Sport
Afbeelding ter illustratie. Foto: Marlies Trap Fotografie
Dit artikel is geschreven door Sophie Baker voor de FEI. Sophie is een enthousiaste dressuuramazone, springt af en toe en schrijft over allerhande onderwerpen die met paarden en paardrijden te maken hebben.
Het is een van die termen die instructeurs graag gebruiken: “halve ophouding voor de wending” of “halve ophouding om het paard weer in balans te krijgen”. Maar niemand die dit in detail aan jou uitlegt. Wat is een halve ophouding nou eigenlijk en hoe weet je wanneer je er eentje correct hebt gereden?
De halve ophouding is een basisbegrip bij het paardrijden, het helpt het paard weer in balans te komen, meer impuls te creëren, in het ritme te blijven en het paard voor te bereiden op de volgende oefening. Of dat nou een galoppirouette is, een uitgestrekte draf of een grote hindernis als een triple bar.
Het is een essentiële hulp die elke ruiter zou moeten beheersen, als deze graag op een positieve manier de bewegingen van het paard wil beïnvloeden.
Wat is een halve ophouding?
Een halve ophouding is een korte, subtiele hulp waarmee je het paard aangeeft dat hij zijn gewicht in balans moet brengen en dat de volgende oefening eraan komt. Het is een combinatie van meerdere kleine hulpen die snel achter elkaar of soms tegelijkertijd gegeven worden.
De halve ophouding kan op elk moment van het rijden worden gebruikt, maar is vooral belangrijk als voorbereiding op een overgang of voor een sprong. Goede ruiters doen normaal gesproken veel kleine halve ophoudingen, maar je ziet ze vaak niet. Als ze op de juiste manier worden uitgevoerd, helpen ze bij het terugvinden van de balans en de verzameling. Ze helpen te voorkomen dat het paard op de voorhand valt of harder gaat lopen. De halve ophouding is ook belangrijk om het paard voor te bereiden op de overgangen, of dat nou een overgang naar voren of terug is.
Het klopt de halve ophouding gepaard gaat met het gebruiken van de teugels, maar het is niet simpelweg een rukje aan de teugels geven of trekken en gelijk weer loslaten. Een halve ophouding is het resultaat van een heel subtiele communicatie tussen de zit, armen en benen van de ruiter. Dus… Hoe rijd je een halve ophouding?
Een halve ophouding rijden
Er zijn verschillende stappen die je uitvoert tijdens het rijden van een halve ophouding, en veel verschillende hulpen die je in een enkele seconde uitvoert. Je kunt deze niet allemaal tegelijkertijd en in één keer bewust overdenken. Begrijpen hoe de halve ophouding moet, is dus erg belangrijk als je deze goed wilt rijden.
Daarom volgt hier een stappenplan met wat je moet weten voor je begint:
Stap 1: voorbereiding
Voor je een halve ophouding kunt rijden, moet je een correcte houding aannemen. Je gaat diep in je zadel zitten, je benen liggen langs het lichaam van je paard, je rijdt met zachte en stille handen. Je paard moet in een vast ritme voorwaarts gaan.
Stap 2: de buikspieren activeren
De eerste stap naar het rijden van een halve ophouding is het activeren van je buikspieren. Het idee is dat je een lichte en korte weerstand creëert, om zo je paard af te remmen. Je kunt dit het beste zien alsof je probeert de kracht van je paard te onder controle te houden, door niet langer met je zit de bewegingen van je paard te volgen. Je doet eigenlijk hetzelfde als je terugrijdt van galop naar draf.
Stap 3: Geef een klein beetje been
Drijf je paard zachtjes en met beide benen aan. Dit zal het paard aanmoedigen om voorwaarts te blijven gaan en contact te zoeken. Niet schoppen, dit kan ervoor zorgen dat het paard zijn rug hol maakt. In plaats daarvan sluit je het been rondom het paard, zo vraag je hem om zijn achterbeen meer onder zijn lichaam te zetten.
Stap 4: Sluit je handen rondom de teugels
De volgende stap is om je handen te sluiten, rondom de teugels, maar hou zacht en elastisch contact met de mond. Dit is niet aan de teugels trekken, maar de voorwaartse beweging licht beperken. Sluit simpelweg kort en licht je vingers om een zachte, gesloten hand te creëren, hiermee verplaats je het gewicht van je paard naar achteren.
Stap 5: laat je hand weer los
Laat je handen weer los, hiermee sta je paard toe om voorwaarts te bewegen naar je hand toe. Dit loslaten is essentieel, het vertelt je het paard dat hij op de juiste manier gereageerd heeft op de halve ophouding en je voorkomt dat je paard langzamer gaat, zijn rug hol maakt of weerstand gaat bieden.
Hoe weet je of je het goed gedaan hebt?
In het begin zal het verschil in de bewegingen van je paard klein zijn. Als je meer ervaren wordt, zul je merken dat je subtiele en kleine veranderingen merkt bij je halve ophouding. Een goede halve ophouding moet aanvoelen als een subtiele verschuiving in de balans en energie van je paard. Je zult misschien zien dat een oor even snel naar je toe draait of dat je paard iets alerter wordt. Dat zijn signalen dat ze wat meer ‘aan de hulpen staan’.
Als je een halve ophouding correct rijdt, zul je voelen dat het paard meer verzameld en in balans loopt. De paslengte wordt korter en meer bergopwaarts. Het paard wordt gevoeliger voor je hulpen, de bewegingen worden soepeler en elastischer. Een positieve reactie van het paard is het meest zekere teken dat je de halve ophouding goed hebt uitgevoerd. Deze reacties kunnen zijn: het opnieuw in balans komen, meer bergopwaarts gaan lopen, hun paslengte of de impuls aanpassen.
Wat zijn de meest gemaakte fouten?
Een van de fouten die ruiters het vaakst maken als zij een halve ophouding willen rijden, is het te hard trekken aan de teugels. Dit kan ervoor zorgen dat het paard verward raakt, of gaat tegenstribbelen. Ook kan hij daardoor in verzet gaan tegen het bit. Het is belangrijk om een zacht contact met de paardenmond te houden. Rij je paard ook naar je hand toe in plaats van dat je het bit naar je toe trekt.
Om deze fout te vermijden, kun je je blijven focussen op het gebruik van je buikspieren om zo de achterhand van het paard de activeren en je zit te ondersteunen, in plaats van volledig op de teugels te vertrouwen. Onthoud dat de halve ophouding een subtiele verandering in de balans en energie van het paard betekent, geen plotselinge stop of ruk aan de teugels.
Timing is essentieel bij het rijden van een halve ophouding. Een onjuiste timing is ook een veelvoorkomende fout. Je moet de hulpen geven op het juiste moment, net voor je paard een pas zet. Ben je te laat, dan zal het paard geen tijd hebben om te reageren. Als je te vroeg je hulp geeft, zal de halve ophouding mogelijk niet effectief zijn. Dit geldt ook voor de timing van de verschillende kleine hulpen ten opzichte van elkaar. Als je bijvoorbeeld je teugelhulp geeft vóór de beenhulp, zul je zien dat het paard uit het ritme valt of de impuls verliest.
Leren hoe je een correcte halve ophouding maakt, vraagt tijd en oefening. Er zijn verschillende veel voorkomende fouten die een ruiter kan maken als hij deze techniek aanleert. Wees geduldig en consequent bij het rijden van een halve ophouding. Het vraagt tijd en geduld om deze vaardigheid te leren beheersen, maar met geduld en doorzettingsvermogen zul je echt een verschil zien en in staat zijn om effectiever te communiceren met je paard.
![[ img ]](https://live.staticflickr.com/65535/52314656543_714387ca28_w.jpg){kind=link}