De fokwaarden zijn de exterieur kenmerken van een paard ten opzichte van de gehele populatie friese paarden. Hierbij is 100 gemiddeld.
Soms is het gunstig om op 100 te zitten en soms is het gunstig om hoger of lager te zitten, dit ligt aan het kenmerk. Op het lineair score formulier zie je grijze vakjes staan, deze vakjes zijn de gewenste waardens.
Hieronder zal ik van een willekeurig paard ;) per punt (mijn inziens) uitleggen wat gunstig is en wat minder gunstig is
FOKWAARDEN EXTERIEUR LINEAIR
Hoofduitdrukking onedel 104 edel (104 is dus edeler dan de gem. populatie en gunstig. Hoe hoger deze waarde hoe gunstiger. Een dipje is gewenst een dish (arabierenhoofd) weer ongewenst)
Hoofd/halsverb. Zwaar 101 Licht (Dit is een waarde die ze het meest waarderen als deze boven de 100 zit. Een zware hoofd/halsverbinding belemmerd het kunnen afbuigen van het hoofd en is dus ongewenst. Een hele lichte verbinding is ook minder gewenst)
Halslengte Kort 98 Lang (een lange halslengte wordt meer gewaardeerd dan een korte. 98 is dus ten opzichte van de populatie korter dan gemiddeld, maar met 98 geen grote afwijking)
Halsstand Horizontaal 98 Verticaal (en verticale halsstand is een van de rasstandaarden van de fries en wordt dus meer gewaardeerd dan een horizontale stand, maar ook hier geldt dat bij een waarde van 98 dit een minimale afwijking is)
Schouderligging Steil 98 Schuin (hoe schuiner de schouder, hoe makkelijker een paard kan bewegen, het is dus ook gunstiger om hier hoger te zitten)
Rugvorm Week 102 Strak (de fokwaarden zijn een gemiddelde van de gehele populatie en gemiddeld heeft een fries een iets weke rug, als je hier dus iets hoger zit dan is dit gunstig. Zit je hier erg hoog dan is dit ongunstig, want paarden met een strakke rug, gebruiken hun rug niet/slecht in beweging waardoor ze stekerig in het voorbeen worden en souplesse missen)
Lendenvorm Week 104 Strak (De lendenen zijn het verlengde van de rug en vooral de aansluiting vanuit de rug is hierbij belangrijk. 100 is gemiddeld en ook gewenst, te week mist kracht en te strak mist souplesse)
Kruisvorm Horizontaal 95 afhellend (Aangezien de gemiddelde fries een iets afhellend kruis heeft en ze dit in de gehele populatie liever wat horizontaler willen zien is een wat lagere waarde dan 100 positief)
Kruislengte Kort 100 Lang (een langer kruis is gewenst)
Romprichting neerwaarts 104 opwaarts ( een opwaartse romprichting is gewenst, zodat een paard ook makkelijker opwaarts kan bewegen en makkelijker het gewicht op de achterhand kan brengen. Wat weer gunstig is voor de sport)
Onderarmlengte Kort 100 Lang (dit is de lengte van de knie naar de borst, dus niet zoals sommige mensen denken de lengte van het pijpbeen. Een langere onderarm is gewenst odat je ook een opwaartse romprichting krijgt. Deze waardens kunnen dus ook eigenlijk nooit tegengesteld zijn of je hebt een paard wat echt uit verhouding is :o )
Voorbeenstand Recht 100 onderstaand (De meeste friezen zijn licht onderstandig en een recht voor been is gewenst dus hoe lager deze waarde hoe gunstiger)
Stand Achterbeen Sabelbenig 99 Recht (je wilt niet een te recht gesteld achterbeen en ook geen sabelbenig achterbeen, dus deze waarde hoort zo dicht mogelijk bij de 100 te ligen)
Kootlengte Kort 99 Lang (Een lange kootlengte wordt hoger gewaardeerd dan een korte)
Hoefvorm Klein 94 Groot (Grote hoeven worden hoger gewaardeerd dan kleine, echter hele grote hoeven is ook weer niet de bedoeling)
Beenkwaliteit Voos 104 Hard (hoe harder het beenwerk hoe gunstiger, ze letten dan bijvoorbeeld erg op gallen, vocht, spat enz)
Kleur vaalzwart 102 gitzwart (hoe zwarter hoe gunstiger. Dit gaat dan om de vacht kleur maar ook om de kleur van de manen en de staart)
Behang weinig 101 Veel (hoe meer behang hoe beter)
Correctheid voorbeen Toontredend 99 Frans (een correct voorbeen is niet frans en niet toontredend. Deze waarde hoor dus ook zo dicht mogelijk bij de 100 te liggen)
Staplengte Kort 99 Lang (Een lange/ruime staplengte wordt hoger gewaardeerd dan een korte. Echter kan een paard ook te ruim stappen. Als het met de heupen gaat "zwaaien", dan is de stap niet functioneel en "te ruim")
Stapuitdrukking zwak 101 Krachtig (Hoe krachtiger hoe beter)
Draflengte Kort 102 Ruim (hoe ruimer hoe beter)
Bewegingsuitdr. Duwend 102 Dragend (Een dragend achterbeen of te wel een achterbeen wat goed onder de massa wordt geplaatst is beter dan een duwend achterbeen)
Balans Weinig 103 Veel (hoe meer balans des te beter)
Souplesse Weinig 103 Veel (hoe meer souplesse in de beweging hoe gunstiger)
Stokmaat Klein 98 Groot (Als je een kleinere merrie hebt van bijvoorbeeld 1.60, dan is dit een aandachtspuntje om een hengst te kiezen die wat vergroot. Echter een merrie hoeft voor opname 1.54, voor ster 1.56, voor kroon 1.58 en voor model 1.60 te zijn. Voor hengsten/ruinen is dit voor opname 1.56 en voor ster 1.58. Verder ligt het aan je eigen wensen en doelen met het toekomstig veulen)
Als je in de uitgave "Hengsteninformatie" van de Phryso (deze zit er meestal in februari bij) kijkt, dan zie je daar ook de lineaire scores van alle dekhengsten. De minder gunstigere scores zijn hierbij ook rood en de gunstige zijn blauw. De waardens die zo dicht mogelijk bij de 100 horen te liggen zijn lichtblauw.
Ik heb het zo duidelijk mogelijk proberen uit te leggen met de kennis die ik heb :o . Misschien dat andere mensen er anders tegenaan kijken of dat ik ergens onvolledig ben geweest. Dan zou ik een gezonde discussie hier graag over zien ontstaan. Dat is altijd leuk en leerzaam.
Veel succes bij het zoeken naar de match voor jouw merrie en als je nog vragen hebt... Vooral vragen daar leren we met zijn alle het meeste van.
p.s. sorry voor het hele lange verhaal :o