Bokt.nl

**Geplaatst door de TopicStarter** : 09-02-08 10:10

De bloedige dood van een kampioen

Geplaatst door de TopicStarter : 09-02-08 10:10

http://www.ad.nl/sport/article2037755.ece
ad.nl

De afgelopen dagen is pas duidelijk geworden hoezeer de IRA zich, precies een kwart eeuw geleden, vergaloppeerde met de ontvoering van het zeer populaire renpaard Shergar.
Heel lang mocht het één van de echte mysteries in de sport worden genoemd: de ontvoering in 1983 van Shergar, het beroemdste renpaard van de jaren tachtig in Groot-Brittannië en het Europese Paard van het Jaar in 1981. Vanzelfsprekend gingen de verdenkingen al snel uit naar de IRA, maar bewijs voor de betrokkenheid van deze gewelddadige Noord-Ierse separatisten bleef altijd uit.

De zwijgplicht onder hen was, op straffe van de dood, zo goed als waterdicht.

En ook een reusachtig gevoel van schaamte hielp bij het verzwijgen van de werkelijke toedracht, zo blijkt nu, 25 jaar later. Door de ontvoerders en hun verwanten werd niets, maar dan ook niets bekend gemaakt over het droeve lot van de ooit zo vermaarde, vijfjarige hengst. Tot de afgelopen weken dan.

Na het officiële eind van The Troubles, de bloedige, decennialange strijd tussen de katholieken en protestanten in Noord-Ierland, werd al duidelijk dat terecht voor het ergste was gevreesd. Shergar had zijn ontvoering niet overleefd, zo meldde Sean O’Callaghan, een voormalige IRA-moordenaar die voor de politie was gaan werken, tien jaar geleden in zijn boek ‘De Informant’. Maar zijn versie van de waarheid mag nu als een wel zeer gepolijste worden gezien, waarmee de IRA destijds probeerde goed weg te komen.

Een nieuwe getuigenverklaring, hoewel anoniem, leerde de afgelopen dagen dat de republikeinse terroristen zich destijds volledig vergaloppeerden bij de ontvoering van Shergar. Het ging in alle opzichten zo flagrant fout, en de daders en hun opdrachtgevers schamen zich daar klaarblijkelijk nog steeds zozeer voor, dat niemand nog wil zeggen waar het dier na zijn stompzinnige, zeer bloedige dood werd begraven. Laat staan dat er duidelijk wordt wie verantwoordelijk waren voor de verdwijning en de dood van het paard.

Maar misschien is het beter eerst terug te gaan naar die betreurenswaardige dag, 8 februari 1983, naar de Ballymany Stud Farm in County Kildare, iets ten zuiden van de grens tussen Ierland en de Britse provincie Noord-Ierland.

Het is op een mistige winteravond dat er op de deur wordt geklopt bij de 53-jarige Jim Fitzgerald. De Ier is dan de verzorger van Shergar, een vijfjarige hengst die in 1981 met een ongekende voorsprong van tien lengten de belangrijkste race in Groot-Brittannië (de Derby) wint, dat jaar nog zeven hoofdprijzen pakt, op grond daarvan een volksheld in Ierland wordt en sinds 1982 als gepensioneerde kampioen en zeer gewilde dekhengst voor zijn eigenaren maar liefst 80.000 pond per zaadlozing oplevert. ,,Wij komen voor Shergar,’’ roept één van drie gemaskerde mannen. ,,Wij willen een losgeld van twee miljoen voor hem.’’

Fitzgerald, vader van zes kinderen, ziet een geweer op zich gericht en hoeft niet lang na te denken. Hij leidt de overvallers vanzelfsprekend gedwee naar de stallen. Van daar voeren de overvallers de hengst naar een (gestolen) paardenbox achter een wagen, waar zich nog eens vijf gewapende gemaskerden bevinden. Twee van hen blijven achter bij het gezin, de rest neemt Fitzgerald mee. Pas als zij zonder problemen zijn weggekomen, wordt hij, zo’n drie uur later, achtergelaten op een landweg, met twee codewoorden voor toekomstig contact - ‘Koning Neptunus’ - en het dwingend advies de politie erbuiten te laten. Eenmaal thuis belt Fitzgerald zijn baas, en die belt de dierenarts, die weer een voormalig legerofficier belt. Pas vier uur na de ontvoering wordt de Garda, de Ierse politie, gealarmeerd.

Bij dageraad blijkt hoe machteloos de autoriteiten staan. De negende februari is in Ierland de dag van de nationale paardenveiling. Overal rijden mensen met een paardenbox achter hun wagen. De ontvoerders hebben hun misdrijf wat dit betreft perfect voorbereid. Shergar blijft spoorloos, tot op de dag van vandaag.

Maar een succes is de ontvoering in het geheel niet. Het is eerder een reeks van blunders, zo blijkt precies 25 jaar later.

Uit verklaringen van onder anderen O’Callaghan was al duidelijk dat de IRA achter de gebeurtenissen zat. De vrijheidsbeweging had eerder in dezelfde regio zakenmensen ontvoerd, om van het losgeld wapens te kopen. Televisiebeelden van hun, om genade smekende verwanten waren de populariteit van de organisatie niet bepaald ten goede gekomen, zodat door de IRA naar een ander soort slachtoffer was uitgekeken. Een paard bijvoorbeeld, dat heeft immers geen familie.

Al direct na de ontvoering bleek het plan gebaseerd op een aantal misvattingen. Niet alleen stuitte de politie bij haar grootschalige, landelijke zoektocht naar Shergar op allerhande wapentransporten van de IRA, het paard was ook nog eens zo populair dat vrijwel iedere (Noord-)Ier de ontvoering hartgrondig veroordeelde.

Bovendien bleek Shergar niet het bezit van één eigenaar, de steenrijke moslimprins Aga Khan, maar van een groep met 34 aandeelhouders. Zij hadden bij elkaar tien miljoen pond (een record) geïnvesteerd in de beroemde dekhengst. En zij waren zeer verdeeld over het toegeven aan de eisen van de ontvoerders, want dan zou elk renpaard voortaan vogelvrij zijn. Zelfs toen de ontvoerders nog slechts een losgeld van 40.000 pond eisten, weigerden de aandeelhouders daarop in te gaan.

Volgens O’Callaghan kwam er al snel een eind aan het leven van Shergar, na een ongelukkige samenloop van omstandigheden. Het paard zou agressief zijn geworden en had zich daarbij in zijn box verwond aan een been. De dierenarts die in eerste instantie betrokken was bij het complot, werd opgeroepen, maar kwam niet opdagen, omdat zijn vrouw er lucht van had gekregen. Zonder zijn hulp besloten de ontvoerders - onder aanvoering van Kevin Mallon, een oudgediende IRA-moordenaar die twee keer uit de gevangenis ontsnapte - het dier zelf maar uit zijn lijden te verlossen. Waarna de daders het deden voorkomen alsof Shergar nog in leven was.

Deze versie van tien jaar geleden kon deze week worden ingeruild voor een heel wat meer geloofwaardige. Een ander voormalig IRA-lid, wiens naam niet bekend is gemaakt, liet een verslaggever van de Belfast Telegraph weten dat het paard destijds helemaal niet door eigen toedoen gewond was geraakt. Hetgeen strookte met de ervaringen van verzorger Jim Fitzgerald en jockey Walter Swinburn, die beweerden dat Shergar een heel rustig dier was dat zijn omstanders nooit zou hebben aangevallen.

De IRA had zich gerealiseerd dat er geen weg terug was en dat de hengst met al de politiecontroles nooit onopgemerkt zou kunnen worden teruggebracht of gewoon vrijgelaten. De beroemde viervoeter moest derhalve dood en zijn restanten dienden spoorloos te verdwijnen.

,,Shergar werd met een machinegeweer beschoten. Er was overal bloed, het paard gleed daar over uit. De schutters vloekten, want het dier stierf maar niet. Echt, het was een zeer bloedige dood,’’ zo meldde het anonieme IRA-lid. Het met kogels doorzeefde karkas werd begraven bij de stal waar Shergar de dood vond, maar waar dat dan was, wilde ook deze informant niet zeggen.

Zonder onomstotelijk bewijs kunnen de vele paardenliefhebbers in (Noord-)Ierland de IRA noch Sinn Fein, de politieke arm daarvan, de ontvoering in alle ernst verwijten. Indirect wees de IRA ‘afvallige leden’ aan als de daders, maar Kevin O’Connor, een historicus met connecties tot in de top van de IRA, gelooft daar niets van. ,,Een dergelijk grootschalige operatie moet wel op hoog niveau zijn goedgekeurd.’’

Walter Swinburn, die Shergar in 1981 als 19-jarige jockey naar de winst in de Derby leidde, heeft zich erbij neergelegd dat het paard nooit meer wordt gevonden. ,,Ik heb in een kwart eeuw een miljoen en één theorieën gehoord over zijn verdwijning. Ik denk niet dat iemand ooit zal ontdekken wat er echt is gebeurd. Ik hoop dat Shergar niet te veel heeft geleden, maar zelfs daarvan kan ik niet zeker zijn.’’

Deel op Facebook Tweet Foutje gespot? Tip de redactie