Jeugdzorg en gehandicaptenzorg in Nederland nog lang niet altijd goed

Moderators: Mjetterd, Dani, ynskek, Ladybird, xingridx, Polly, Hanmar

Toevoegen aan eigen berichten
 
 
ruitje

Berichten: 12339
Geregistreerd: 29-06-03

Link naar dit bericht Geplaatst: 10-02-23 22:11

Ik ben zonder ervaring op de agressie groepen gezet en een heel groot deel van mijn collega's kwam daar als eerste in aanraking met die doelgroep. Stuk voor stuk toppers. Het is een ander slag mensen wat dat werk goed kan. Dat is ook niet erg toch? Ik heb juist weer alle respect voor iemand die met ouder wordende werkt. Dat kan ik weer niet :)

Zonder diploma trouwens en zo staat een groot deel van mijn organisatie er ook in. We leiden je wel op als je binnen ben en als je je werk goed doet kijkt er echt niemand op je neer omdat je een minder diploma hebt.

Mijn ervaringen zijn overigens op het intramurale, daarmee eens dat dat in de wijk wonen voor mij ook de meerwaarde niet is voor een groot deel van de mensen waar ik mee gewerkt heb.

pateeke
Berichten: 2226
Geregistreerd: 12-05-06

Re: Jeugdzorg en gehandicaptenzorg in Nederland nog lang niet altijd goed

Link naar dit bericht Geplaatst: 10-02-23 22:50

Je moet ervaring opdoen met de doelgroep waar je mee werkt en dat haal je niet uit de boeken, daar ben ik het zeker mee eens. Jammer genoeg is daar op een deel plaatsen geen ruimte voor, om bij te leren.
Ik heb het geluk gehad dat ik een ervaren collega had met wie ik vrijwel continu samenwerkte, we het goed met elkaar konden vinden en ik heel wat van haar heb kunnen bijleren.

Mijn collega is naar een andere afdeling gegaan, onze leidinggevende was op en ik ben dan ook vertrokken. In de plaats van mij en mijn collega kwamen twee jonge meiden die nog geen ervaring hadden met de functie en/of de doelgroep. Ze waren dan ook niet op de hoogte van bepaalde belangrijke procedures en/of hoe om te gaan met bepaalde situaties omdat ze er beide geen ervaring mee hadden en ze niet konden leren van een meer ervaren collega. Dat gaf situaties die niet optimaal waren zeg maar.

Ik kijk ook niet neer op mensen zonder of met een “lager” diploma, ervaring vind ik belangrijk(er). Op mijn eerste werkplek was het ook heel normaal dat men in de groep startte en dan doorgroeide naar een leidinggevende functie en / of dat men indien nodig mee op de groep ging staan. Dit vanuit de idee dat het belangrijk is om ook het werk op de werkvloer te kennen, te weten wat er leeft en de cliënten goed te leren kennen. Daar sta ik ook achter.
Maar ik heb evenzeer ergens gewerkt waar het not done was om als leidinggevende mee te draaien in de groep als het niet anders kon, waar inhoud en organisatie gescheiden werden, waar diploma belangrijker was dan ervaring (als in: mensen met een hoop ervaring maar een lager diploma die gedegradeerd werden en enkel nog fruitpap mochten maken enz ipv met de cliënten te werken) en er wel neergekeken werd op mensen op de werkvloer en mensen met een “lager” diploma.
Dat zorgde voor een heel nare sfeer en kwam niemand ten goede. We kregen op zeker moment van iemand van de directie een heel bestand doorgemaakt over hoe omgaan met collega’s waarin stond dat je niet te goed overeen mocht komen, want dat zou voor problemen zorgen… tja… we zijn inmiddels een aantal jaar verder en hoewel mijn collega en ik beide weggegaan zijn uit die organisatie, spreken we elkaar af en toe nog.

Ik miste het als leidinggevende heel erg om met de cliënten zelf te werken en ik vond het dan ook geweldig om in mijn volgende job net wel veel clientcontact te hebben. Bovendien moest ik dan ook niet meer beslissingen die de directie doorduwde communiceren naar de mensen op de werkvloer terwijl ik absoluut niet achter die beslissingen stond. Dat vond ik als leidinggevende echt verschrikkelijk om te doen.

Zebrastreep

Berichten: 9789
Geregistreerd: 27-08-19
Woonplaats: Drenthe

Link naar dit bericht Geplaatst: 10-02-23 23:08

ruitje schreef:
Ik ben zonder ervaring op de agressie groepen gezet en een heel groot deel van mijn collega's kwam daar als eerste in aanraking met die doelgroep. Stuk voor stuk toppers. Het is een ander slag mensen wat dat werk goed kan. Dat is ook niet erg toch? Ik heb juist weer alle respect voor iemand die met ouder wordende werkt. Dat kan ik weer niet :)

Zonder diploma trouwens en zo staat een groot deel van mijn organisatie er ook in. We leiden je wel op als je binnen ben en als je je werk goed doet kijkt er echt niemand op je neer omdat je een minder diploma hebt.

Mijn ervaringen zijn overigens op het intramurale, daarmee eens dat dat in de wijk wonen voor mij ook de meerwaarde niet is voor een groot deel van de mensen waar ik mee gewerkt heb.



Maar dan kom je in een team waar mensen werken die wel ervaring hebben en je tips en feedback kunnen geven en je het één en ander kunnen leren. Ik stond soms alleen op groepen waar ik de cliënten niet eens kende en dus ook niet goed kon begeleiden omdat ik geen idee had en er niemand naast mij stond van het vaste team. Ik heb op een aantal locaties ook wel geweigerd om er weer heen te gaan omdat ik het alleen niet zag zitten.

Dieptepunt was wel dat ik met een ZZP'er van buitenaf op een locatie werd gezet en ik de ZZP'er alles moest vertellen terwijl het ook niet mijn locatie was := Gelukkig goed gegaan op een klap na van een cliënt die een hekel heeft aan jonge meiden met blond haar ( en toevallig heb ik dat) die sloeg mij recht in mijn gezicht. Ik had toen al een contract bij een vaste locatie dus ik kon het gemakkelijk loslaten maar echt fijn was het niet. Ook omdat er iemand naast mij stond die helemaal geen idee had van de woning en de cliënten. Er zijn meer flexers die bepaalde locaties mijden om dit soort akkefietjes.

Er gaan wel ontzettend veel mensen weg het is echt komen en gaan binnen deze organisatie. Mensen weten ook wel dat ze ergens anders een beter aanbod kunnen krijgen en als ze niks terug aangeboden krijgen gaan mensen echt weg. Heel zonde! Om mensen te behouden delen ze hier vaste contracten uit zonder proefperiode. Ik kreeg direct een vast contract zonder ook maar een proefperiode te hebben gedraaid.

Ik heb in mijn team ook een invalkracht zonder diploma. Het mag , maar op den duur ben ik wel van mening dat een papiertje op zak hebben wel handig is. Ik merk bij deze persoon dat die zichzelf best overschat en eigenlijk nog heel veel moet leren. Maar bij ons is niemand minder waard al heb je niv 2 als je je best doet en wil werken hoor je mij echt niet klagen. Ik ken mensen die een hoog niv zorg hebben gestudeerd en geen poot uit willen steken dan heb ik liever een heel team met mensen met een lager diploma dan één met een hoge die toch niet wil werken.

pateeke
Berichten: 2226
Geregistreerd: 12-05-06

Re: Jeugdzorg en gehandicaptenzorg in Nederland nog lang niet altijd goed

Link naar dit bericht Geplaatst: 10-02-23 23:35

Ik vind het ook niet onbelangrijk dat mensen een diploma richting de zorg hebben. Wel heb ik me bij sommige mensen al afgevraagd hoe ze ooit aan hun diploma geraakt zijn.
Bv iemand met een diploma van begeleider maar die geen idee heeft waar het over gaat als je vraagt naar het doel van een activiteit of hoe je aan doelen kan werken, psycholoog die in een eerste gesprek met iemand continu spreekt over “fantasie” (wat opgevat kon worden als dat de cliënt zich dingen inbeeldde die niet klopten), psychiaters die vreemde uitspraken doen of slechte adviezen geven (bv “zeg cliënt maar dat die eens vertelt wat x doet” (hoezo suggestief?), je een “boodschap van hoop geven”, “ik heb in de literatuur gelezen dat het goed zou zijn voor jou als…”,…). Soms moet je geluk hebben, het vinden van de juiste hulp(verlener) is nog niet zo eenvoudig…

Olympia

Berichten: 55602
Geregistreerd: 17-11-03
Woonplaats: Delluft

Link naar dit bericht Geplaatst: 11-02-23 00:00

Ik had ook nauwelijks ervaring in de gehandicaptenzorg toen ik de switch maakte om ander werk te doen. Ik heb in mijn opleiding wel te maken gehad met bijv mensen met down die mee moesten komen in het normale onderwijs. Op de manege hielp ik ook altijd een meisje met autisme.

Maar hoe je bijv autisme en laag niveau moest begeleiden geen idee. Nu 5.5 jaar verder zou ik niks anders meer willen en hou ik echt van dit werk. Maar belangrijk is denk ik wel dat je de vertalingen goed weet te maken.

Bijv met gedrag : Wat is de hulpvraag achter het gedrag? Wat kan ik doen in mijn begeleiding om dit te verminderen?

Zelf vind ik een papiertje eigenlijk niks zeggend. Dit omdat je heel veel uit de boeken geleerd kan hebben. Je moet die vertaling naar de werkvloer wel kunnen maken en dat leer je niet uit de boeken.

superpony
Berichten: 25403
Geregistreerd: 25-02-05

Re: Jeugdzorg en gehandicaptenzorg in Nederland nog lang niet altijd goed

Link naar dit bericht Geplaatst: 11-02-23 13:49

Er gaat zeker nog veel goed hoor, absoluut!! Er zijn echt hele fijne mensen die zich ontzettend inzetten en altijd hun best doen. Maar ik merk dat veel mensen graag meer zouden willen kunnen doen.

En ik bekijk het echt anders. Ik hoor en lees bijv dat mensen het allemaal wel goed vinden. Maar in verhouding tot wat? Dat mensen hun basis verzorging krijgen, soms een leuke activiteit of uitje?

Het is super dat het kan en voor veel gehandicapten is dat al veel of genoeg.
Maar ik zie het anders. Wij namen mijn broer bijna overal mee naartoe en wilden veel leuke dingen samen doen.
Ik bekijk het vanuit de wensen van een "gezond" persoon. Dat ene uitje is super, maar zelf willen mensen ook een keer uit eten, stappen, op vakantie, naar musea etc etc. En ik weet echt dat niet iedereen, ook niet elke gehandicapte die behoefte heeft, maar soms stoot het mij erg tegen mijn borst dat we maar tevreden moeten zijn met wat voor gehandicapte mogelijk is, terwijl het gros van de bevolking zoveel meer wensen heeft.

Naar mijn idee was de sfeer in woonhuizen ook wel anders dan bij dagbesteding. Naar mijn idee of gevoel is het personeel daar veel meer bezig met het complete plaatje en het algehele geluk, dan de tijd opvullen van half 9 tot 16 uur.
Als ik de band tussen personeel en cliënten zag bij de woonhuizen was dat meer "eigen".

Uit een boekje leren is altijd maar een deel van de opleiding, maar je bent wel afhankelijk van de ervaren collega's en opleiders wat je daarnaast meekrijgt. Houdt men heel erg vast aan de standaard, de regels en het toepassen, of kijkt iemand naar een individu?

Shadow0

Berichten: 43521
Geregistreerd: 04-06-04
Woonplaats: Utrecht

Link naar dit bericht Geplaatst: 11-02-23 14:13

pateeke schreef:
“ik heb in de literatuur gelezen dat het goed zou zijn voor jou als…”


Ze zijn allemaal erg, maar ik geloof dat deze toch wel wint |o

pateeke
Berichten: 2226
Geregistreerd: 12-05-06

Link naar dit bericht Geplaatst: 11-02-23 18:27

Shadow0 schreef:
pateeke schreef:
“ik heb in de literatuur gelezen dat het goed zou zijn voor jou als…”


Ze zijn allemaal erg, maar ik geloof dat deze toch wel wint |o

Haha hij deed zo’n uitspraak wel vaker. Ik vroeg me dan altijd af of er ergens artikels of boeken te vinden waren waarin stond “voor pateeke zou het goed zijn als…” heb het m nooit gevraagd . Maar ach na een jaar kende hij mij(n dossier) nog niet en had ik zoiets van zoek het je maar uit

Dat verschil tussen woonhuizen en dagbesteding ervaar ik wel wat anders. Bij dagbesteding staan begeleiders of gelijke voet met de cliënten en wordt er indien nodig ook tijd gemaakt voor een individueel moment. Soms is de bezetting echt laag en moeten bepaalde cliënten hun plan wel even trekken, maar zelfs dan mag je hen aanspreken als er wat gebeurt.
Ik denk dat veel ook echt afhangt van de organisatiecultuur….de woongroep van organisatie a kan heel anders zijn dan die van organisatie b en dat geldt ook voor dagbesteding denk ik.

Sjong
Berichten: 859
Geregistreerd: 10-02-19

Re: Jeugdzorg en gehandicaptenzorg in Nederland nog lang niet altijd goed

Link naar dit bericht Geplaatst: 11-02-23 20:03

Ik ben al 20 jaar werkzaam op een groep wat vroeger sglvg heette ( sterk gedragsgestoord licht verstandelijk gehandicapt) en nu lvg complex.

Ik een mijn collega's doen dit werk oprecht met alle liefde, veel refelctie een met de beste bedoelingen, ondanks dat ik elke dag te maken heb met (verbale) agressie. Maar dit wel niet zeggen dat er nooit een keuze wordt gemaakt die uiteindelijk een cliënt schaadt. Ik privé heel hard om dit te voorkomen maar soms gebeurt het toch. En dat voelt heel rot.

germie

Berichten: 25999
Geregistreerd: 02-04-02
Woonplaats: Ergens

Re: Jeugdzorg en gehandicaptenzorg in Nederland nog lang niet altijd goed

Link naar dit bericht Geplaatst door de TopicStarter : 11-02-23 22:22

Superpony, hoe kon je merken dat je broertje dingen als musea wel leuk vond? Want merk je dat altijd echt?

Bij woongroepen voor kinderen worden er ook wel leuke dingen gedaan met de kinderen, maar niet zomaar naar een pretpark o.i.d. (ok, dat deden wij vroeger ook niet, want mijn ouders vonden er niets aan).
Het is natuurlijk voor kinderen wel vervelend als iedereen op zo'n groep naar huis gaat voor een weekend en er 1 achterblijft. Want dat gebeurt helaas soms ook. Maar ik weet ook dat dan wel eens zo'n kind meegenomen werd naar het huis van een medewerker om daar bijvoorbeeld kerst te vieren met zijn gezin.

ista
Berichten: 1137
Geregistreerd: 09-03-06
Woonplaats: Den Haag

Re: Jeugdzorg en gehandicaptenzorg in Nederland nog lang niet altijd goed

Link naar dit bericht Geplaatst: 12-02-23 09:35

Bij ons op de groep werden er juist wel uitstapjes georganiseerd naar pretparken, op kamp, bioscoop, uit eten. Daarnaast soms ook activiteiten vanuit de gemeente waarvoor de jongeren in aanmerking kwamen, of acties vanuit de organisatie/bedrijven die iets wilden betekenen.
Wat dat aangaat komen mijn eigen kinderen er qua activiteiten misschien wel bekaaid af :+

En inderdaad, niet iedere jongere had in het weekend een thuis om naar toe te gaan. Ofwel geen contact, ofwel onveilig. Voor deze jongeren zochten wij actief in het sociale netwerk of naar een vrijwilliger die buiten de groep om wat leuks ging doen.

superpony
Berichten: 25403
Geregistreerd: 25-02-05

Re: Jeugdzorg en gehandicaptenzorg in Nederland nog lang niet altijd goed

Link naar dit bericht Geplaatst: 12-02-23 12:50

@Germie, Mijn broer was meervoudig gehandicapt, maar begreep behoorlijk veel en we konden ook goed met hem communiceren. En veel mensen doen hun best om te kijken waar iemand wel of niet van geniet. Mijn broer heeft bijv ook jaren wedstrijden van Ajax bezocht, hij was groot fan.

Maar het is wel goed dat je het vraagt misschien. Wij als naasten vonden het normaal en mensen die in de zorg werken weten vaak hoe je kan communiceren, maar voor de buitenwereld is dat wel een grote vraag.
Hebben deze mensen behoeften? Kunnen zij zich goed uitten? Kan je aan alle behoeften voldoen?

@Ista, het zal ook persoonlijk zijn. Sommige mensen zijn misschien niet van de uitjes. Maar het ging mij vooral om de gelijke kansen.
Er zijn ook gezinnen die de zorg niet zo goed aan kunnen en veel doen met de "gezonde" kinderen en het gehandicapte kind echt niet voor elk uitje ophalen. Dat kan ook door gedragsproblematiek zijn, maar ook gemakzucht.

En dat gehandicapten overal mee naartoe kunnen, is best modern. Mijn oma haar oudste was ook gehandicapt. Ik weet van mijn moeder die daarna kwam, dat mijn oma echt goed voor hem was, maar toch kwamen die kinderen toen vrij weinig ergens. Ze gingen niet mee op visite, kwamen nauwelijks op straat etc. Hij was meen ik van 1939.

Mijn broer was dus van 1977 en bij de geboorte wisten ze nog niet dat hij gehandicapt was. Daarna ontwikkelde hij zich niet volgens het boekje en mijn oma herkende gelijk dingen. Hij ging ziekenhuis in en uit voor onderzoeken.

Daarna zei de arts tegen mijn ouders; U kunt hem beter gelijk wegdoen, want het wordt toch niks.
Maar dat deden zij niet en ze vonden een dagverblijf waar hij vanaf zijn 3e naartoe ging. Daar kregen we hulpmiddelen om hem wel dingen aan te leren, zoals een rood kaartje aanwijzen voor nee en een gele voor ja.
Hij pakte het goed op en bleek te kunnen leren en is later zelfs een paar jaar naar een Mytylschool geweest en heeft ook bliss systeem geleerd om te communiceren. De laatste jaren had hij ook een spreek computer.

Toen wij ooit in Almere kwamen wonen, draaide mensen nog om en keken. Je hoorde ook de reacties van de ouders op de kinderen als die wat zeiden of vroegen.
Hoe meer het toegankelijk werd overal, hoe minder "raar" er gekeken werd.

Je kon tegenwoordig ook vrijwel overal naartoe. En ik weet dat bijv bij het Zandfestival het een beetje lastig was. Daar is toen over geklaagd door mensen en dat is vrij snel opgepakt dat het jaar daarop alles toegankelijker was en meer rolstoel vriendelijk. Wat daar echt wel een uitdaging was.
Gingen we naar een musical, haalden ze gewoon een stoel weg.
Tegenwoordig zijn vrijwel overal meerdere invalide parkeerplekken.

Dus de mogelijkheden zijn er wel gekomen. Maar vorig jaar liepen we in Wildlands en dat was onze eerste uitje sinds jaren en dus zonder mijn broer. Er waren aardig wat mensen met iemand in ene rolstoel en dat raakte ons soms wel even.
Maar er was een groepje jongens die precies bij ons wat zeiden en lachte over iemand in een rolstoel en toen heb ik echt even mijn man moeten vastbinden.
Ik ben ermee opgegroeid en heb vaak genoeg DE blik gegeven of wel wat gezegd, maar was er ook wel immuun voor geworden.

Maar de indruk van mensen van buitenaf kan denk ik wel schelen voor mensen, vooral als mensen nog moeten leren omgaan met hun situatie bijv.

superpony
Berichten: 25403
Geregistreerd: 25-02-05

Re: Jeugdzorg en gehandicaptenzorg in Nederland nog lang niet altijd goed

Link naar dit bericht Geplaatst: 12-02-23 12:56

Overigens, wil ik nog wel iets apart beschrijven.

Waar mijn broer kwam werd verbouwd en kwamen meer kantoren. Iemand op "hogere" functie was weg en daar kwam een nieuwe voor terug.
Ik was vrij boos over een paar dingen zoals het zwembad dat moest sluiten en kreeg "per ongeluk" te horen wat die persoon uitgaf aan het vernieuwen en aanpassen van het kantoor naar wens en smaak................
Het was echt TE schandalig voor woorden, maar wordt dus geaccepteerd en vindt men maar normaal.

pateeke
Berichten: 2226
Geregistreerd: 12-05-06

Link naar dit bericht Geplaatst: 12-02-23 15:08

superpony schreef:
Daarna zei de arts tegen mijn ouders; U kunt hem beter gelijk wegdoen, want het wordt toch niks.

|(
Ik ben best wel wat gewoon (heb zelf een meervoudige beperking), maar dit slaat echt wel alles...

En ja, geld besteden aan kantoor oid... ik ben het ook al tegengekomen. De voorziening waar ik ooit werkte organiseerde eens een symposium, in een 4 sterrenhotel. Allemaal super chique; ik moest er ook zijn vanuit mijn functie en om een workshop te geven. Terwijl wij daar waren, kreeg ik van een collega een mail over de toestand van een lokaal waarin een van de daggroepen zat; bepaalde dingen stonden op instorten, waren rot of beschimmeld, ongedierte (ratten geloof ik),... Maar investeren in dat gebouw? Nee, daar was geen geld voor.
Toen ik daar wegging, probeerden ze een hulpmiddel wat ik zelf betaald had om mijn werk te kunnen doen, bij te houden. Heb daar een hele discussie over gehad van wie het was (gelukkig had ik de factuur nog).

Dat mensen minder raar kijken sinds er meer toegankelijk is en dat vrijwel alles toegankelijk is, ervaar ik minder. Ja het is wel iets gebeterd t.o.v. vroeger, maar er is nog véél dat echt toegankelijker kan. Bijvoorbeeld openbaar vervoer (daarin wil men ook niet investeren om het toegankelijker te maken "want dat gaat ten koste van andere reizigers"), openbare gebouwen, zorg... Sommige zorgverleners lijken bang te zijn omdat ze niet weten hoe om te gaan met iemand met een (meervoudige) beperking, weigeren hulp te verlenen aan mensen met een beperking (en komen dan met allemaal smoesjes die nergens op slaan),...
En dat wordt alleen maar moeilijker als je een meervoudige beperking hebt is mijn ervaring. Vrijwel iedereen trekt z'n handen er dan vanaf en ze wijzen allemaal naar elkaar. Heb je hulp nodig? Dan moet je ontzettend mondig zijn om hulp te krijgen.
Een tijd geleden kwam ik in het dorp onze burgemeester tegen en die keek echt naar mij met zo'n blik van "jakkes, een gehandicapte in mijn dorp". En zijn mening (en de mening van zijn partij) over mensen met een beperking / zorgvraag is ook te merken aan het beleid dat gevoerd wordt. En iedereen staat door de crisis e.d. zodanig onder druk dat verdraagzaamheid vaak ver te zoeken is (lees: roepen, uitschelden, bedreigen,... als je bepaalde dingen niet kan o.w.v. je beperking).

superpony
Berichten: 25403
Geregistreerd: 25-02-05

Re: Jeugdzorg en gehandicaptenzorg in Nederland nog lang niet altijd goed

Link naar dit bericht Geplaatst: 12-02-23 18:12

Dat was wel in 1977 he?! Toen werden de meeste gehandicapte kinderen vroeg of laat toch snel uit huis geplaatst.

En wat ik eerder schreef. De zoon van mijn oma kwam amper tot niet ooit ergens. Gehandicapten lagen thuis op bed of in een soort box. En anders in een verpleegtehuis. En mijn oma was echt heel vooruitstrevend, maar wat zij deed was al meer dan gewoon was.

Toegankelijkheid van ov kan ik niet over oordelen.

Maar wij kregen ooit een aangepaste bus van het GMD. Toen kregen mensen die dat echt nodig hadden in bruikleen. Dat waren meestal de hoge Renault Traffics. Behalve benzine had je daar geen kosten aan.
Daar stapte ze vanaf en konden we de bus voor een symbolisch bedrag overnemen.

Daarna 2x zelf nog een auto gekocht. Eerste keer nog ene deel van de aanpassing terug gekregen, maar die aanpassingen waren te beperkt, dus aantal jaren later toch weer een andere auto moeten kopen en de aanpassingen zelf gefinancieerd. Dat gaat om echt fikse bedragen.

Tegenwoordig worden daar crowdfundings voor gehouden.

Aangepaste woonruimte of aanpassingen in de woningen zelfde. Mijn ouders hebben hun huis verkocht omdat de aanpassingen daar niet konden volgens de regels. Daarna dus een huurhuis met aanpassingen gekregen. Zelf weer een ander huis kopen voor aanpassingen kwam ook niet 1,2,3.

En het ergste is; wij hebben echt weleens moeite moeten doen voor broodnodige aanpassingen. Zo hadden we een hele oude douche brancard en die was doorgezakt. Die hadden wij met draden gerepareerd, maar het was een ramp en mijn broer kon nergens anders gewassen en aangekleed worden.
Toen de nieuwe zou komen, na 18jaar gebruik van die vorige, kwamen ze nogmaals checken of het wel echt nodig was. in totaal 3!!!! maanden gewacht.

En toen overleed mijn broer geheel onverwacht Jan 2017 en wilde niemand de spullen terug. We hadden een elro, duw rolstoel, tillift, douchebrancard en hoog-laag bed. Niemand wilde het terug.......
Alleen het bed is vrij vlot opgehaald. Tillift moesten we zelf maar verkopen.

Door de regels, gaat personeel ook zo denken en handelen. Ik heb vooral met wat jonger personeel weleens een aanvaring gehad omdat die echt geen stap meer of harder willen zetten. Overuren worden niet uitbetaald hoor je dan. Ik ben al moe.......Dat valt niet onder onze taken etc.
Daarin zijn vaak de wat oudere die hards flexibeler.
Maar het is onze eigen schuld. De mensen worden zo opgeleid en leren vooral wat de regels zijn en durf daar vooral nooit vanaf te wijken.

Tink89
Berichten: 2943
Geregistreerd: 16-02-14

Re: Jeugdzorg en gehandicaptenzorg in Nederland nog lang niet altijd goed

Link naar dit bericht Geplaatst: 12-02-23 18:22

Maar dat is toch ook niet meer dan normaal? Ik werk ook niet gratis over en vind mensen die dat structureel wel doen ook niet altijd handig bezig. Als iedereen maar steeds harder en harder gaat lopen, kiepen we uiteindelijk allemaal om...

verootjoo
Berichten: 35654
Geregistreerd: 19-10-03

Link naar dit bericht Geplaatst: 12-02-23 18:32

superpony schreef:
Door de regels, gaat personeel ook zo denken en handelen. Ik heb vooral met wat jonger personeel weleens een aanvaring gehad omdat die echt geen stap meer of harder willen zetten. Overuren worden niet uitbetaald hoor je dan. Ik ben al moe.......Dat valt niet onder onze taken etc.
Daarin zijn vaak de wat oudere die hards flexibeler.
Maar het is onze eigen schuld. De mensen worden zo opgeleid en leren vooral wat de regels zijn en durf daar vooral nooit vanaf te wijken.


Ik lees dit nu al twee keer, en vind het bijzonder dat je zo denkt.
Het lijkt me alleen maar gezond. Het landelijk verzuim is nog erg hoog, de bijbehorende werkdruk ook, de financiële problemen ook.

Ik ga geen vrijwilligerswerk op mijn eigen werk doen omdat de boel niet goed geregeld is. En mijn salaris is ook niet zodanig dat overuren erbij in zitten.
Ik werk waarvoor ik betaald krijg.

Juist goed van de medewerkers dat ze grenzen stellen, dat is vaak niet hun natuur.

Maar goed, ik werk niet in jeugdzorg of gehandicaptenzorg. Maar in andere takken van de zorg is het ook schrijnend.
Ik twijfel zelfs of ik in de zorg blijf, maar ik vind mijn werk zo fantastisch leuk. Alleen het management hier niet, de macht van de verzekeraars en alle administratieve rompslomp om maar goed vast te leggen dat je je werk goed doet.

Kimbers

Berichten: 5105
Geregistreerd: 04-02-05

Re: Jeugdzorg en gehandicaptenzorg in Nederland nog lang niet altijd goed

Link naar dit bericht Geplaatst: 12-02-23 19:58

Ik heb echt hart voor mijn bewoners en bij calamiteiten blijf ik als het kan.. maar voor de baas zet ik geen stap harder en ik weiger extra diensten te werken, langer te blijven, eerder te beginnen. De druk op het personeel is groot, dus eigen grenzen bewaken is heel belangrijk. Niemand op kantoor die om mijn welzijn denkt hoor, dat moet ik zelf doen.

pateeke
Berichten: 2226
Geregistreerd: 12-05-06

Link naar dit bericht Geplaatst: 12-02-23 21:10

Het is waar dat mensen met een beperking vroeger vaak in een instelling, ver weg van de bewoonde wereld terecht kwamen. Is dat ideaal? Nee.
Nu slaan we aan de andere kant door. Inclusie wordt er dan gezegd, maar als puntje bij paaltje komt, betekent het zoveel als "trek je plan", mensen met een handicap moeten zich aanpassen aan de maatschappij die niet inclusief is, worden gestraft als ze inspanningen leveren om deel te nemen aan het "gewone" maatschappelijke leven en krijgen niet de zorg die ze nodig hebben "omdat er bespaard moet worden". Onlangs een debat gehoord waarin gezegd werd dat niet alle zorgvragen opgenomen kunnen worden en er dus geïnvesteerd moet worden in assistentiehonden oftewel: zorgpersoneel vervangen door honden. Wel, laat ze eerst eens investeren in zorgverleners en zorgen dat die niet weglopen uit de zorg door het lage loon, werkdruk enz.

superpony schreef:
Tegenwoordig worden daar crowdfundings voor gehouden.

Dat is waar, maar dat vind ik alles behalve een goede ontwikkeling. Wil je hulp? Heb je hulpmiddelen nodig? Tja, gooi dan maar even je hele leven online en hoop maar dat bekenden en onbekenden je verhaal zielig genoeg vinden en hun centen afgeven om je van de nodige hulp(middelen) te voorzien. Ah ja, want we moeten besparen op de zorg...

superpony schreef:
Ik heb vooral met wat jonger personeel weleens een aanvaring gehad omdat die echt geen stap meer of harder willen zetten. Overuren worden niet uitbetaald hoor je dan. Ik ben al moe.......Dat valt niet onder onze taken etc.

Dat is als cliënt of naaste van een cliënt inderdaad heel vervelend...
Vanuit het standpunt van zorgverleners is het wel te begrijpen. Overuren worden inderdaad vaak niet uitbetaald. Sterker nog, je krijgt op je donder als je er maakt. Toen ik in een voorziening begon, was er al een half jaar niemand die mijn werk had gedaan en ook het werk van de maatschappelijk werker lag er al zo lang omdat die er niet was. Ik moest mijn eigen werk doen (en daarin dus een hele inhaalbeweging doen) én het werk van de maatschappelijk werker. En dat allemaal binnen een aantal uur dat al te weinig was voor enkel mijn eigen werk. Toen nam nog een collega ontslag en kregen we er een nieuwe groep bij (in een vakantieperiode en om die groep te draaien en verloven van personeel op te vangen kreeg ik 1 vakantiewerker). Ik heb toen bij momenten 5 jobs proberen combineren (en uiteraard overuren gemaakt). Wel, dat heb ik achteraf terug op mijn bord gekregen bij mijn evaluatie: ik mocht mij alleen maar bezighouden met mijn eigen job en ik moest oa daarom "gecoacht" worden. Na nog meerdere incidenten en conflicten heb ik mijn vaste contract opgegeven en mochten ze het van mij zelf uitzoeken.

Wie geen grenzen stelt in de zorg (en zelfs mensen die dat wel doen) loopt vroeg of laat een burn-out op. Dat heb ik zelf ervaren, maar ook bij heel wat collega's gemerkt, zowel jongere als oudere collega's. Ooit was ik op een werkplek waar we met zo'n 12 collega's waren in ons team. Ik denk dat daar nu nog 2 man van overgebleven is (en ook van hen heb ik minder positieve verhalen gehoord om het zacht uit te drukken).

Zebrastreep

Berichten: 9789
Geregistreerd: 27-08-19
Woonplaats: Drenthe

Link naar dit bericht Geplaatst: 12-02-23 22:24

Eerst even over het ov en voornamelijk als je in een rolstoel zit is het nog niet goed geregeld. Niet elke trein heeft dus een plank waarmee je de trein in kan rijden met een rolstoel. Dus je bent alsnog erg afhankelijk. Misschien wel leuk om te weten , een cliënt van mij die in een rolstoel zit heeft gisteren een soort van onderzoek gedaan naar de rolstoel vriendelijkheid in het OV. Ze doet ook veel onderzoeken naar rolstoelvriendelijke restaurants en heeft ook een stichting daarvoor opgericht met inmiddels twee 'medewerkers'. En de onderzoeken zijn blijkbaar hard nodig want niet alle restaurants scoren goed. Het is meer eigenaars bewust ervan maken.

Terrein waar ik nu werk ligt wel in een stad tussen twee woonwijken in , maar alles is wel op het terrein aanwezig. Het is wel een openbaar terrein dus dat maakt het weer dat ze ook bij de maatschappij worden betrokken. Er komen veel mensen wandelen vanaf beide woonwijken. Maar vroeger lag het ook een stukje buiten de stad. Toch voelt het wel als een beschermd stuk.

Ik heb in tevredenheidsonderzoeken ook zeker aangegeven dat ik meer tijd voor cliënten zou willen en minder tijd voor bijvoorbeeld kantoorzaken en of alleen maar de persoonlijke verzorging. Bij ons is 2 op 12 gebruikelijk. Nu hebben we even 3 op 12 , maar dat gaat ook weer ingekort worden. Met name de groep met veel verzorging ben je dan ook alleen maar bezig met verzorgen en aan daarbuiten kom je echt niks toe. Maar ik doe dan inderdaad het hoognodige omdat ik ook om mijzelf moet denken. Er zitten ontzettend veel mensen thuis met een burn-out waardoor er nog meer personeelstekort ontstaat op meerdere locaties en dan heeft mijn locatie nog mazzel dat we allemaal goed om ons zelf denken en daardoor als één van de weinige teams nog overeind staan en ons goed redden met wat we nu hebben en er zelfs een soort van luxe positie is ontstaan.

Uitjes zijn belangrijk , maar ik werk met mensen die bijvoorbeeld een week van slag zijn als ze een uitje of iets hebben. Bij ons wordt puur gekeken naar het individu maar het streven is zeker dat iedereen 1x per jaar wel een uitje heeft gehad en niet de een 6 en de ander niks. Maar niet voor elke bewoner is dit weggelegd een aantal gaan veel liever door in het normale ritme omdat dit rust geeft. Het normale dagelijkse leven is voor deze groep veel belangrijker omdat ze daardoor zelf rust en veiligheid hebben. Ik heb ook wel uitjes meegemaakt met mijn vorige werk wat één groot drama werd met veel frustratie en onrust.

Ik krijg wel betaald voor overuren , vergaderingen ,cursussen en soms ook voor inloopavonden. Maar het streven is altijd gewoon naar huis op de tijden die op je rooster staan. Ik heb buiten mijn werk om ook nog een leven en zeker met twee banen ik ben soms 14 dagen onder de pannen dus ik weiger zeker ook wel eens diensten wat iedereen bij mij met twee banen heel logisch vindt. Ik reageer ook niet meer op mails en appjes (tenzij het hartstikke belangrijk is denk aan cliënt ernstig ziek of overlijden of een dringende vraag) als ik vrij ben.

Ik woon nu ook 3 minuten van mijn werk af dus dan vindt ik vrije tijd en rust ook zeer belangrijk. Ik kan de gebouwen vanaf hier bijna zien van wijze van dus vrij is gewoon ook vrij. Ik vindt mijn cliënten en mijn werk belangrijk en ben ook echt heel trots op mijn werk en doe het met veel plezier maar ik ga niet wat sommigen doen mijn hele leven eraan weggeven.

Daarop wil ik nog inhaken een familielid kijkt weer heel anders aan tegen zijn zoon / dochter / broer / zus ect. dan een begeleider / verzorgende op salaris basis. Voor mij is het veel meer afstandelijker en dat wil ik ook wel zo houden. Ik heb op plekken gewerkt waar je haast familie was voor de cliënten en dat is echt niet gezond. Ik zou dat ook niet meer willen ontzettend veel drama mee gehad en er bijna onderdoor aan gegaan.

Gaby
Berichten: 3396
Geregistreerd: 30-06-01

Link naar dit bericht Geplaatst: 12-02-23 23:54

Heeft de stichting ook een website die je zou kunnen linken, Zebrastreep? Ik ben gelukkig niet minder-valide, maar ik denk wel regelmatig 'dit is zo'n toffe tent, maar als ik morgen in een rolstoel terecht kwam, zou ik hier dus nooit meer kunnen komen -O- '.
En die gedachte had ik ook regelmatig in de Londonse metro, want bij lang niet alle stations stond dat je er met de rolstoel uit kon stappen.

Dus dit soort stichtingen verrichten zeer goed werk!

superpony
Berichten: 25403
Geregistreerd: 25-02-05

Re: Jeugdzorg en gehandicaptenzorg in Nederland nog lang niet altijd goed

Link naar dit bericht Geplaatst: 13-02-23 13:18

Ik snap dat mensen gewoon betaald willen worden voor het werk dat ze doen. Maar het gaat om de instelling daarachter.
Daarin heb ik gewoon een andere mening dan mensen hier.

Mijn moeder had een kapsalon en ik ben ooit in de zaak gaan werken door omstandigheden. Wij waren aardig flexibel, maar je kon nooit 100% van tevoren weten hoe laat je naar huis ging. Je houdt rekening met waar je nog aan begint of wat nog kan, maar je bent met mensen bezig en het kan niet op de minuut af.
Dat wilde dus zeggen dat mensen vaak redelijk op tijd naar huis gingen, soms 5 min later, soms een half uur, maar ook dat we flexibel waren als ze een keer eerder weg wilde. Dat was voor een vast loon.

Mijn man klokt in en krijgt wel elke minuut langer en daar zijn ze redelijk op de klok, maar soms moet iets af of staat iemand ergens op te wachten en dan doe je dat.

Er zijn echt heel veel sectoren waar je flexibel moet zijn op dat vlak.

Het is echt iets van nu dat mensen er zo precies en moeilijk om doen. Wij namen vroeger dus personeel aan en die hoorde je nooit. De sfeer was goed en het was gezellig. We bleven ook rustig nog even zitten kletsen.
Later werd het steeds lastiger en kwamen meiden al met een wensen en eisen pakket. Prima dat mensen beschermd worden, maar het heeft ook echt een negatieve kant.

En naar mijn idee en overal waar ik gewerkt heb, gaan de sfeer en vooral mentaliteit er echt van achteruit. Juist door niet zo op de klok te kijken en naar regels, kan je meer ontspannen werken en zouden mensen weer meer leren wat 100% inzet is. Dan heb ik het niet over de zorg an sich, maar wat je van veel werkgevers hoort.

Ik heb bijv op stallen gewerkt en liepen we de laatste jaren ook enorm tegen die 9-5 mentaliteit aan, waar dat bij paarden echt niet kan en het wordt vreselijk onderbetaald.

En bekijk het eens van de andere kant. Je hoeft het niet eens te zijn, maar mijn moeder was 70, zorgde voor mijn meervoudig gehandicapte broer. Heeft van haar 15e tm haar 64e non stop gewerkt en alles voor ons gedaan.
Als je dan iets vraagt aan iemand van 19 en die heeft dan een hele hangerige houding, komt dat echt niet prettig over. Ja, dan denk je wel; als 5 min meer werken nu al aan probleem zijn...........En nee, dat is echt geen bescherming van de mensen, want de problemen zijn er nog steeds, misschien wel meer.

Mijn moeder heeft nu weken in het ziekenhuis gelegen, nu in een pension en straks naar een eigen plek met zorg. Er is echt een enorm groot verschil in het personeel, hun omgang en hun instelling.
Er was bijv een manlijke verpleger die snel was, enorm vriendelijk en alles kon. Echt vlot en vrolijk.
Maar er was ook een dame die echt vreselijks traag was, erg zeurde om alles en ook achter de feiten aanliep.

Er zijn tekorten en er is veel uitval, maar dat ga je echt niet alleen maar oplossen met meer loon. Mensen moeten kunnen rondkomen als ze hard werken, maar ook met plezier naar hun werk gaan en dat ontbreekt ook heel vaak.

Natuurlijk is het voor familie anders en daar wringt nou net de schoen. Wij wilden dat mijn broer gelijkwaardig was en een even goed leven had als wij. Het is zeker vanuit mijn ouders gezien heel normaal, dat je je kinderen ook gelijk wilt trekken.

Als uitjes erg stressvol zijn of niet kunnen snapt iedereen dat. Maar heel veel gehandicapten zijn wel heel enthousiast, hebben wel behoeftes, wensen, hobby's etc.
Mijn broer reed bijv nog paard en daar was het elke woe en zaterdag een komen en gaan van mensen. En ook voor sommige mensen met minder beleving was het vaak toch een goede therapie.

Wij gingen met hem naar concerten zoals; de toppers, piraten festival en Holland zingt Hazes. Hij hield van Hollandse muziek, dus prima. Daar zijn vakken en rijen die voor rolstoel gebruikers zijn en dat is altijd snel weg en helemaal vol bezet.
Er zijn echt veel mensen die dat soort dingen wel willen en leuk vinden.

Je kan niet iedereen met elkaar vergelijken en soms is 1 uitje per jaar gewoon niet veel als mensen zelf wel meer behoefte hebben.

Ik denk dat je altijd jezelf moet blijven afvragen; wat zou ik zelf willen? En nooit de instelling krijgen dat ze blij mogen zijn dat ze verzorgd worden en mensen af en toe iets leuks mogen doen.

Zebrastreep

Berichten: 9789
Geregistreerd: 27-08-19
Woonplaats: Drenthe

Link naar dit bericht Geplaatst: 13-02-23 14:09

Maar de verwachting hebben van een instelling dat je familielid net zo verzorgd wordt als thuis is in een groep niet mogelijk. Dan zou je echt 1 op 1 begeleiding moeten hebben en laat dat weer heel lastig zijn met budget en afhankelijk hoe je zit.
Ik vindt dat altijd een te grote verwachting. Ze zijn niet alleen op een groep , dan als je dat echt wilt zou ik mijn kind misschien weer in huis nemen. Dat is ook een stukje loslaten hoe moeilijk ook. Aandacht moet in een groep verdeeld worden.

En bij ons gaat iedereen ondanks de hoge leeftijd nog naar dagbesteding en het is fijn dat dat nog kan. Bij ons is vooral de ontspanning en genieten van een oude dag nog het meest belangrijker dan de uitjes. Een aantal zijn echt mensjes van de dag die doe je geen plezier meer met al dat gesleep. De jongere mensen gaan wel iets vaker op uitje maar ik vindt het niet het belangrijkste van de dagindeling. Ik vindt ontspanning , ritme , rust en comfort voor mijn clubje veel belangrijker dan dat ze naar een concert moeten.

En je moet ook begrijpen dit werk is zeker niet gemakkelijk of licht. Veel tillen , bukken en flink veel aan de wandel ik heb voor mijn idee vanmorgen alleen maar gerend en net aan toe gered om iedereen op tijd naar db te krijgen....

superpony
Berichten: 25403
Geregistreerd: 25-02-05

Re: Jeugdzorg en gehandicaptenzorg in Nederland nog lang niet altijd goed

Link naar dit bericht Geplaatst: 13-02-23 14:24

Mijn broer woonde daarom ook thuis, ondanks de zeer zware zorg.

Maar dat is qua uitjes wat jullie beoordelen. Mijn moeder is 79 en nu ziek, maar die gaat normaal ook nog graag de deur uit en overal naartoe.

En niemand zegt dat mensen ergens heen moeten tegen hun zin. Maar je ziet dat de rolstoel plaatsen altijd heel snel bezet zijn en veel mensen echt heel enthousiast zijn. Mijn broer was doodongelukkig geworden als hij opeens nergens meer naartoe had gekund of nog maar 1x pj.

En dat is dus precies ook wat ik zeg; We zijn het "normaal" gaan vinden dat voor deze groep minder kan en ze al blij mogen zijn dat ze goed verzorgd worden en af en toe iets leuks kunnen doen.
We kijken niet naar wat we zelf zouden willen. Dat het niet haalbaar is, is een ander probleem. Maar gaan accepteren dat niet zoveel kan, ook als de behoefte wel daar is, is in een modern land best armoedig.

En ja, het is zweer werk, maar heel veel werk is echt zwaar. Mensen maken er vaak een wedstrijd van hoe zwaar het werk is, maar anderen moeten vaak ook lang, veel en hard werken.
Mijn man werkt vanaf zijn 16e fysiek en die gaat echt de 67 niet halen met zijn lijf en schouders, hij is bijna 51.

Onze zoon is een horeca beest en draait normale dagen van 15 tm ongeveer 2 uur 's nachts en in het weekend tot 5/6 uur. Op zaterdag begint hij dan rond 17, dus maakt rustig dagen van 12 uur en meer.
Hij werkt va zijn 16e, nu bijna 10jr. Toen natuurlijk nog niet de nachten.

Maar qua zorg; Voor mijn zieke moeder moet van alles geregeld worden en haar huisarts zit ziek thuis, maar is toch voor haar bezig. Hij is wel wat meer van de oude stempel, maar alles gaat vriendelijk en met veel inzet. Heb hem 2x pw aan de telefoon en het is niet mijn huisarts.

En er zit gewoon een groot verschil in alles overdragen zodat om 23 uur bijv de volgende ploeg alles goed kan doen, of om 22 uur de deur dichttrekken en dat echt op de klok gelijk willen, ook al werk je met mensen en kan dat gewoon echt niet altijd.

Persoonlijk, zou ik zelf niet eens prettig werken zo en heel onvoldaan naar huis gaan. Ik heb op een ander gebied gewerkt en wel met mensen, maar ik wil toch heel graag dingen af hebben en bel rustig nog in eigen tijd om zaken te regelen. Dat geeft me zoveel voldoening en rust juist.

pateeke
Berichten: 2226
Geregistreerd: 12-05-06

Link naar dit bericht Geplaatst: 13-02-23 14:33

Ik begrijp absoluut hoe je erin staat hoor. Ik had op zich ook nooit een probleem met overuren maken als ik daarmee mijn werk af kreeg. Ik had er dan ook veel moeite mee dat een van mijn collega's echt geen minuut te lang werkte, tijdens vergaderingen opstapte "omdat hij zijn uren al gedaan had" enz. En ik had er wel moeite mee dat ik op m'n donder kreeg omdat ik overuren maakte om mijn werk goed te doen en af te krijgen.
Als cliënt is het ook erg vervelend als mensen een 9-5 mentaliteit hebben en geen seconde langer willen werken. Gelukkig zijn er ook zorgverleners die wel de tijd nemen.
Het verschil zit 'm denk ik ook niet persé in wel of niet willen overwerken. Ik ken zorgverleners die zich wel aan de tijd houden, maar die binnen de tijd die ze hebben wel ruimte maken om er echt te zijn, om hulp te bieden enz. Ze geven de druk niet door aan cliënten. Dat vind ik persoonlijk wel fijn als cliënt.
Ik denk dat dat ook een stuk een maatschappelijk probleem is, in alle sectoren ben je door de technologie eigenlijk altijd bereikbaar, hetzij per telefoon, hetzij per mail of app. Privé en werk lopen dan meer door elkaar en dat maakt echt ontspannen of tijd voor jezelf nemen moeilijk.
Op mijn voorlaatste werk, waren vergaderingen verplicht maar we kregen er niet voor betaald (en ook niet voor onze voorbereidingen enz). Daarnaast werden wij geacht 's avonds en tijdens vakanties ook bereikbaar te zijn voor cliënten. Mails die om 22u nog binnenkwamen werden geacht diezelfde avond nog gelezen te zijn enz. Dan sta je echt gewoon continu 'aan' en daar begint het probleem dan. Je bent bijna 24/7 met je werk bezig.
Nu krijg ik de tijd om mijn werk te doen op mijn eigen tempo. Normaal gezien ben ik op tijd klaar, maar soms gebeurt het wel eens dat ik wat langer doorwerk zodat ik mijn taken afkrijg. Vertrek ik naar huis, dan kan ik de deur achter mij dichttrekken. Mijn werk zit erop en niemand gaat me lastigvallen omdat er nog snel x of y gedaan moet worden.

Aandacht moet inderdaad gedeeld worden, zebrastreep, maar dat kan op verschillende manieren en hoeft voor cliënten niet aan te voelen als iets negatiefs. Ik heb zelf bv. in het speciaal onderwijs gewerkt. Ook daar werk je met een groep kinderen / jongeren. Afhankelijk van het vak en de groep, was dat wel aangepast aan de noden van de leerlingen. Hiermee bedoel ik: ik gaf bv een 'algemene' opdracht, bekeek dan hoever iedere leerling stond, welke oefeningen ze nog nodig hadden enz. Vervolgens kregen ze hulp en aangepaste oefeningen op maat. Soms moesten ze dan inderdaad wel even wachten als ik met een andere leerling bezig was, maar dat hoeft geen probleem te zijn. Dat is in een gezin met meerdere kinderen toch ook het geval. Voor vakken als sociale vaardigheden geef je dan wel meer gemeenschappelijke opdrachten omdat je moeilijk sociale vaardigheden kan aanleren in je eentje. Maar ook daarin kan je differentiëren, rekening houdend met iedere leerling / cliënt.