Stoppen met slaapmedicatie, ervaringen?

Moderators: Dani, ynskek, Ladybird, Hanmar, xingridx, Mjetterd, Polly, Giolli

 
 
Fleury
Berichten: 5460
Geregistreerd: 29-05-02
Woonplaats: Eindhoven

Stoppen met slaapmedicatie, ervaringen?

Link naar dit bericht Geplaatst door de TopicStarter: 01-08-19 17:07

Ik vroeg me af of er mensen zijn die ervaring hebben met het nemen van slaapmedicatie en vooral met het weer stoppen ervan. Hoe hebben jullie afgebouwd en vooral, hoe ging het slapen daarna?

Ik slaap al een tijd niet goed maar toen ik helemaal uitgeput in het ziekenhuis lag, is er vanalles geprobeerd hoe ik beter zou slapen en uiteindelijk ging ik met best wat medicijnen naar huis. Lorazepam en nog 1 andere. Dat werkte best goed (nachten van 6/7 uur) maar ik wist ook dat die Lorazepam verslavend is dus ik wilde al gauw af gaan bouwen. Dat werd eerst nog tegengehouden en op een gegeven moment had ik best een regelmatig slaapritme! Alleen.... Met die medicijnen mag je niet autorijden. En met de vermoeidheid die ik heb, is het soms best dubbel als ik dan perse op de fiets overal heen moet plus dat ik dan ook enorm afhankelijk ben van anderen. Dus toen 1 medicijn afgebouwd en de lorazepam omgezet voor een kortwerkende variant waarmee ik na 8 uur weer mag autorijden!
Dat was echt super fijn. Helaas heeft dat maar 5 weken geduurt want toen lag ik weer in het ziekenhuis ivm uitputting. Medicijnen weer gestart, langzaam ging het slapen weer wat beter (nachten van 5/6 uur, niet overdreven kort maar wel op 't randje voor mij).
Nu heb ik weer rustig afgebouwd en sinds maandag mag ik ook weer autorijden! Maar het slapen gaat weer helemaal niet goed. Slaap wel goed in maar word vroeg wakker met buikpijn van de spanning. Mijn "slaaphygiene" is best goed en ik ben ook niet bang voor de nacht maar ik vind het wel heel vervelend dat het zo snel weer terug bij af is en ik ben wel bang dat het zo niet vol te houden is (gezien de recente ervaringen) .

Ik ben dus erg benieuwd naar ervaringen hoe het afbouwen bij jullie is gegaan. Is je slaap weer goed hersteld of heb je nu medicijnen waar je wel mee auto mag rijden? Hoewel ik niet graag rij, geeft de auto mij heel veel vrijheid dus daar hecht ik heel veel waarde aan!

Sully Mijn eerste eigen 2 jarige haflinger sinds 24 juli 2021 <3
Vera Alweer 6 jaar mijn liefste verzorgpony <3 M1+3 <3
[ITP] Ons laatste wedstrijdweekendje weg! Nu M1 :)


Willl65
Berichten: 2197
Geregistreerd: 27-01-14

Link naar dit bericht Geplaatst: 01-08-19 17:14

Ik heb alleen ervaring met stoppen van prozac na 18 jaar gebruik. Heel heftig en zonder begeleiding is het gelukt. Ik denk dat afbouwen het beste is in kwartjes gedeeld maar je zult niet ontkomen aan enige tijd van slapenloosheid denk ik. Veel succes en lees je eerst goed in via de zoekmachines

Lalidan
Hoofd Wiki
Zeg maar Lila-Dan!
Of toch Heidepaars?
Berichten: 17914
Geregistreerd: 17-05-06
Woonplaats: TellentotdatPOEF-topic

Re: Stoppen met slaapmedicatie, ervaringen?

Link naar dit bericht Geplaatst: 01-08-19 17:19

Is de oorzaak wel aangepakt dan? Anders is het vrij logisch dat zodra je met de medicatie stopt, de problemen weer beginnen. Wat 0,0 te maken heeft met het stoppen van de medicatie, maar alles met het feit dat de medicatie in dit geval geen geneesmiddel is, maar een symptoombestrijder.

Awareness sucks, but so does getting CPR
F. Kooij, TacT2019

Oh, life's a bastard....
....do you need a friend?

Nickolay
Berichten: 2055
Geregistreerd: 04-02-03
Woonplaats: Bredbyn, Zweden

Link naar dit bericht Geplaatst: 01-08-19 17:21

Het heeft bij mij best lang geduurd voordat ik weer in slaap kon vallen, nadat ik stopte met de medicatie.
Het ligt er ook aan of je een inslaper of een doorslaper slikt. Ik had er een om in te slapen.
Nu al een hele tijd weer zonder en gaat het slapen heel erg goed

pateeke
Berichten: 2207
Geregistreerd: 12-05-06

Link naar dit bericht Geplaatst: 01-08-19 17:23

Ik heb ook slaapmoeilijkheden. Hiervoor heb ik ook slaapmedicatie gehad, maar die gebruikte ik echt in uiterste nood (lees als ik een paar nachten letterlijk niet geslapen had). Ik had dus geen moeilijkheden met afbouwen. Daarnaast heb ik nog andere medicatie gebruikt die invloed had op mijn slaap. Die heb ik met hulp van de arts afgebouwd. Ik slaap nu ook niet geweldig, maar doorgaans wel al een heel stuk beter dan het was.
Met 5 a 6u ben ik nu tevreden. Is inderdaad niet heel lang, maar als je van 2u per nacht gemiddeld komt ben je toch blij met 5 a 6u

Het is redelijk normaal dat je een terugval hebt als je afbouwt. Eventjes doorzetten.

Anna79
Berichten: 3370
Geregistreerd: 30-11-15

Link naar dit bericht Geplaatst: 01-08-19 17:24

Je schrijft dat je wakker wordt met buikpijn van de spanning, waarom is dat? Vanwege het opzien tegen de dag terwijl je zo vermoeid bent, of iets anders? Ik heb geaccepteerd dat ik soms iets nodig heb, omdat ik erg overprikkeld kan zijn aan het einde van de dag en dan niet kan slapen. Ook heb ik epilepsie waardoor slaap nog belangrijker is. Ik voel met je mee, heb zo geen tips, behalve niet te veel druk leggen op het afbouwen. Is er geen andere pam met een kortere halfwaardetijd die wel voldoende werkt? Ik heb ook veel baat bij melatonine in hoge dosering omdat ik dat pas laat in de nacht voldoende aanmaak.

estja
Berichten: 1428
Geregistreerd: 14-09-05

Link naar dit bericht Geplaatst: 01-08-19 18:08

Normaal ben ik niet van het loepen (kijken wat mensen allemaal posten) maar in dit geval heb ik het wel gedaan omdat ik me jou herinnerde van je andere topic over medicijnen en hardlopen. Dus ik heb ook je andere topic gelezen over dat je het hardlopen verder wilde opbouwen terwijl je lijf daar ook op de rem trapte en dat je steeds slechter sliep. Dat was in juni. Mensen adviseerden je om rustiger aan te doen en naar je lijf te luisteren maar dat wilde je niet. Niet trainen is geen optie want dan krijg je meer onrust in je hoofd. Vervolgens ga je een hardloopwedstrijd lopen. Je loopt de 16 km want vorig jaar liep je de 8 km en je zou er niet tegen kunnen als je dit jaar die 8 km langzamer zou lopen.

Nu ben je bezig met je slaapmedicatie af te bouwen en geef je aan dat je weer niet goed slaapt. Je bent nu al 2x vanwege uitputting in het ziekenhuis opgenomen. Hoe ver wil je nog gaan? Sorry als ik hard over kom maar ik vind jouw situatie echt heel ernstig! De vragen die je hier steeds weer stelt geven aan dat je niet werkt aan de oorzaak maar bezig blijft met symptoombestrijding. Ga alsjeblieft goede hulp zoeken voor je problemen. Bokkers kunnen je daarbij niet helpen. Je hebt echt professionele hulp nodig.

Zoek alsjeblieft hulp, ik maak me echt zorgen. Y;(

Pandora2
Berichten: 19839
Geregistreerd: 04-01-13
Woonplaats: Belgie

Link naar dit bericht Geplaatst: 01-08-19 18:23

Meteen zelfde idee als hierboven van estja.
Hoe hard moet jouw lijf nog schreeuwen dat het niet meer gaat ???
Ben je echt zo hardhoors of hardleers ??
Hoeveel keer wil je nog in het ziekenhuis belanden ??
Zoek aub de geschikte hulp.
Slaapproblemen komen meestal door teveel stress. Zoek hulp om je leven weer wat op de rit en in balans te krijgen.
Hoe langer je op dit elan doorgaat, hoe moeilijker het herstel wordt.
Slaappillen zijn een lapje tegen het bloeden en gaan je nog heel zuur opbreken als je zo doorgaat.
Je hebt maar 1 lijf !

purny
Berichten: 27394
Geregistreerd: 08-06-06
Woonplaats: Den haag

Re: Stoppen met slaapmedicatie, ervaringen?

Link naar dit bericht Geplaatst: 01-08-19 18:27

Ik zou eerst gaan overleggen met je behandelend arts.
Ik heb zelf alleen ervaring met het afbouwen van adhd medicatie.
Ik ben vorige maand begonnen met 1 dag tussen de pillen door en nu zit ik op 2 dagen. Dit moet ik een maand doen en dan 3 dagen.
Ik voel me stukken beter zonder de medicatie.
Succes

Omdat ik een verstandelijke beperking heb begrijp is het voor mij moeilijk om bepaalde onderwerpen juist te begrijpen. Ik lees de dingen net iets anders dan jullie bedoelen. Communicatie is dan ook niet mijn sterkste punt

verootjoo
Berichten: 35605
Geregistreerd: 19-10-03

Link naar dit bericht Geplaatst: 01-08-19 18:27

Hoe bouw jij de medicatie af? Zelf of onder begeleiding?
Waarom wordt je wakker vol met spanning?

Vermoeid autorijden is net zo slecht als dronken autorijden dus dat zou ik niet aanraden.

[o]

Liebeskind
Berichten: 2213
Geregistreerd: 06-10-16
Woonplaats: Veluwe

Link naar dit bericht Geplaatst: 01-08-19 18:34

Willl65 schreef:
Ik heb alleen ervaring met stoppen van prozac na 18 jaar gebruik. Heel heftig en zonder begeleiding is het gelukt. Ik denk dat afbouwen het beste is in kwartjes gedeeld maar je zult niet ontkomen aan enige tijd van slapenloosheid denk ik. Veel succes en lees je eerst goed in via de zoekmachines


Je bent op eigen houtje gestopt met Prozac?

De cursus ‘Omgaan met teleurstellingen’ gaat wederom niet door.

BigOne
Berichten: 38038
Geregistreerd: 03-08-09

Re: Stoppen met slaapmedicatie, ervaringen?

Link naar dit bericht Geplaatst: 01-08-19 18:49

Zorg dat je hulp krijgt, het is je eerder gelukt dus waarom nu niet.

We live in a time where intelligent people are being silenced so that stupid people won’t be offended.

Tiggs
Berichten: 7502
Geregistreerd: 30-05-11
Woonplaats: Dunning-Kruger Park

Link naar dit bericht Geplaatst: 01-08-19 18:57

Ik zou het met je arts bespreken, heb je dat al gedaan? Ik vond het wel fijn om op die manier een back-up te hebben. Niet dat hij/zij je zal dwingen om te stoppen, maar het is toch een soort stok achter de deur.

Ik slaap nu zonder benzodiazepinen, maar slik nog wel mirtazapine in een lage dosering (en blijf dit op advies van de psychiater voorlopig ook nog wel doen).

Welkom in het Dunning-Krugerpark!

verootjoo
Berichten: 35605
Geregistreerd: 19-10-03

Link naar dit bericht Geplaatst: 01-08-19 19:22

bigone schreef:
Zorg dat je hulp krijgt, het is je eerder gelukt dus waarom nu niet.


Gelukt niet helemaal, want na 5 weken lag ze weer in het zkh.
Echt hulp zoeken. En bespreken of afbouwen wel de bedoeling is.

[o]

Fleury
Berichten: 5460
Geregistreerd: 29-05-02
Woonplaats: Eindhoven

Re: Stoppen met slaapmedicatie, ervaringen?

Link naar dit bericht Geplaatst door de TopicStarter: 01-08-19 21:03

Ik snap de berichten van Estja en Pandora2, vooral in combinatie met mijn andere vraag. De situatie is ook best lastig. Ik WEET het allemaal wel, ik snap dat het niet gezond is, dat het niet goed gaat, dat ik meer rust moet nemen. Maar hoe erg ik ook mijn best doe, het lukt mij niet om het te doorbreken.

Hulp zoeken wordt hier vaak gezegd. Dat zou ik ZO graag willen! Maar waar? en bij wie? Na mijn eerste opname (eind november) ben ik op een wachtlijst gezet waar nu nog wel een jaar wachttijd voor is (en waar ik zeer weinig vertrouwen in heb!). Ik heb gevraagd om hulp maar elke keer kreeg ik te horen "maar je staat al op een wachtlijst" dus tot nu toe geen hulp ontvangen (wel dagbesteding en een super fijne woonbegeleidster maar dus niet het aanpakken van de oorzaak).

Ik kom zo nu en dan wel bij een psychiater maar die is nu op vakantie en die heb ik dus na mijn 2e opname niet meer gezien. Daarnaast gaat ze de komende afspraak de behandeling afsluiten (vraag me niet waarom! Ik vermoed dat het een geld kwestie is.)

Lorazepam is een medicijn waar je verslaafd/afhankelijk van kan worden. Het helpt me wanneer het niet meer gaat maar ik wil dat echt niet standaard gaan gebruiken. Ik kan me heel veel dingen niet meer eens herinneren van de afgelopen weken toen ik die medicijnen gebruikte! En ik weet vaak alles uit mijn hoofd (afspraken enzo) en vind het heel naar dat ik me niet eens kan herinneren dat ik een les heb gereden met een paard of wat ik in gesprekken heb gezegd.


Ik snap dat er waarschijnlijk nog veel meer vragen zullen opkomen, de situatie is ook niet zo 1-2-3 uit te leggen. Ik weet wel dat het echt niet goed gaat, dat de uitputting verder gaat en ook dat ik het echt niet meer vol hou. Maar echt, ik doe zo mijn best, ik doe het echt niet expres.

Sully Mijn eerste eigen 2 jarige haflinger sinds 24 juli 2021 <3
Vera Alweer 6 jaar mijn liefste verzorgpony <3 M1+3 <3
[ITP] Ons laatste wedstrijdweekendje weg! Nu M1 :)

Janneke2
Berichten: 22656
Geregistreerd: 28-02-13
Woonplaats: Ergens in Drenthe

Link naar dit bericht Geplaatst: 01-08-19 21:13

Lorazepam en alle andere zusjes van valium hebben ongeveer hetzelfde effect.

Een van die effecten is, "dat je in feite niet slaapt".
Zeker als we het over stress hebben: je hebt als mens je REM slaap gigantisch hard nodig.
Daar 'ruim' je je indrukken en stress 'op'.
Mijn oude vriendin was zwaar getraumatiseerd en door de heren psychiaters fiks onder de valium (in op gegeven moment 5 variantenvan benzodiazepines) gezet - en ik kan het iedereen afraden. Na 6 weken (die grens is niet keihard, het verschilt per mens en per variant) heb je wel de nadelen, maar is het gewenste effect afwezig. (En aficken is geen pretje.)

En pilletjes valium om maar 'onder zeil te zijn' - tenzij in noodgevallen: we leven in 2019 en niet in 1970.
Ik vind het van de zotte.
Er zijn -tig andere manieren, al dan niet met capsules slikken om te apen met REMslaap.
Zo is er bijvoorbeeld GABA in de handel, laat Remlaap intact maar helpt wel.
Er zijn dingen zoals yoga, ontspanningsoefeningen, hypnose, autogene training, er zijn psychosomatische fysiotherapeuten, psychologen, je kunt cd's of mp3 dowloads kopen die maken dat je hersenen alfagolven gaan produceren (google op binaural effect, hemisync of brainsync) of doe neurofeefback.

(Kortom: "slapen" op valuim/ benzodiazepines/ lorazepam/ etc. - niet meegaan in die onzin.)
Laatst bijgewerkt door Janneke2 op 01-08-19 21:18, in het totaal 1 keer bewerkt

[o]

Je suis Charlie - comme tout le monde.

(...en BAH wat is dit onderschrift actueel. )


Serendipity1
Berichten: 6044
Geregistreerd: 13-02-04

Link naar dit bericht Geplaatst: 01-08-19 21:16

Fleury schreef:
Ik snap de berichten van Estja en Pandora2, vooral in combinatie met mijn andere vraag. De situatie is ook best lastig. Ik WEET het allemaal wel, ik snap dat het niet gezond is, dat het niet goed gaat, dat ik meer rust moet nemen. Maar hoe erg ik ook mijn best doe, het lukt mij niet om het te doorbreken.


Weet je wat je nodig hebt om het wel te kunnen doorbreken? Niet voor een verantwoording hier, maar voor jezelf?

Verder ga ik mee met Janneke. Misschien kan je de app headspace eens proberen voor het in slaap vallen en rust inbouwen?

Headspace doet geleide ademhalingsoefeningen/meditatie, beginnend vanaf 3 minuutjes, dus redelijk drempelloos om mee te beginnen :)

En wie rijdt daar op zijn paard door de prairie?

smurffie
Berichten: 11124
Geregistreerd: 07-08-06
Woonplaats: Boskoop

Link naar dit bericht Geplaatst: 01-08-19 21:31

Heb je een slaap structuur? Wat kan helpen is om de laatste 1.5 uur voor je naar bed gaat te "plannen" en iedere avond op hetzelfde tijdstip te beginnen met het naar bed toe gaan.
Denk aan omkleden, glas warme melk met honing, tandenpoetsen en in bed een boek lezen voor ..... aangewezen tijd.

Verder over de dag slaapdruk opbouwen en voldoende frisse lucht. Een avondwandeling ( die mogelijk het eerste kwartier van die 1.5 uur is) helpt je hoofd leeg te maken. Verder is van jou buiten naar warm binnen vaak ook een hulp met slapen.

Alleen.. je bent steeds oververmoeid. Dat doet me vermoeden dat je slaap niet voldoende van kwaliteit is. Enige die daar wat over kunnen zeggen als jij wel gewoon 8 uur per nacht in bed gaat liggen en blijft liggen tot de wekker gaat, is een slaapcentrum.
Daar kunnen ze onderzoeken waarom je niet uitrust als je slaapt.

Groot verschil dus tussen problemen met in of doorslapen.
Je hebt dagbesteding en een woonbegeleidster, dan kan ik me voorstellen dat dit niet je enige medicijn is? ( dit is een pure gok)
Probeer jezelf overdag dus voldoende "moe" te maken(wandelen is daarvoor prima), een structuur ( zonder tv en telefoon) voor het naar bed gaan en dan ook echt iedere nacht dezelfde 8 uur in bed gaan liggen.
'S ochtends er wel uit, geslapen of niet.

purny
Berichten: 27394
Geregistreerd: 08-06-06
Woonplaats: Den haag

Link naar dit bericht Geplaatst: 01-08-19 21:32

Fleury schreef:
Hulp zoeken wordt hier vaak gezegd. Dat zou ik ZO graag willen! Maar waar? en bij wie? Na mijn eerste opname (eind november) ben ik op een wachtlijst gezet waar nu nog wel een jaar wachttijd voor is (en waar ik zeer weinig vertrouwen in heb!). Ik heb gevraagd om hulp maar elke keer kreeg ik te horen "maar je staat al op een wachtlijst" dus tot nu toe geen hulp ontvangen (wel dagbesteding en een super fijne woonbegeleidster maar dus niet het aanpakken van de oorzaak).

Ik zou het gaan zoeken in de GGZ en met name verslavingszorg. Het klinkt alsof je verslaafd bent, je moet het middel nemen wil je een beetje normale nachtrust kunnen hebben. Maar dat heb je niet met die troep.

Omdat ik een verstandelijke beperking heb begrijp is het voor mij moeilijk om bepaalde onderwerpen juist te begrijpen. Ik lees de dingen net iets anders dan jullie bedoelen. Communicatie is dan ook niet mijn sterkste punt

Captain
Berichten: 21335
Geregistreerd: 15-10-08

Link naar dit bericht Geplaatst: 01-08-19 22:00

Ik heb jaren temazepam geslikt omdat ik door morfine niet kon slapen. Toen ik wilde stoppen heb ik dat gewoon 'cold turkey' gedaan. 3 slechte nachten gehad en daarna weer prima. Neem ze nu alleen in weekenden als ik bij m'n vriend slaap want ergens anders kan het nog weleens een uitdaging zijn om te slapen. :)

Sabri
Berichten: 1385
Geregistreerd: 28-06-04
Woonplaats: Den Haag

Link naar dit bericht Geplaatst: 01-08-19 22:09

Misschien eens doxepine/sinequan proberen, lage dosering starten. Is een goede doorslaper en niet zo schadelijk en verslavend als slaappillen. Wel op recept. Kun je ook mee autorijden.

BigOne
Berichten: 38038
Geregistreerd: 03-08-09

Re: Stoppen met slaapmedicatie, ervaringen?

Link naar dit bericht Geplaatst: 01-08-19 22:13

Slecht idee om hier allerlei middelen voor te schrijven, lijkt me dat een arts daar iets meer kijk op heeft.

We live in a time where intelligent people are being silenced so that stupid people won’t be offended.

hwn
Berichten: 4653
Geregistreerd: 26-05-13

Link naar dit bericht Geplaatst: 01-08-19 22:14

bigone schreef:
Slecht idee om hier allerlei middelen voor te schrijven, lijkt me dat een arts daar iets meer kijk op heeft.


Waag ik me toch even aan, heb mijn diploma apotheekassistente :) : ik zou eventjes combineren met bijv. Valdispert Stressless of Valdispert Bedtime, en dan geleidelijk de Lorazepam afbouwen. Valdispert werkt niet zo snel, maar zorgt wel voor een gezonde, echte slaap. Mijn pa was ook begonnen met de Lormetazepam van mijn ma te nemen (zonder voorschrift!), gelukkig heb ik hem kunnen overtuigen van die Valdispert, neemt ie nu als hij niet kan slapen, en werkt goed bij hem.

Janneke2
Berichten: 22656
Geregistreerd: 28-02-13
Woonplaats: Ergens in Drenthe

Link naar dit bericht Geplaatst: 02-08-19 08:41

Citaat:
Alleen.. je bent steeds oververmoeid. Dat doet me vermoeden dat je slaap niet voldoende van kwaliteit is. Enige die daar wat over kunnen zeggen als jij wel gewoon 8 uur per nacht in bed gaat liggen en blijft liggen tot de wekker gaat, is een slaapcentrum.
Daar kunnen ze onderzoeken waarom je niet uitrust als je slaapt.

....vroeger of later is een slaapcentrum wel een optie, maar nu nog niet.

Wie benzodiazepines slikt 'is van de wereld', gedurende zoiets als 8 uur, maar heeft nauwelijks REMslaap
(tien minuten ipv anderhalf uur)
en rust dus niet uit van een gezonde slaap. Dus word je duf en gaar wakker.
De zusjes van valium hebben daarnaast ook nog eens een sufmakende werking, dus overdag loopt het ook allemaal niet lekker.

Naar spul!
Gauw met iedereen in gesprek dat er heus wel alternatieven zijn!
Al dan niet als pil op recept
of met hele andere middelen en maatregelen.

[o]

Je suis Charlie - comme tout le monde.

(...en BAH wat is dit onderschrift actueel. )

petitparis
Berichten: 15976
Geregistreerd: 19-01-09
Woonplaats: Hulshout (België)

Re: Stoppen met slaapmedicatie, ervaringen?

Link naar dit bericht Geplaatst: 02-08-19 08:49

Ik heb zelf geen ervaring met langdurig lorazepam of diazepam gebruik. Toen ik door een moeilijke periode ging en ik mijn brein absoluut niet kon uitschakelen, heb ik wel een voorschrift gekregen. Maar vooral de raad om op meditatie oid te gaan om te leren rust te vinden. Ik nam max 3x per week 2.5mg diazepam. Over niet mogen met de wagen rijden is mij toen niets gezegd. Misschien deels omdat die dosis na 4u zou moeten uitgewerkt zijn. Ik heb dan ook geen afkickverschijnselen gehad.

Mijn moeder daarentegen is na jarenlang lorazepam gebruik col-turkey gestopt 8)7 Maar is na een paar paniekaanvallen, spierspasmen, hartkloppingen en een week slapeloosheid braaf terug begonnen. Met nu een strict afbouwplan en valeraansupplement om haar eigen slaappatroon helpen op rails te krijgen.

There is beauty in everything, even the things that scare us.


Wie is er online

Gebruikers op dit forum: Geen geregistreerde gebruikers en 23 bezoekers