Algemeen
Printscreen van de veulens uit het filmpje
Vorige week vrijdag is er bij Stal Hexagon is moois gebeurd. Eén van hun merries is bevallen van een gezonde merrie tweeling. De twee pasgeboren merrietjes maken het goed en worden elke dag sterker. Het stalteam doet hun absolute best om te zorgen dat ze gezond en vrolijk opgroeien.
Hexagons Trademark is de vader van deze veulens en de moeder is van Hexagons Double Dutch.
In de Bokt Wiki staat het volgende over Tweelingdracht.
Oorzaak
Een tweelingdracht ontstaat door een dubbele ovulatie (er komen dan dus 2 eicellen vrij in plaats van 1). Bij een paard is er 16% kans op een dubbele ovulatie. De kans op een tweelingdracht is 1,5% (volbloeden, ezels en trekpaarden hebben een iets grotere kans dan gemiddeld op tweelingdracht) en de kans op de geboorte van een tweeling is maar 0,5%. Het is dus bijna niet mogelijk dat een merrie een gezonde, levende tweeling krijgt. De placenta van een paard is er niet op gebouwd om een tweeling te krijgen. Bij andere diersoorten, zoals koeien, honden et cetera, is de placenta van ieder jong vastgehecht aan slechts een deel van de baarmoeder en zijn een aantal lagen van de placenta en het baarmoederslijmvlies afwezig. Het placentaweefsel groeit als het ware in de wand van de baarmoeder. Hierdoor lopen het bloed van het embryo en het bloed van de moeder vlak langs elkaar en kunnen er voldoende voedingsstoffen en afvalstoffen uitgewisseld worden. Bij een merrie is er uitwisseling van voedingsstoffen over de volledige oppervlakte van de baarmoeder nodig omdat alle lagen van de baarmoeder en de placenta in takt zijn. Dit wordt een placenta adeciduata, of ook wel semi-placenta genoemd. De afstand tussen het bloed van de merrie en het bloed van het veulen is veel groter en de uitwisseling van stoffen zal dus moeilijker gaan. Bij de geboorte zal de merrie geen bloed verliezen, want er ontstaat geen wond in de baarmoeder, de baarmoederwand is nog helemaal heel.
Dit is dan ook de reden dat een tweelingdracht bij de merrie vaak fout afloopt vanaf een maand of 7. De behoefte van het veulen aan voedingsstoffen neemt gedurende de dracht steeds verder toe. Als er twee veulens zitten, dan kan de placenta van elk veulen maar een gedeelte van de baarmoeder gebruiken. Rond een maand of 7 is de behoefte van elk veulen zo groot dat een placenta die maar de helft van het baarmoederoppervlak niet meer genoeg voedingsstoffen kan leveren aan het veulen.
Behandeling
Een tweelingdracht kan ontdekt worden door de merrie te scannen in de eerste maand van de dracht. Middels een echo kun je een tweeling zien vanaf 16 tot 18 dagen dracht (twee vruchtblaasjes te zien), tot en met twee tot drie maanden dracht (dan zijn er twee aparte veulens in aparte vruchtblazen te zien).
Later in de dracht, vanaf vier maanden liggen de veulens te diep om ze nog afzonderlijk te kunnen zien, omdat een echo maar een beperkte diepte kan scannen. Diagnose van een tweeling kan dus vanaf vier maanden wel vermoed, maar nooit meer met zekerheid gesteld worden. Het is onmogelijk om bij een tweelingdracht na vijf maanden de ligging van de veulens te bekijken via echo, of te bepalen of ze nog leven of niet. Het is evenwel mogelijk dat een tweelingdracht op een vroeg stadium van de dracht gemist wordt, omdat de vruchtblaasjes pal achter elkaar liggen. Een echobeeld is namelijk niet drie dimensionaal.
In het geval van een tweeling kan voor de 18e dag één van de vruchten door de veearts worden “weggeknepen” zonder risico. Ook is er een punctietechniek ontwikkeld om zo één van de vruchtblazen leeg te zuigen, zodat het embryo afsterft.
Als een tweelingdracht niet wordt opgemerkt of er wordt niet aan gedaan zijn er verschillende mogelijke scenario's, afhankelijk van waar de beide embryo's in de baarmoeder zullen innestelen.
1. Elk veulen zit helemaal in de top van een eigen baarmoederhoorn, waardoor de placenta van elk veulen de helft van de baarmoeder krijgt. In dit geval is er een kans dat de dracht volledig verloopt en er twee veulens geboren worden. Deze veulens zijn meestal klein, doordat ze het met minder voeding moesten doen. Meestal eindigt een tweelingdracht bij een paard echter in een abortus doordat geen van de veulens genoeg voedsel en zuurstof krijgt om te overleven. Zelfs als beide vruchtjes de dracht een paar maanden overleven en een van hen sterft, worden meestal beide embryo’s afgestoten.
2. Het ene veulen zit in een baarmoederhoorn en het andere dichter bij het corpus. Het ene veulen zal dus een placenta hebben die zo goed als de hele baarmoeder kan gebruiken en de andere zal afhankelijk van zijn plaats een kleine placenta hebben. Hierbij komt het meestal voor dat, rond de 7 maand dracht, het veulen met de kleine placenta sterft, omdat hij geen voeding genoeg krijgt. Helaas kan zo'n groot veulen niet meer verdwijnen of geresorbeerd worden (dit kan maar tot een maand of twee-drie). Daardoor begint het te rotten en komt de bevalling op gang, waardoor het tweede veulen ook sterft. Als dit proces pas optreedt na drie maanden dracht, dan kan het voorkomen dat de bevalling niet op gang komt, maar dat het dode veulen mummificeert, terwijl het tweede veulen op tijd en levend kan geboren worden.
3. Veulens zitten tegen elkaar. Op deze manier is het onmogelijk dat beide veulens genoeg ruimte hebben voor de placenta. Hierbij zal de dracht dus afgebroken worden in een heel vroeg stadium, ofwel zal het sterkste vruchtje blijven zitten en uitgroeien tot een eenlingdracht. Dit kan leiden tot een vroeggeboorte, een uitgedragen dracht maar een niet goed ontwikkeld veulen, of een volslagen normaal veulen.
In de enkele gevallen waarin beide veulens levend ter wereld komen, is het zeldzaam dat ze ook beiden sterk en gezond genoeg zijn om te overleven, vaak sterft één of sterven beide veulens na verloop van tijd alsnog. Als beide veulens blijven leven lopen ze wel vaak een groeiachterstand op.
Fabels en feiten over tweelingdracht
Tweelingen bij het paard zijn altijd twee-eiig, dus afkomstig uit twee verschillende eicellen die elk afzonderlijk bevrucht zijn. Per definitie zijn paardentweelingen dus twee-eiig, of ze nu van het zelfde geslacht zijn of niet.
Een eeneiige tweeling komt NIET voor bij paarden; is in ieder geval nog nooit beschreven of gevonden. Een eeneiige tweeling is een tweeling die ontstaat uit 1 enkele bevruchte eicel (dus 1 eicel en 1 zaadcel). In het begin gaat de bevruchte eicel delen. Bij een ééneiige tweeling gaat er iets “mis” met die deling, waardoor de cel volledig splitst. Zo ontstaan er dus twee identieke individuen, 100% genetisch gelijk. (Eventuele witte benen/plekken kunnen verschillen, omdat aftekeningen niet genetisch, maar door omgevingsfactoren in de baarmoeder bepaald worden. Maar zowel kleur als geslacht MOET hetzelfde zijn.)
Een merrie kan een erfelijke aanleg hebben om bijvoorbeeld tijdens elke cyclus twee rijpe eicellen en ovulaties te hebben. De DA kan daarop letten bij het scannen. Hij of zij ziet dan dat er twee rijpe follikels zijn en zal in een later stadium extra controleren op tweelingdracht.
Een Siamese tweeling komt ALTIJD van een een eiige tweeling. Dat wil zeggen dat het splitsingsproces van de bevruchte eicel niet volledig verlopen is. Dit is echter uiterst zeldzaam bij paarden!
Bekijk hier een kort filmpje van de pasgeboren tweeling.
![[ img ]](https://boktimg.nl/img/m/eYARrx.jpg){kind=link}