Bokt community
Sadira en Mish
Grondwerken en natural horsemanship, een manier van trainen/met paarden omgaan die niet bij iedereen even bekend is. Om iedereen wat meer inzicht in deze manier van trainen te geven, hebben we Bokker Sadira een aantal vragen gesteld. Zij schrijft voor Bokt blogs over natural horsemanship (NH) en grondwerken.
* Voor wie je niet kent: kan je jezelf voorstellen?
Hallo! Ten eerste: enorm bedankt dat jullie me hebben gevraagd iets te schrijven voor dit stukje op Bokt. Ik lees zelf de "Bokkers leggen uit" rubriek altijd erg graag want er komen vaak interessante verhalen voorbij. Erg leuk dat ik daar ook deel van uit mag maken!
Mijn naam is Eline, en inmiddels loop ik al een jaartje of 10 rond op Bokt (alhoewel eerst onder een andere naam). Ik heb een poosje in de Nieuwsredactie gezeten, maar dat lag me niet zo: ik vind het leuker om zelf dingen op papier te zetten dan om nieuws uit andere bronnen te verzamelen, en dat is dan ook de reden dat ik sindsdien blogger geworden ben voor Bokt. Dat doe ik met enorm veel plezier en ik hoop nog veel blogs te kunnen gaan schrijven. Ik haal zelf enorm veel inspiratie uit de dingen die ik in de loop der jaren over paarden geleerd heb en ik hoop met mijn blogs daar kleine stukjes van door te mogen geven aan lezers. Verder heb je me misschien ooit op Bokt voorbij zien komen met topics en verhalen over mijn lieve, helaas inmiddels overleden, Arabische merrie Mish.
In het dagelijks leven sta ik vier dagen in de week voor de klas op de middelbare school. Ik geniet van het contact met de leerlingen en in het bijzonder het mentoraat. Ik woon samen met mijn lieve vriendin (Desiree, Bokker Olina) en twee katten, en verder hebben we ook twee paarden: een Arabierenkruising van bijna 8 genaamd Skye, en een Arabisch volbloed van bijna 2 genaamd Sadira. Paarden zijn echt mijn passie, al sinds jongs af aan, en met de jaren is dat alleen maar gegroeid. Ik begon ooit als manegemeisje dat 1 uurtje in de week een rondje hobbelde op een pony. Daar heeft wel een soort exponentiële groei in plaatsgevonden door de jaren heen. Inmiddels ben ik net een soort Holle Bolle Gijs waar het paardenkennis betreft, ik ben elke dag door kennis op aan het slurpen. Ik lees boeken, ik snuffel op Bokt, ik luister podcasts, ik kijk video's, dan test ik weer van alles uit op de paarden waar ik zelf mee werk en leer ik daar weer van. Ik wil alleen maar méér, méér, méér weten en daar weer heel veel paarden en mensen mee kunnen helpen.
Sadira en Kirah.
* Hoe ben je met natural horsemanship en grondwerken in aanraking gekomen?
Dat is allemaal aan mijn lieve Mish te danken. Ik heb haar als veulen gekocht in de tijd dat ik nog een manegemeisje was met geen ervaring naast het manege-hobbelen, en nam mezelf toen voor als rasechte penny: ik wil haar ooit zelf gaan beleren. Ik was echter ook niet dom en besefte mezelf prima dat ik op dat moment de kennis niet in huis had om dat te doen. Ik nam me dus voor: ik wil haar ooit zelf gaan beleren, maar ik wil vóór die tijd gaan zorgen dat ik de benodigde kennis opgedaan heb zodat ik dat ook daadwerkelijk kan.
In onze zoektocht was het uiteindelijk Desiree die tegen me zei dat ze er een natural horsemanship instructrice bij wilde zoeken, op een moment in mijn leven dat ik me echt nog afvroeg wat dat in vredesnaam was, natural horsemanship. :') Zo gezegd, zo gedaan, en mijn eerste lessen waren bij Evelien van destijds nog E&E Horsemanship. Ik was echt nog een enorme beginner en bakte er volgens mij niks van, dus ik ben haar nog altijd enorm dankbaar voor haar hulp bij mijn eerste stappen deze hele nieuwe wereld in. Zo voelde het namelijk wel voor me: alsof er een hele nieuwe wereld voor me open ging. Ik heb me voor die tijd nooit beseft dat paarden zoveel communiceren naar ons.
Evelien leerde me om te zien wat mijn paard me wilde vertellen. Mish was een paardje met heel veel spanning van de kleinste dingetjes, en ze leerde me hoe ik mijn paard kon leren iets steviger in haar schoenen te staan, en waar ik aan kon zien dat ze meer oké werd met iets. Niet lang nadat we op dit pad gezet waren verhuisden we naar de andere kant van het land en konden we helaas niet meer door met onze lessen, maar het zaadje was goed gezaaid!
* Zijn er verschillen tussen grondwerk en NH? (Zo ja: welke?)
Nou ja, grondwerk is eigenlijk heel simpel: alles wat je op de grond met je paard doet kan onder grondwerk vallen. Nou hou ik daar zelf wel de richtlijn bij aan dat het dan wel om dingen gaat waarbij ik probeer mijn paard te trainen (in het kader van grond"werk"). Simpel poetsen noem ik dus geen grondwerk, maar longeren, werken aan de hand, liberty en ook alle horsemanshipoefeningen die ik op de grond meepak vallen daar allemaal wel onder, bijvoorbeeld.
Natural horsemanship is denk ik een soort van verzamelterm voor een manier van paarden trainen met veel verschillende stromingen. Bekende grondleggers van wat tegenwoordig als natural horsemanship bekend staat zijn bijvoorbeeld Bill en Tom Dorrance, Ray Hunt en Buck Brannaman. Tegenwoordig zijn er nog veel meer bekende namen, zoals Pat en Linda Parelli, Warwick Schiller, Mark Rashid, Tristan Tucker, Chris Irwin en momenteel in Nederland ook erg populair: Yvet van Feather Light Horsemanship.
Wat, denk ik, centraal staat in natural horsemanship, is dat het heel erg gebaseerd is op mentale training van het paard, en op een relatie opbouwen met je paard. Je paard leren begrijpen en met hem leren communiceren op een manier die zo natuurlijk mogelijk is voor je paard om te snappen.
Sadira en Jaycee.
Natural Horsemanship is niet alleen maar grondwerk, maar begint normaal gesproken wél met grondwerk, omdat het denk ik echt een mindset is, een manier van denken en een manier van leven in hoe je met je paard omgaat. Het begin van elk paard trainen is altijd grondwerk, want niemand stapt vanaf 0 al meteen op zijn veulen. Aan al het rijden gaat grondwerk vooraf. De meeste natural horsemanship-methodes die ik ken maken gebruik van dit grondwerk om op een hele fijne rustige manier een paard te leren wat hij met allerlei hulpen en situaties aan moet, zodat de overgang naar dezelfde dingen onder het zadel aan je paard vragen heel natuurlijk verloopt.
* Volgens welke methode werk je? (Of heb je je eigen methode ontwikkeld?)
Oef, dat is een hele goede vraag. Ik pik eigenlijk aan alle kanten wel wat graantjes mee. In eerste instantie ben ik begonnen met me vooral heel erg verdiepen in Parelli. Ik ben dus begonnen met lessen van Evelien Vogelzang, maar heb daarna ook les gehad van Elvira Noot (Eager Ears), en van verscheidene Parelli-instructeurs. Al sinds het begin ben ik lid van de Parelli Savvy Club en heb daar denk ik bijna alle video's wel bekeken (ja, echt). Ik heb nooit auditie gedaan, maar met Mish was ik wel bijna level 4-klaar toen ze ingeslapen moest worden op haar zesde. Level 4 is het hoogste niveau van Parelli waar ze lesmateriaal voor aanbieden. Ik heb daar jarenlang alles van geabsorbeerd wat ik maar kon, met als een van de hoogtepunten dat ik voor Level Up Magazine Linda Parelli zelf heb kunnen interviewen, waar ik enorm veel inspiratie van kreeg. Dan merk ik wel dat de Parelli-methode relatief nog erg op de oppervlakte bleef van de hoeveelheid kennis die die mensen in huis hebben.
Op een gegeven moment kwam ik op een punt dat ik merkte dat Parelli voor mijn gevoel de nadruk heel erg heeft liggen op oefeningen, op de "games", en iets minder op het mentale stukje. Ik wilde meer leren hoe ik mijn paard kon lezen, kon begrijpen hoe hij dacht en snappen waarom het ene paard anders reageerde dan het andere paard en alle subtiele signalen gaan snappen. Die route bracht me bij Warwick Schiller. Ik respecteer die meneer enorm: hij is ooit begonnen als reining-ruiter en cowboy, maar heeft in de loop der jaren een enorme ommezwaai gemaakt en is veel meer bezig gegaan op dit vlak van wat je wel bijna "paardenpsychologie" zou kunnen noemen. Ik vind het knap dat hij zich zo kwetsbaar opstelt om alles wat hij deed los te laten en een compleet nieuwe weg in te slaan, en die weg ook nog te filmen en delen met volgers.
Inmiddels denk ik dat mijn methode ergens in het midden ligt tussen de methodes van Parelli, Warwick Schiller en Feather Light Horsemanship? Ik vind het moeilijk om er een labeltje aan te hangen, want uiteindelijk doe ik vooral wat goed voelt voor mij en pik ik overal een graantje van mee als ik denk er iets van te kunnen leren. Zo heb ik de opleiding gedaan op de Freestyle Academy van Emiel Voest, dus ook daarvan heb ik weer van alles opgepikt, en op het moment lees ik (of: studeer ik op) het boek Beyond Horse Massage van Jim Masterson, om de basis van de Masterson Method op te pikken. Ik denk namelijk dat die methode van bodywork met paarden een prachtige toevoeging is op het werk dat ik nu al doe.
Sadira en Skye.
* Wanneer kwam het idee om je eigen bedrijf te beginnen?
Stiekem is dat al jarenlang een droom. Vanaf het moment dat ik mijn eerste stapjes in de natural horsemanship-wereld zette, dacht ik al: ooit wil ik hier gewoon net zo goed in zijn als al die fantastische experts. Op dat moment dacht ik nog helemaal niet aan lesgeven, paardentrainer worden, of weet ik veel wat. Ik wilde gewoon alles leren wat er te leren was (en dat wil ik nu nog steeds).
In de loop der tijd begonnen echter steeds meer mensen me te vragen of ik ze misschien niet kon helpen met grondwerk, en mensen die dichtbij me stonden die hielp ik wel, maar ik vond het toch iets lastigs omdat je je pas kunt verzekeren als je een diploma hebt. Uiteindelijk heb ik dus de knoop doorgehakt en ben ik naar de Freestyle Academy gegaan om mijn diploma voor grondwerkinstructeur te halen, zodat ik ook iets volmondiger "ja!" kan zeggen als iemand me ooit vraagt om les te geven. Dus zo is uiteindelijk Synergy Horsemanship geboren.
Ik vind het wel moeilijk op dit moment om de balans te vinden. Liefst zou ik Synergy steeds verder uitbreiden, maar dat is nog wel lastig. Ik ben hoofdkostwinnaar, en dat maakt dat ik niet zomaar mijn baan op zou kunnen zeggen om me vol op de paarden te storten (wat mijn hart ergens ook heel leuk zou vinden, maar ook enorm eng). Dat betekent dat ik wel gewoon mijn vaste baan nog heb, en daarnaast in de "vrije tijd" die daarnaast nog over is, ik kleinschalig lesgeef. Soms hebben we er verder nog een trainingspaardje bij. Het afgelopen jaar is Jaycee bijvoorbeeld bij ons geweest, die kwam niet officieel als trainingspaardje maar had tijdelijk een plekje nodig toen het niet goed ging tussen haar en haar veulen. Toen hadden we het erg leuk met haar en hebben we haar uiteindelijk beleerd en is ze nog een poosje bij ons gebleven. Daarnaast train ik momenteel zo'n 2x in de week een paardje voor een kennis. Er zijn plannen om in de toekomst wellicht zo nu en dan een onbeleerd paardje te kopen, een fijne horsemanshipbasis mee te geven en dan een tof nieuw huisje ervoor te zoeken (samen met de eigenaren van onze toffe paddock paradise).
Momenteel zijn dat wel een beetje de grenzen van wat er mogelijk is, want er zijn maar zoveel uren op een dag. Misschien dat er in de toekomst daar iets in kan gaan veranderen, dat weet ik allemaal nog niet zo goed, het is momenteel nog een beetje een zoektocht naar wat ik kan en wat ik wil.
* Wat voor soort paarden komen bij je voor paardengedragstraining?
Enorm verschillend! Ik denk dat tot nu toe de meeste paarden die ik getraind heb toch wel gewoon jonge onbeleerde paarden waren, die dus niet met specifieke gedragsproblemen zaten.
De meeste paarden met problematiek hebben toch issues met spanning, stress en onbegrip naar mensen dat zich op verschillende manieren uit. Denk aan bokken, onvoorspelbaarheid onder het zadel, ineens wegrennen waardoor mensen eraf vallen, et cetera. Vaak is er (door onwetendheid of onzekerheid van de ruiter) heel veel misgegaan in de communicatie tussen paard en eigenaar/verzorger waardoor het paard uiteindelijk ongewenst gedrag is gaan vertonen. De kleine voorafgaande signalen zijn dan gemist, waardoor het fluisteren van het paard uiteindelijk schreeuwen is geworden.
Als je dan doorvraagt zijn er vaak al onderliggende problemen, zoals dat hij al vaak er vandoor schoot, al een basisspanning had, niet kon stilstaan bij het opstappen, telkens aandribbelde i.p.v. normaal te stappen, op de grond al over/door de mensen heen liep, noem maar op. Kleinere versies van het grote probleem.
Meestal is de oplossing dan te vinden door de wortels van het probleem aan te pakken en (vaak eerst op de grond) de relatie en communicatie weer te herstellen. Zodra dat beter gaat, zijn veel van de problemen al als vanzelf verdwenen en bokt het altijd bokkende paard ineens niet meer.
De echte Sadira op de trailer.
* Heb je tips voor iedereen die met grondwerk/Nh wil beginnen?
Ja! Ik kan massa's tips bedenken die ik iedereen mee zou willen geven, maar laat ik het even beperken tot een paar van de belangrijksten.
- Er is zó ontzettend veel te leren, overal. Van paarden, van instructeurs, online, in boeken... Soms zie je door de bomen het bos niet meer. Zoek een methode die je ligt, waar je je in kunt vinden, en houd daar eerst aan vast tot je die beheerst. Verdiep je er ten volste in, tot in de kleinste details. De volgorde van hulpen, de manier van je lichaam dragen, de plaats ten opzichte van het paard, et cetera. Maak het je helemaal eigen. "You've got to know the rules to break the rules". Het is zó belangrijk om eerst een basisniveau te hebben voordat je weer andere methodes erbij pakt, want anders loop je het risico dat je van alles nét de clou mist en overal net niet succesvol in bent.
- Paarden communiceren. Veel. Leer de signalen die paarden geven (denk bijvoorbeeld aan het boek van Rachael Draaisma: Kalmerende Signalen) en leer begrijpen hoe je paard communiceert met je. Ik zie het zo vaak om me heen dat paarden zoveel proberen te zeggen en dat mensen zo veel signalen missen, waardoor het paard uiteindelijk probleemgedrag ontwikkelt en de mens er dan nog boos op wordt ook, of "erdoorheen" probeert te rijden/werken. Leer te luisteren naar je paard, en doe iets met de informatie die je paard je geeft.
- Leer niet alleen de losse oefeningen, maar probeer ook altijd te zien wat de principes zijn wáárom je een bepaalde techniek gebruikt. Elk probleem heeft een bepaalde oplossing, maar waarom werkt die dan? Voor mij is destijds de videoserie "The Principles of Training" van Warwick Schiller (ook stukjes op YouTube te kijken) een echte eye opener geweest, waarin hij niet uitlegt wat hij doet qua horsemanship, maar wel de theorie erachter waarom dingen werken hoe ze werken.
- Verdiep je erin wat het betekent om een goede leider te zijn voor je paard. In mijn ogen is een leider niet altijd iemand die "de baas speelt" of altijd het laatste woord moet hebben, maar wel iemand die het vertrouwen heeft van zijn paard en waarvan paarden deze vrijwillig willen volgen, omdat het GOED voelt om te doen. Leiderschap moet nooit gebaseerd zijn op angst, kracht, afdwingen of forceren, maar op dat paarden er waarde in zien om je te volgen. "Good leaders only ask yes-questions," zei Elsa Sinclair, en dat vind ik een hele wijze uitspraak. Stel alleen vragen waarvan je weet dat je paard in staat is om het antwoord te vinden, want dat geeft hem vertrouwen en plezier om met je mee te werken.
* Wil je nog wat kwijt aan de Bokkers?
Ja! Het maakt niet uit wat je doet en van welke discipline je houdt. Dressuur, springen, western, mennen, et cetera. Ik denk dat elke tak van sport iets kan leren van de wijsheden die in de natural horsemanship voorbij komen, omdat ze heel erg gaan over het "wezen" van het paard. Wat is een paard, hoe leert een paard, hoe communiceert een paard en hoe kun je daarop inspelen. Natural horsemanship is niet zweverig, is niet hippie, is niet een interessante term voor op de grond spelen met je paard. Ik raad iedereen aan zich er eens in te verdiepen en te zien waar het je brengt.
![[ img ]](https://boktimg.nl/img/m/AUPJ8a.jpg){kind=link}
![[ img ]](https://boktimg.nl/img/m/fSFUOY.jpg){kind=link}
![[ img ]](https://boktimg.nl/img/m/xDO5hy.jpg){kind=link}
![[ img ]](https://boktimg.nl/img/m/kFHlex.jpg){kind=link}
![[ img ]](https://boktimg.nl/img/m/8L0XR9.jpg){kind=link}
