 26-09-20 07:34

Re: Herstellen van PTSS, ervaringen?

Geplaatst: 26-09-20 07:34

Herkenbaar Independence.
Bouw voldoende rust in (eventueel doe je een aangepast traject met je studie zodat je wat meer rustmomenten kan inbouwen voor jezelf). Probeer jezelf ook niet teveel druk op te leggen en kleine, behapbare stapjes te zetten. In plaats van direct de confrontatie aan te gaan met je grootste angst.
Wat mij momenteel vaak wel helpt zijn ontspanningsoefeningen (bodyscan, progressieve relaxatie,...). Ook bewegen kan helpen om wat meer uit je hoofd te komen, lichamelijke klachten te verminderen enz.

Ik ben recent gestart met psychomotorische / relaxatietherapie, na meer dan 10 jaar met spanningsklachten gerelateerd aan stress, angst,... rond te lopen. Ik ben blij dat ik ermee gestart ben, vind het ergens jammer dat ik er niet eerder mee gestart ben want mijn spanning is nu een soort gewoonte geworden. Naast relaxatie doen we ook weerbaarheidsoefeningen binnen PMT. De oefeningen die ik krijg helpen me ook wel om niet in destructief gedrag te vervallen als het moeilijk gaat.

En zoals mijn voorgangers ook zeggen: je kan ook steeds een bericht naar je therapeut sturen met de vraag of je eerder kan komen omdat het nu niet goed gaat.

**Geplaatst**: 26-09-20 08:20

Geplaatst: 26-09-20 08:20

Independence schreef:
Op dit moment gaat het mij erg slecht. Ik ben net begonnen met een nieuwe opleiding en dat zorgt voor een toename van ptss klachten.

Citaat:
Ik had een goede weg gevonden in mijn leven waarbij ik mezelf kon beschermen tegen triggers en enigzins 'normaal' mijn leven kon leiden. Die studie heeft daar wel wat verandering in gebracht: onbekende mensen, grote ruimtes, mannen, zomaar een paar van de triggers.

Lastig hoor!

Citaat:
Qua therapie voer ik een innerlijke 'gevoel vs. verstand' strijd. Ik weet dat ik de allerengste dingen moet aangaan en ik weet dat ik de angst moet opzoeken om het te laten afnemen. Tegelijkertijd voelt de angst zó allesoverheersend en belemmert het me in mijn functioneren. En dan voer ik liever struisvogelpolitiek.

Noem het maar liever gezond verstand.
Als je zo heftig getriggerd wordt, is het dadelijk een nieuw trauma.
Confrontatie waarbij de spanning zo hoog oploopt - en nota bene niet in een therapie setting met iemand die jou steunt,
maar in real life waarbij je geacht wordt te studeren etc. : dat werkt niet.

Citaat:
De angst slaat op mijn lichaam: ik heb continue buikpijn en moet op hoogtepunten veel overgeven. Maar het slaat ook op mijn geest: ik heb het idee dat ik gek word. Ik kan ergens zijn en tegelijkertijd er helemaal niet zijn.

Moeder Natuur vindt geloof ik dat jij in groot gevaar bent.
Dan moet je niet nadenken, maar doen. Er op slaan bijvoorbeeld.

In real life: op kussens uiteraard.

(Buikpijn, overgeven : alle bloed trekt naar je spieren : vechten!! Of vluchten!!! DOE IETS!!!)

En bel je therapeut. Dit is te heftig om nog eens tien dagen te ondergaan.

**Geplaatst**: 26-09-20 08:58

Re: Herstellen van PTSS, ervaringen?

Geplaatst: 26-09-20 08:58

Wat vervelend dat het zo slecht gaat! Het is moeilijk te geloven, maar uiteindelijk wordt het echt beter, maar daar heb je nu niets aan. Die misselijkheid herken ik wel trouwens. Ik ben grotendeels hersteld inmiddels, maar die golf van misselijkheid kan ik soms ook ineens nog krijgen bij een trigger. Heel vervelend.

Hoi vol hoor! En vooral contact zoeken met je psycholoog als het tussen de behandelingen niet gaat.

**Geplaatst door de TopicStarter** : 28-09-20 18:03

Re: Herstellen van PTSS, ervaringen?

Geplaatst door de TopicStarter : 28-09-20 18:03

Dank voor jullie reacties! Ik heb er heel veel aan

Ik heb uiteindelijk gister een maik gestuurd naar mijn therapeut, en ik kon vandaag nog bij haar terecht. De hoofdbehandelaar was er ook bij, dat vond ik wel wat lastig. Ik heb in eerdere therapieën wel eens aangegeven dat het slecht ging, dan volgde er een gesprek met 2 therapeuten waarin ik me vooral moest verdedigen dat ik mezelf écht niks zou aan doen. Nou, dat was vandaag helemaal niet het geval, dus dat was echt fijn. Het was sowieso een goed gesprek waarin ik wel op mijn eigen verantwoordelijkheid werd gewezen maar waarin ook ruimte was om af te stemmen hoe we verder gaan op een manier dat het haalbaar is.

Dus, bedankt weer voor het meedenken!
Mijn spanningsniveau blijft hoog, maar met de nieuwe afspraken denk ik dat het wat gaat afnemen. En woensdag hebben we weer telefonisch contact. Dus de periode om te overbruggen is maar kort

**Geplaatst**: 28-09-20 18:53

Geplaatst: 28-09-20 18:53

Fijn joh.
Soms hoef je je Bokt-naam even geen eer aan te doen en mag je hulp vragen ....
En fijn dat er dan goed geluisterd is en dat je extra afspraken hebt gekregen.
Misschien geeft het feit dat er nu (meer) hulp is ook wat rust.

**Geplaatst door de TopicStarter** : 28-09-20 22:46

Re: Herstellen van PTSS, ervaringen?

Geplaatst door de TopicStarter : 28-09-20 22:46

Hahah, ja mijn Boktnaam... hulp vragen is niet zo mijn ding, maar oefening baart kunst.
Ik merk nu al meer rust inderdaad, sowieso omdat ik heb kunnen delen hoe zwaar het is.
Psytrec is wel wederom ter sprake gekomen en ik zou daar best voor open staan, als ik zonder uitleg twee weken uit mijn thuisomgeving zou kunnen verdwijnen. Ik zie het niet zitten om mensen te vertellen over mijn ptss

**Geplaatst**: 29-09-20 07:21

Re: Herstellen van PTSS, ervaringen?

Geplaatst: 29-09-20 07:21

Je moet daar ook niet over uitweiden als je dat niet wil. Je bent vrij om te vertellen wat jij erover wil vertellen.
Ik zeg tegen sommige mensen gewoon dat ik een intensieve (groeps)therapie volg omdat het even minder goed gaat met mij. Nog anderen weten dat ik in ziekteverlof ben maar verder niks en nog anderen 'dat ik in ziekteverlof ben en een behandeling volg'. Jij bent vrij om te bepalen wie je wat vertelt.

Wel is mijn ervaring dat het toch prettig kan zijn als je bij iemand terecht kan die geen hulpverlener is. Een goede vriend of vriendin bijvoorbeeld. Niet dat je veel moet vertellen maar evenzeer om even tot rust te kunnen komen, samen iets leuks te gaan doen en je gedachten even te verzetten enz.

**Geplaatst**: 29-09-20 22:42

Re: Herstellen van PTSS, ervaringen?

Geplaatst: 29-09-20 22:42

Misschien is independance wel net als mij
Redt t wel alleen voor de buitenwereld
Maar wat is t lastig dealen met deze hectisch en bekrompen wereld
En toch ( vrolijk) doorgaan
Je angsten niet tonen

**Geplaatst door de TopicStarter** : 30-09-20 13:33

Re: Herstellen van PTSS, ervaringen?

Geplaatst door de TopicStarter : 30-09-20 13:33

@pateeke, klopt hoor, daar heb je gelijk in en ik heb ook regelmatig de behoefte aan zulk contact. Maar in het verleden is mijn vertrouwen ook wel eens beschadigd door 'vrienden' die geen zin hadden in mijn 'gedoe'

**Geplaatst**: 30-09-20 17:24

Re: Herstellen van PTSS, ervaringen?

Geplaatst: 30-09-20 17:24

Dat begrijp ik. Ik heb ook meer vrienden met wie ik niet zo’n band heb dat ik er op moeilijke momenten naartoe ga. Gelukkig heb ik er ook wel 1 of 2 bij wie ik wel terecht kan én bij wie het wederzijds is (zij hebben ook wel ns behoefte aan een luisterend oor of een schouder om op te leunen en dan ben ik er ook voor hen). Ik hoop dat je toch iemand in je omgeving hebt bij wie je dat ook ervaart, die er voor je is en je steunt. Het is zo eenzaam anders en dat wens ik je niet toe...

**Geplaatst door de TopicStarter** : 03-10-20 23:03

Re: Herstellen van PTSS, ervaringen?

Geplaatst door de TopicStarter : 03-10-20 23:03

Ik denk dat, als de situatie er een keer naar is, ik het wel aan één vriendin ga vertellen. Maar tot nu toe is het moment er nog niet echt voor geweest.

Ik vraag me af: hebben jullie ook moeite gehad met fysiek contact na trauma en hoe ben je daar overheen gekomen? Ik heb erg veel moeite met mijn lichaam en angst voor fysiek contact, waarbij dat laatste zeker traumagerelateerd is. Het gaat behoorlijk ver, zelfs van handen schudden kan ik volledig de weg kwijt raken. Ergens denk ik: misschien moet ik toch een non-verbale therapie gaan volgen om dat aan te pakken. Bijvoorbeeld PMT, waarvan ik weet dat ik er veel aan kan hebben. Maar ik hoor ook wel eens iets over haptotherapie. Iemand daar ervaring mee? Ik ben bang dat dat misschien wat zweverig is, en dan zou het niet bij me passen.

**Geplaatst**: 03-10-20 23:08

Re: Herstellen van PTSS, ervaringen?

Geplaatst: 03-10-20 23:08

Ik vond PMT heel fijn. Ook bij een haptonoom geweest wat ik heel verhelderend vond. Echter kwam ik daar niet voor ptss maar vond beide erg fijn

**Geplaatst**: 04-10-20 08:02

Geplaatst: 04-10-20 08:02

Ik ben geen ervaringsdeskundige maar wel een beetje vanuit de andere kant (als hulpverlener) en moeite hebben met lichamelijk contact na trauma komt zeker vaker voor.
En met alleen praat-therapie is dat lastig op te lossen. Zelf heb ik geen ervaring met PMT of haptotherapie maar ik denk dat beide kan helpen. Ik werk met paarden

De klik met de therapeut en de vertrouwensband, die (langzaam) opgebouwd moet worden is denk ik in alle gevallen heel belangrijk.
Jij bepaalt het tempo en dat als je gezien en gehoord voelt kan denk ik iedere interventie op lichamelijk gebied werken.
Ik weet niet of boeken lezen voor jou een optie is maar je hebt bv een boek van Peter Levine "De tijger ontwaakt" en van Bessel van der Kolk "Traumasporen" die o.a. over lichaamsgerichte trauma therapie gaan. Ik heb ze vanuit "mijn kant" gelezen maar volgens mij zijn ze ook geschikt vanuit kant van een cliënt.
Heel veel sterkte op je moeilijk pad :(:)

**Geplaatst**: 04-10-20 10:07

Re: Herstellen van PTSS, ervaringen?

Geplaatst: 04-10-20 10:07

Herkenbaar hoor. Het ene moment heb ik er meer last van dan het andere.
PMT vind ik erg prettig en helpt mij ook echt. Bij momenten is het wel erg confronterend, maar het is voor mij echt heel verhelderend en ik vraag me soms ook af waarom ik bepaalde dingen nooit eerder aangeleerd kreeg. Met haptonomie heb ik geen ervaring.

**Geplaatst**: 07-10-20 21:24

Geplaatst: 07-10-20 21:24

Independence schreef:
Ik vraag me af: hebben jullie ook moeite gehad met fysiek contact na trauma en hoe ben je daar overheen gekomen? Ik heb erg veel moeite met mijn lichaam en angst voor fysiek contact, waarbij dat laatste zeker traumagerelateerd is. Het gaat behoorlijk ver, zelfs van handen schudden kan ik volledig de weg kwijt raken. Ergens denk ik: misschien moet ik toch een non-verbale therapie gaan volgen om dat aan te pakken. Bijvoorbeeld PMT, waarvan ik weet dat ik er veel aan kan hebben. Maar ik hoor ook wel eens iets over haptotherapie. Iemand daar ervaring mee? Ik ben bang dat dat misschien wat zweverig is, en dan zou het niet bij me passen.

Angst voor fysiek contact herken ik.
En angst en trauma 'zitten niet in je logische verstand', dus praattherapie doet niet zo heel veel.
(Goede informatie etc is wel heel erg belangrijk.)
Ik kwam van de week een verhaal van de Amerikaanse mevrouw Deb Debra tegen over 'de ladder' : je kunt vanuit drie ' niveaus' van je neurologie reageren. Idealiter is er weinig aan de hand en zijn je emoties rustig ('top van de ladder')
wordt je bijvoorbeeld getriggerd kun je 'halverwege de ladder' terecht komen (fight of flight)
of 'op de bodem', in heftige angst of freeze.

Haptonomie/ haptotherapie is niet zozeer zweverig: het draait om aanraken.
Misschien niet handig om mee te beginnen, maar op gegeven moment in je proces heel zinvol.

Bij zaken als PMT of bijvoorbeeld Somatic Experiencing gaat het om bewegen, en 'wat praten en reflecteren over' die bewegingen en hoe je je voelt. En hopelijk daarmee de angst verkleinen (of waar je op dat moment ook maar aan werkt).

En boeken van bijvoorbeeld Peter Levine (of op YT), of over de polyvagal theorie zijn zeer de moeite waard.
En waar ik destijds veel aan had: de koptelefoon plus CD's (tegenwoordig ook mp3, etc.) met 'binaural' effect. Je ene oor krijgt een fractie ander geluid dan het andere oor - "jijzelf" merkt het niet, maar je hersenen reageren er wel op. Door bijvoorbeeld alfagolven aan te maken. Ik vind de thetagolven het prettigst, en als ik flink gestressed ben werkt delta bij mij nauwelijks - maar dat is uitproberen. (Voor plm 15 euro kun je bij bijv brain sync iets 'dat iets voorstelt' downloaden.)

**Geplaatst door de TopicStarter** : 30-11-20 23:42

Geplaatst door de TopicStarter : 30-11-20 23:42

Twee maanden verder en ik kan gelukkig een redelijk positieve update schrijven $*\o/*$

Ik heb echt keihard gewerkt, enorm veel exposure gedaan, ook op eigen initiatief. Ik kan nu zeggen dat mijn klachten enorm zijn afgenomen. Ik blijf het v-woord moeilijk vinden, maar ik kan nu hardop zeggen dat ik verkracht ben en dat zonder volledig van slag te raken.
Ik heb de dader opgezocht op facebook, en hoewel ik daardoor eerst helemaal van de wereld was, kan ik nu zijn foto bekijken zónder paniek.
Mijn werk is in dezelfde plaats als de plaats delict en eerder reed ik bewust om, zodat ik er niet langs hoefde. Daar ben ik mee gestopt en ik ben zelfs een keer uitgestapt daar.
Mijn angst/wantrouwen naar mannen blijft nog wel, maar ik kan wel in één ruimte zijn en soms zelfs een gesprek voeren.
Ik ben er nog lang niet, ik moet vooral leren om mijn grenzen aan te geven en fysiek contact blijft een issue, maar ik ben zo blij dat ik nu progressie zie

Op depressiegebied gaat het helaas een stuk minder. Ik heb een geweldig paard, ben gek op mijn poezebeest, heb het naar mijn zin op mijn werk en mijn studie gaat best oké, toch sta ik iedere dag op met het gevoel dat ik niet wil leven en ga ik iedere dag naar bed met dat gevoel. Mijn basisemotie is somber, en dat al minstens tien jaar lang. Dat valt me best zwaar. Dat maakt me ook regelmatig erg suïcidaal, het duurt allemaal al zo lang en verbetering blijft uit. Ik loop vaak tegen onbegrip aan, mensen zien mij als harde werker, als slimme meid, jong, sociaal en met een heel leven voor zich. Maar mijn leven bestaat inmiddels wel voor meer dan de helft uit depressies.
Ik probeer vol te houden, hoop te houden dat het ooit beter wordt.

**Geplaatst**: 01-12-20 00:38

Geplaatst: 01-12-20 00:38

Chapeau, oftewel hoedje af =:)

voor de grote stappen die je hebt gezet.
Dat er nog vele zullen 'moeten' volgen en dat dit lang niet altijd eenvoudig is, hoort er -helaas- bij.
Door het sprookje van de maakbare samenleving, lijkt het alsof stralend en zorgeloos leven het normaal is.
Het leven is 'gewoon' ingewikkeld en soms heel moeilijk.
Dapper hoe jij je eigen pad zoekt en de moeilijke dingen niet uit de weg gaat.

**Geplaatst**: 01-12-20 09:53

Geplaatst: 01-12-20 09:53

Wat mooi dat je stappen positieve richting hebt gezet.
Moedig hoe je hier durft toe te geven dat je verkracht bent.
Dat is je overkomen, je hebt het niet zelf gedaan dus je hebt er ook geen schuld aan.
Helaas betekent dat in de praktijk vaak niet dat er ook geen schaamte is.
Ik hoop dat je trots kunt zijn op wat je nu bereikt hebt.

Wat verdrietig om te lezen dat je nog zo depressief bent. Misschien komt er ruimte om daar ook mee aan de gang te gaan nu je op het gebied van traumaverwerking zo goed op weg bent.

**Geplaatst**: 01-12-20 10:06

Geplaatst: 01-12-20 10:06

Hartstikke goed gedaan $*\%/*$ !
('Ik een omweg maken voor die ellendeling : welnee, de wereld is net zo goed van mij!!')
:)F

That's the spirit!!
Je gaat vooruit, en dat is wat telt.

En heb wat geduld >;)

- it is me saying this

- met je depressie.
Natuurlijk moet dat kreng ook weg! Maar dat is lange termijn werk.

Verder is het zo dat (zeker met de DSM) trauma en depressie nauwelijks van elkaar te onderscheiden zijn. (Dat leerde ik twintig jaar geleden al op college.)
Dus als je nog meer trauma de nek omdraait, zet dat vast zoden aan de dijk.
Wat wel een helder verschil is tussen trauma en depressie is de toestand van je bijnieren. Door te lang te veel stress en ellende kan je cortisol gehalte te laag worden (en dan 'zak' je zogezegd van trauma in depressie).

**Geplaatst**: 01-12-20 10:43

Re: Herstellen van PTSS, ervaringen?

Geplaatst: 01-12-20 10:43

Wauw, wat een grote stappen heb je gezet! Wat fijn! Goed gedaan!

Depressie en PTSS kunnen samengaan, maar vertonen ook bepaalde overeenkomsten. Een sombere stemming, negatieve gedachten kunnen ook onderdeel zijn van PTSS. Je bent hard aan het werk; het kan zijn dat je sombere stemming en negatieve gedachten samenhangen met wat er bovenkomt en wat je harde werk los maakt. Maar wanneer je verder en verder gaat met je verwerking, zouden ook die klachten stilletjes aan moeten afnemen. Geef jezelf de tijd om verder te groeien en je sombere stemming en negatieve gedachten los te laten.

Je schrijft dat je tegen veel onbegrip oploopt en mensen jou zien als een harde werker, sociaal, met een heel leven voor zich. Ik begrijp dat je dit als onbegrip ziet, het doet geen recht aan hoe zwaar je het hebt. Toch zie ik hierin ook positieve dingen: mensen erkennen je krachten / sterktes. Die krachten / sterktes zet je ook in met betrekking tot je herstel (bv. hard werken met exposure). Dat is super van je vind ik ! Ja, je hebt het loodzwaar, maar je bent niet je PTSS of depressie. Je hebt PTSS / een depressie wat maakt dat je het zo zwaar hebt, maar je hebt ook krachten en sterktes die helpend zijn op je weg naar herstel!
En ik weet niet hoe het zit bij jou natuurlijk, maar het kan zijn dat anderen jouw lijden niet / onvoldoende erkennen omdat ze ook niet alle informatie hebben, niet weten wat er speelt. Natuurlijk moet je niet iedereen alles vertellen, maar hoe meer je voor jezelf houd hoe moeilijker het is om bepaalde dingen duidelijk te maken en steun van anderen te krijgen. Bovendien, mensen vinden het vaak ook moeilijk om te reageren op wat iemand vertelt over zijn psychische problemen. Ook dat kan een rol spelen. Het wil dan niet zeggen dat mensen je niet willen steunen, ze weten alleen niet zo goed hoe ze dat moeten doen of wat helpend is voor jou.